Czy w latach 2014-2020 skończą się fundusze unijne na eGovernment?
- Dariusz Bogucki,
- 23.04.2011
W czasie polskiej prezydencji Komisja Europejska ogłosi, w którym kierunku zamierza modernizować politykę regionalną. Warto przyjrzeć się jakie to nowe czasy nadchodzą.
Byłem ostatnio na pewnej konferencji, na której jeden z prelegentów z Dużego Urzędu z wielką swadą opowiadał o dalekosiężnych planach rozwoju systemów IT aż do roku 2020. Wszystko miało oczywiście być finansowane z "funduszy". Na uwagę z sali, że jeszcze nie wiadomo jak to będzie z funduszami strukturalnymi w tzw. nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020, padła odpowiedź, że "oczywistą oczywistością jest, iż Komisja będzie wspierała eGovernment" (cytat dosłowny). Tak więc - zdaniem prelegenta - jasne i oczywiste jest, że tego czego nie uda się zrobić do roku 2013 dokończymy w nowej perspektywie. Tyle, że to wcale nie jest taka "oczywista oczywistość". W świetle roboczych dokumentów, jakie już nadchodzą z Brukseli, nie jest oczywiste, że obecne projekty będą kontynuowane.
Nowe ramy finansowania w duchu Europa 2020
W ostatnim przeglądzie unijnego budżetu Komisja Europejska przedstawiła zarys nowej strategii polityki regionalnej a szczególności wypowiedziała się co do roli i zakresu tzw. funduszy strukturalnych. Kluczowym elementem ma być ścisła integracja wszystkich polityk Unii Europejskiej - w tym polityki regionalnej - ze strategią "Europa 2020". Wspólnym mianownikiem tej reformy ma być ukierunkowanie polityki europejskiej na innowacyjność, kreatywność i poprawę konkurencji oraz następujące propozycje:
- Państwa członkowskie i regiony mają skoncentrować zasoby krajowe i unijne na możliwie niewielkiej liczbie priorytetów, stanowiących odpowiedź na konkretne wyzwania strategii Europa 2020. Komisja chce to osiągnąć poprzez ścisłe powiązanie priorytetów polityki regionalnej z przewodnimi inicjatywami strategii Europa 2020.
- Komisja proponuje wprowadzenie przepisów, stanowiących zachętę dla krajów członkowskich do efektywnego wykorzystania środków finansowych w kluczowych obszarach strategii Europa 2020, tj.: ochrona środowiska, działania na rzecz modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego, edukacji, badań i innowacji.
- Wprowadzony zostanie system sankcji finansowych i zachęt dla krajów Unii Europejskiej. Z jednej strony Komisja Europejska sugeruje wprowadzenie zasady zawieszania lub anulowania części płatności z unijnego budżetu, a także bezwarunkowego zamykania nieefektywnie funkcjonujących działań.
W czasie polskiej prezydencji Komisja Europejska ogłosi, w którym kierunku zamierza modernizować swoją politykę regionalną. W świetle napływających z Brukseli dokumentów nie jest pewne, że projekty eGovernment nie dokończone do roku 2013 uda się dokończyć w perspektywie finansowej 2014-2020.
Co istotne, Komisja Europejska nie ukrywa, że takie podejście - bardziej ukierunkowane na wyniki na poziomie unijnym - wiązać się będzie z wprowadzeniem skuteczniejszych i sprawniejszych systemów monitorowania oraz oceny realizacji działań przez kraje członkowskie. W praktyce oznacza to faktyczne przeniesienie strategicznego monitorowania realizacji programów na poziom Unii Europejskiej. Takie bardziej rygorystyczne, ale i jednolite podejście niewątpliwie ograniczałoby "swobodę kreowania" polityki regionalnej przez poszczególne kraje.
Spójność terytorialna nowym paradygmatem
Kluczowym elementem przyznawania funduszy na lata 2014-2020 ma być ścisła integracja wszystkich polityk Unii Europejskiej - w tym polityki regionalnej - ze strategią "Europa 2020". Wspólnym mianownikiem tej reformy ma być ukierunkowanie polityki europejskiej na innowacyjność, kreatywność i poprawę konkurencji.
Spójność terytorialna to sieć wzajemnych powiązań współczesnej przestrzeni życiowej w szczególności w aspekcie polityki gospodarczej, transportowej, ekologicznej, rozwojowej, społecznej i in., wyrażająca się poprzez minimalizację występowania konfliktów przestrzennych oraz równoważenia różnic potencjałów rozwojowych pomiędzy regionami, a także negatywnych efektów procesów rozwojowych. Spójność terytorialna nie polega jednak na dążeniu do unifikacji i znoszeniu charakterystycznych cech regionów ale na ich wykorzystaniu w budowaniu sieci wzajemnych powiązań.
Komisja uważa, że nowe programy operacyjne powinny w znacznie większym stopniu odnieść się do tego zagadnienia w takich aspektach, jak: specyficzna rola miast, obszarów peryferyjnych, a także rozważyć czy generalnie polityka ta nie powinna być kreowana poziomie ponadregionalnym - w Polsce na poziomie statystycznych makroregionów grupujących kilka województw.