Definicja design thinking

Myślenie projektowe (design thinking) to zwinny (agile), iteracyjny proces projektowania i innowacji, który koncentruje się na pragnieniach i potrzebach użytkowników. Stara się je odczytać i wyprzedzić, aby zaspokoić nawet nieuświadomione jeszcze potrzeby. Umożliwia to firmie dostosowanie się do zmian zachodzących w branży, rozwoju technologii, a w konsekwencji wygranie z konkurencją. Design thinking uznaje, że nie ma jednego sposobu na rozwiązanie problemu. Zamiast tego metodologia ta zachęca do zadawania pytań, eksperymentowania, obserwowania i wprowadzania innowacji w środowisku, w którym akceptuje się różne opinie i pomysły.

Dzięki wdrożeniu design thinking nie trzeba polegać na tradycyjnej hierarchii korporacyjnej w zakresie pomysłów i zatwierdzania. Zamiast tego tworzy się kulturę zachęcającą pracowników do kwestionowania utartych schematów i ułatwiającą podejmowanie mądrego, skalkulowanego ryzyka.

Korzyści płynące z wprowadzenia design thinking

Jedną z największych zalet wdrożenia myślenia projektowego (design thinking) jest to, że bez wątpienia może ono stymulować innowacyjność i pomysłowość, ponieważ zespół przechodzi przez fazy inspiracji, ideacji i wdrożenia, często wielokrotnie powtarzając każdy z tych etapów, w miarę rozwijania kolejnych pomysłów i poszukiwania nowych rozwiązań. Nie dba o uporządkowane, często skostniałe hierarchie korporacyjne, zbacza z utartych ścieżek zatwierdzania każdego pomysłu u szefa. Stosując metodyki design thinking można przeskakiwać pomiędzy cyklami i procesami, tak długo jak jest to potrzebne, aż do uzyskania najlepszych rozwiązań.

W miarę pojawiania się nowych technologii, design thinking staje się ważnym sposobem przekształcania tych technologii w przyjazne dla użytkownika usługi i produkty. Design thinking uwzględnia szybkie zmiany technologiczne, zachowując pozytywne nastawienie wobec absolutnie każdej możliwości, niezależnie od tego, jak bardzo "szokująco" kreatywna może się wydać na początku. Takie podejście będzie zyskiwało na znaczeniu, ponieważ firmy bezustannie poszukują coraz bardziej efektywnych, twórczych i nieszablonowych sposobów wykorzystania nowych technologii.

Jak myśleć projektowo? Skuteczne wdrożenie design thinking

Myślenie projektowe służy do tworzenia projektów zorientowanych na człowieka (user centered design), które są przyjazne dla użytkownika (user friendly), a także do dostarczania technologii użytkownikom w sposób intuicyjny i naturalny. Istnieje kilka podstawowych zasad definiujących myślenie projektowe. Nie są to instrukcje krok po kroku, jak wprowadzić design thinking do firmy, ale zasady, na których powinna opierać się strategia myślenia projektowego:

• "podłe problemy" (wicked problems): sformułowanie opracowane przez teoretyków projektowania Horsta Rittela i Melvina Webbera; oznacza źle zdefiniowane lub trudne zagadnienia, które mają niejasne rozwiązania i wymagają kreatywnego myślenia lub nietradycyjnych strategii.

• ujęcie problemu w ramy: w myśleniu projektowym istnieje więcej niż jeden sposób postrzegania problemu. Problemy nie są traktowane jako wartość nominalna. Zamiast tego, są one rekontekstualizowane i reinterpretowane w celu znalezienia rozwiązania.

• myślenie skoncentrowane na rozwiązaniach: zamiast skupiać się na problemach, model design thinking najpierw przygląda się rozwiązaniom, co pomaga w lepszym zrozumieniu problemu.

• rozumowanie abdukcyjne: pojęcie to wywodzi się z filozofii Charlesa Peirce’a. Ta forma logicznego wnioskowania rozpoczyna się od obserwacji ich zestawu, a następnie koncentruje się na znalezieniu najprostszego, najbardziej prawdopodobnego wyjaśnienia dla zaobserwowanych problemów. Ten sposób rozumowania jest wykorzystywany w myśleniu projektowym w celu przeformułowania problemów lub pomysłów, aby znaleźć kilka sposobów rozwiązania problemu lub możliwości.

• wspólna ewolucja problemu i rozwiązania: kiedy osoby myślące projektowo pracują nad problemem, przełączają się między myśleniem o problemie a analizowaniem pomysłów na rozwiązanie, aby stymulować powstanie jeszcze większej liczby pomysłów na rozwiązanie.

• reprezentacje i modelowanie: Modele komputerowe i fizyczne prototypy są wykorzystywane do identyfikacji wymagań, które czasami mogą być abstrakcyjne, oraz do umożliwienia zespołowi testowania, udoskonalania i oceny nowych pomysłów.

Poszczególne etapy design thinking

Istnieją cztery główne fazy myślenia projektowego, przez które zespół będzie przechodził podczas opracowywania rozwiązań i produktów. Zamiast szczegółowej rozpiski od A do Z, myślenie projektowe zapewnia luźną strukturę, którą można interpretować w zależności od potrzeb biznesowych:

• inspiracja: jest to zazwyczaj pierwsza faza procesu projektowania, podczas której staramy się zrozumieć problem lub możliwość. Należy ustalić cele, punkty odniesienia, kluczowe punkty kontaktu, wymagania, potrzeby technologiczne oraz sposób, w jaki rozwiązanie lub produkt będzie pasował do rynku branżowego.

• empatia: empatia jest prawdopodobnie jednym z najważniejszych etapów i zasad design thinking. Podczas projektowania rozwiązań, produktów, usług lub sprzętu, należy naprawdę zrozumieć perspektywę klienta lub użytkownika końcowego.

• ideacja (ogląd): ta faza obejmuje opracowanie jak największej liczby pomysłów przy użyciu zarówno myślenia dywergencyjnego, jak i konwergencyjnego. Na przemian stosuje się myślenie dywergencyjne, w którym bierze udział zróżnicowana grupa osób angażujących się w ustrukturyzowaną burzę mózgów, oraz myślenie konwergencyjne, w którym wyzerowuje się najlepsze pomysły, aby wybrać jeden z nich do realizacji.

• wdrożenie i prototypowanie: po wyłonieniu kilku najlepszych pomysłów nadchodzi czas na modelowanie i prototypowanie poprzez tworzenie rzeczywistych produktów i usług, które mogą być testowane, oceniane i udoskonalane.

Empatia w design thinking

Empatia jest nieodzownym aspektem myślenia projektowego. Biorąc pod uwagę życzenia i potrzeby użytkowników i klientów, można opracować najlepszy z możliwych produkt, oprogramowanie lub usługę. Trzeba podejść do tego procesu, starając się zrozumieć, jak można ułatwić życie klientowi lub jak produkt końcowy może być przyjemniejszy, praktyczniejszy, wydajniejszy, łatwiejszy w użyciu. Mniej chodzi tu o rozważania na temat estetyki interfejsu lub fizycznego produktu, a bardziej o zrozumienie, w jaki sposób ludzie korzystają z technologii, co chcą zyskać dzięki temu doświadczeniu i jak można wykreować bardziej znaczące doświadczenie dla użytkownika.

Umiejętności design thinking a rynek pracy

Design thnking to bez wątpienia kompetencja przyszłości. Ta metodyka może być częścią niemal każdej pracy, zwłaszcza w branży technologicznej, ale jest kilka specyficznych stanowisk, które wymagają umiejętności myślenia projektowego.

W branży technologicznej wymóg znajomości metodyki design thinking pojawia się zazwyczaj w ofertach takich jak:

• Strateg design thinking

• Konsultant ds. design thinking

• Programista ds. user experience

• User experience research specialist

• Data science specialist

• Programista aplikacji

• Dyrektor ds. projektowania usług

To nadal rynek nienasycony, z ciągłym potencjałem wzrostu. Towarzyszy mu zróżnicowana (także cenowo) oferta szkoleń i kursów design thinking w różnych językach. Opanowanie metodyki design thinking zmienia nasz sposób myślenia, otwiera umysł i wzbudza kreatywność – nie tylko w pracy.

Tłumaczenie i opracowanie: Anna Ładan

Tekst pochodzi z CIO: What is design thinking? An agile method for innovation