Polska kupuje samoloty F-16 za 3,5 mld USD. Wartość nominalna 44 zatwierdzonych projektów offsetowych wynosi natomiast 7,75 mld USD, które po zastosowaniu ustawowych mnożników wzrastają do kwoty 12,55 mld USD. Niestety, o ile rząd potrafi wytłumaczyć ideę mnożników, o tyle wciąż nie wiadomo, ile rzeczywiście zarobią przedsiębiorstwa biorące udział w programie offsetowym.

Chipsy i chipy

"Gdyby w ramach programu offsetowego zaproponowano budowę fabryki chipsów za milion dolarów, jej wartość offsetowa pokrywałaby się z wartością nominalną" - tłumaczył Grzegorz Kołodko, minister finansów, podczas konferencji prasowej po podpisaniu w Dęblinie czterech umów związanych z zakupem 48 samolotów wielozadaniowych F-16. "Jeśli jednak za tę samą kwotę stanęłaby fabryka procesorów, po zastosowaniu najwyższego mnożnika 5, zarezerwowanego dla transferu nowych technologii, to offsetodawca mógłby sobie odpisać 5 mln USD" - dodał. Takich projektów nie ma jednak zbyt wielu w przypadku branży IT.

Zobacz również:

• Telegram chce, aby z jego usługi zaczął korzystać biznes
• Apple i Arm stawiają na długofalową współpracę

Ustalając taki sposób przeliczania inwestycji offsetowych, rząd podkreślał znaczenie projektów teleinformatycznych i biotechnologicznych, które istotnie przeważają w programie offsetowym - jak podkreślały obie strony - największym na świecie. Przykładowo, firma farmaceutyczna Bioton przystąpi do komercyjnej produkcji gensuliny, czyli sztucznej insuliny. Z kolei spółka TopGaN i Instytut Wysokich Ciśnień PAN uruchomią produkcję i eksport tzw. niebieskiego lasera. Zanim to jednak nastąpi, należy rozwiązać kilka praktycznych problemów badawczych, z którymi polscy naukowcy - z braku pieniędzy - dotąd nie byli sobie w stanie poradzić. Wreszcie nastąpi opracowanie systemu łączności radiowej w standardzie Tetra na bazie technologii Motoroli. Produkcja radiotelefonów na jego potrzeby zostanie przeniesiona do Polski.

Należy jednak rozróżnić projekty zaliczone do zobowiązań bezpośrednich (np. Tetra) i pośrednich (np. budowa Rejestru Usług Medycznych). W pierwszym przypadku niewykonanie zadania grozi karą w wysokości 100% zobowiązania. W drugim nie ma już takich obostrzeń. Jak jednak podkreśla Jacek Piechota, wiceminister gospodarki, wbrew oczekiwaniom Lockheed Martin zobowiązania zostaną ostatecznie rozliczone dopiero za dziesięć lat na podstawie konkretnych efektów finansowych, a więc rzeczywistej wartości dokonanych zakupów czy zrealizowanych przedsięwzięć. Do tego czasu specjalny zespół rządowy co pół roku będzie otrzymywał sprawozdania offsetodawców oceniające postępy we wdrażaniu programu. Projekty mają ruszyć pełną parą w ciągu 120 dni od podpisania umowy czyli najpóźniej w połowie lipca br.

***

Więcej w poniedziałek (28 kwietnia) w tygodniku Computerworld nr 17/2003