Można by się zastanawiać czy jest to sygnał nadchodzącej recesji, ale sytuacja jest bardziej skomplikowana, bo wyniki znacząco różnią się w zależności od regionów świata, dostawców oraz kategorii produktów. Oprócz tego warto pamiętać o gwałtownym wzroście popytu na komputery i wykorzystywane w nich układy, który wywołała pandemia. Obecne spadki odnoszą się więc do okresu boomu. Bo należy przypomnieć, że według szacunków Gartnera w 2021 roku globalne przychody dostawców układów scalonych wzrosły o ponad 25% i pierwszy raz w historii przekroczyły sumę pół bilione (500 mld) dolarów.

Niewątpliwie jednak aktualne, uśrednione wartości mogą budzić niepokój.

Jak wygląda spadek popytu na układy scalone

Według danych opublikowanych przez organizację SIA (Semiconductor Industry Association), światowa sprzedaż półprzewodników spadła we wrześniu o 3% w porównaniu z wrześniem 2021 r. Jest to pierwsze spowolnienie w tym segmencie rynku od stycznia 2020 roku. „Ale długoterminowe perspektywy rynkowe pozostają silne, ponieważ półprzewodniki nadal stają się coraz większą i ważniejszą częścią gospodarki cyfrowej” uważa Johna Neuffera, prezes i dyrektor generalny SIA.

Zobacz również:

• Za sprawą AI fabryki produkujące chipy przestaną zanieczyszczać środowisko naturalne
• Trwa zacięta walka o prymat na rynku układów AI
• Oto najszybsza na świecie pamięć DRAM LPDDR5X

Jednocześnie warto zauważyć, że w regionie obu Ameryk popyt na układy scalone wzrósł we wrześniu o 11,5% do łącznej kwoty ponad 12 miliardów dolarów, a w Europie i Japonii również odnotowano wzrosty odpowiednio do wartości 4,53 miliarda i 4,05 miliarda dolarów. Do globalnego zmniejszenia obrotów przyczyniły się głównie rynek Chin kontynentalnych, gdzie nastąpił spadek popytu o 14,4% (do wartości 14,43 mld USD) oraz pozostałe, poza wymienionymi, rynki na których odnotowano spadek sprzedaży o 7,7% (11,97 mld USD).

Obecnie branża układów półprzewodnikowych stoi w obliczu strukturalnych wstrząsów spowodowanych zmianą polityki handlowej USA wobec Chin, zakłóceniami spowodowanymi inwazją Rosji na Ukrainę i wprowadzonymi wobec Rosji sankcjami, a także poglądem, że gospodarka światowa zmierza w kierunku recesji, który wyraża wielu ekonomistów.

Większość mikroprocesorów i układów pamięci jest wytwarzana na Tajwanie, w Chinach i Korei Południowej. Koncentracja mocy produkcyjnych w tych regionach w połączeniu z rosnącymi napięciami politycznymi na liniach Korea Północna – Korea Południowa oraz Chiny – Tajwan wywołują niepewność co do stabilności istniejących łańcuchów dostaw układów półprzewodnikowych.

Stąd też w USA ogłoszono ostatnio plany zmniejszenia zależności od dostaw zagranicznych przez rozbudowę lokalnego potencjału wytwórczego. Ma to zapewnić m.in. rządowy program wsparcia rozwoju przemysłu półprzewodnikowego o wartości ponad 50 mld dolarów (ustawa określana jako CHIPS Act). Ale według optymistycznych szacunków pierwsze efekty tej inicjatywy mającej zapewnić stabilność rynku pojawią się najwcześniej za 2 lata, a realnie rzecz biorąc, nawet w perspektywie 5-10 lat.

Chyba najbardziej ucierpiał Intel

Przykładem problemów w branży półprzewodnikowej mogą być ogłoszone ostatnio wyniki finansowe Intela, jednego z najbardziej znanych producentów układów scalonych.

Przychody firmy w trzecim kwartale spadły o 20% w ujęciu rok do roku (do wartości 15,3 miliarda dolarów), a zysk netto z 6,8 mld dolarów w trzecim kwartale 2021 roku stopniał do 1 mld dolarów co oznacza spadek aż o 85%. A w poprzednim kwartale przychody Intela również spadły o 22%.

Jednocześnie firma już dwukrotnie obniżyła w tym roku prognozy przychodów z 76 mld USD na 65-68 mld USD, a ostatnio na 63 mld dolarów w skali roku.

Pomimo dywersyfikacji oferty firma wciąż pozostaje podatna na spadki sprzedaży w segmencie komputerów PC i serwerów, twierdzą analitycy. Jej główną słabością jest nadmierna zależność od tego segmentu rynku.

Intel Client Computing Group, dział wytwarzający układy dla komputerów PC, wygenerował 8,12 mld USD przychodów, co oznacza 17-procentowy spadek.

Zmniejszenie popytu na komputery PC dotyka nie tylko Intela, ale jest on bardziej narażony na wahania popytu w segmencie PC niż którykolwiek z rywali między innymi dlatego, że jest praktycznie nieobecny w segmencie procesorów dla urządzeń mobilnych. Na przykład mniej niż jedna piąta przychodów AMD, wynoszących kwartalnie 5,6 mld USD, pochodzi z segmentu produktów klienckich (komputery PC i notebooki) podczas gdy w przypadku Intel Client Computing Group jest to ponad połowa całkowitego dochodu.

Intel pozostaje w tyle za konkurencją również w niektórych innych obszarach. Między innymi w segmencie Datacenter i AI Intel zanotował w ciągu kwartału spadek aż o 27% (do wartości 4,21 mld USD), podczas gdy przychody AMD z produktów dla centrów danych wzrosły w tym okresie o 45%, a Nvidii nawet o 61%.

Trzeba jednak zauważyć, że w niektórych innych obszarach Intel odnotował wzrosty przychodów. Na przykład dział Network and Edge (produkty sieciowe) zwiększył sprzedaż o14% (2,27 mld dolarów), a należąca do Intela firma Mobileye zajmująca się technologiami związanymi z autonomicznymi pojazdami nawet o 38% (450 mln USD). Podobnie grupa Intel Accelerated Computing Systems and Graphics zanotowała wzrost o 8% (185 mln USD).

W efekcie należy jednak oczekiwać cięcia kosztów w firmie, które według raportu opublikowanego przez Bloomberg, może oznaczać zwolnienia dotykające nawet 20% pracowników. CEO Intela Pat Gelsinger podczas rozmowy z analitykami potwierdził, że redukcja zatrudnienia rzeczywiście jest na horyzoncie, ale nie podał żadnych konkretów.

Mniejszy popyt na notebooki i komputery PC

W trzecim kwartale 2022 roku sprzedaż komputerów PC spadła według Gartnera o blisko 20%, po prawie dwóch latach szybkiego wzrostu sprzedaży wywołanego przez pandemię.

Światowe dostawy komputerów PC wyniosły łącznie 68 milionów sztuk, co oznacza 19,5-procentowe zmniejszenie popytu w porównaniu z trzecim kwartałem 2021 roku. Jest to najbardziej gwałtowny spadek na rynku PC, odkąd Gartner zaczął go śledzić w połowie lat 90. i czwarty z rzędu kwartał spadku w ujęciu rocznym.

„Wyniki tego kwartału mogą oznaczać historyczne spowolnienie rynku PC. Podczas gdy zakłócenia w łańcuchach dostaw wreszcie ustąpiły, wysokie zapasy stały się teraz dla producentów głównym problemem, biorąc pod uwagę słaby popyt na PC zarówno na rynku konsumenckim, jak i biznesowym” mówi Mikako Kitagawa, analityk w firmie Gartner.

Wielu konsumentów zakupiło nowe komputery w ciągu ostatnich dwóch lat i nie jest skłonna do ich wymiany na nowsze modele. Natomiast w biznesie niepewność geopolityczna i ekonomiczna spowodowała, że w firmach komputery PC nie są obecnie na szczycie listy priorytetów w wydatkach na IT uważają analitycy Gartnera.