Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

Otwarta kultura organizacyjna, nowoczesne procesy wytwarzania oprogramowania oraz chmura to fundamenty cyfrowej transformacji. Redakcja „Computerworld” zorganizowała poświęcony temu zagadnieniu okrągły stół z doświadczonymi menedżerami reprezentującymi najważniejsze firmy IT na rynku. Celem spotkania była systematyzacja wiedzy na temat cyfrowej transformacji oraz wyłonienie zagadnień, które będą stanowiły bazę do kompleksowego badania redakcyjnego.

Okrągły stół "Computerworld" na temat cyfrowej transformacji

Badanie poświęcone cyfrowej transformacji otwiera nowy cykl badań redakcyjnych ”Computerworlda”. Celem inicjatywy jest systematyzacja i popularyzacja wiedzy dotyczącej nowych i znaczących trendów wpływających na zastosowanie technologii w polskich organizacjach. Przedstawiamy wybrane zagadnienia poruszone podczas spotkania poświęconego jednemu z najważniejszych trendów: cyfrowej transformacji.

Zakres pojęcia cyfrowej transformacji

Zdaniem Piotra Beńke, CTO polskiego oddziału IBM, należy odróżnić cyfryzację od cyfrowej transformacji. "Transformacja cyfrowa to coś więcej. To możliwość wykorzystania technologii cyfrowych do budowania nowych modeli biznesowych i operacyjnych, do tworzenia nowych kanałów dostępowych dla klientów i budowania nowych rynków" – wylicza. Prawdziwą cyfrową transformację umożliwia szerokie wykorzystanie gromadzonych przez firmę danych oraz budowanie na ich podstawie nowych usług czy rozszerzanie dotychczasowej oferty. Dobrym przykładem transformacji cyfrowej są polskie banki, sprawnie adaptujące technologie mobilne czy nowe metody płatności, takie jak Blik. Banki stopniowo odchodzą od działania bazującego na sieciach placówek terenowych na rzecz brokera usług cyfrowych. "Cyfrowa transformacja to zatem nie tylko cyfryzacja informacji, ale tworzenie na tej podstawie nowych modeli biznesowych" – podkreśla Piotr Beńke.

Zobacz również:

Pod hasłem ‘cyfrowej transformacji’ przedsiębiorcy chcą tak naprawdę uzyskać efekt optymalizacji w pewnych obszarach biznesowych” – sądzi Remigiusz Efinowicz, partner zarządzający w Hicron. „Kluczowa jest tu redukcja kosztu obsługi procesu: ile dany proces kosztował nas w przeszłości, ile zaś czasu i pieniędzy wymaga po zmianach” – dodaje.

Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

"Transformacja cyfrowa to możliwość wykorzystania technologii cyfrowych do budowania nowych modeli biznesowych i operacyjnych, do tworzenia nowych kanałów dostępowych dla klientów i budowania nowych rynków" - Piotr Beńke, CTO IBM

"Najważniejszym elementem transformacji cyfrowej jest cel, w przypadku polskich przedsiębiorstw – przede wszystkim wyższa wydajność" – mówi Cezary Karolczyk, ekspert biznesowy obszaru kadrowo-płacowego w Sage. Przypomina przy tym, że wykorzystanie posiadanych danych jest dla zasadniczej większości małych i średnich polskich firm problemem. Problemy te wynikają często z niewłaściwego składowania danych oraz pracy w środowiskach IT o niskiej wydajności. Bez przezwyciężenia takich trudności, bez podniesienia efektywności wykorzystania danych nie ma co mówić o cyfrowej transformacji. "Nie da się podejmować dobrych decyzji biznesowych, opierając się na subiektywnych opiniach wybranych osób zamiast rzetelnych danych" – konkluduje Cezary Karolczyk.

Według Macieja Tomkiewicza, dyrektora sprzedaży do sektora energetycznego w Oracle, digitalizacja stała się faktem i codziennością, ponieważ już teraz potrafimy przechowywać gigantyczne zbiory danych, np. w chmurze. Wyzwaniem jest natomiast zrobienie z tych danych użytku, ich przetworzenie na wartościowe z biznesowego punktu widzenia informacje. Rozwiązań wspierających cyfrową transformację jest już na rynku bardzo wiele: od oferty chmurowej i narzędzi analitycznych, poprzez systemy lojalnościowe i profilujące, aż po aplikacje mobilne i biznesowe. "Przełomowe jest to, że to my, użytkownicy, płacimy za urządzenia, które są źródłem danych dla firm. To my jesteśmy kreatorami 'contentu'" – mówi Maciej Tomkiewicz. Jego zdaniem cyfrową transformację napędza także rosnące zainteresowanie firm klientami końcowymi, zauważalne także w branżach dotąd skoncentrowanych na segmencie B2B.

"Uber to dobry przykład transformacji cyfrowej, wynikającej z wymyślenia nowego modelu biznesowego” – mówi Cezary Karolczyk. "Firma taksówkarska używająca aplikacji mobilnej to natomiast przykład cyfryzacji, czyli realizacji procesu biznesowego w sposób elektroniczny".

Transformacja cyfrowa dotyczy wszczepienia nowych technologii w tradycyjne procesy przedsiębiorstw, które nie były dotąd cyfrowe" – precyzuje Tomasz Bitner, redaktor naczelny "Computerworlda". "Digitalizacja mogła się dokonać, ponieważ w tych firmach była już jakaś informatyka" – dodaje. To przemiana zastanych procesów jest najbardziej skomplikowana, ponieważ przykłady, takie jak Uber czy Airbnb, są dla polskich firm często odległe i egzotyczne.

Inne podejście do cyfrowej transformacji prezentuje Microsoft. Według Pawła Jakubika, dyrektora ds. cyfrowej transformacji w polskim oddziale firmy, "cyfryzacja odbywa się na poziomie strategii i przekazu firmy, ogłaszanego przez prezesa i potwierdzanego przez radę nadzorczą. Transformacja cyfrowa zachodzi z kolei na poziomie taktyczno-organizacyjnym, na poziomie konkretnych projektów". Modele biznesowe takich firm, jak wspomniane Uber czy Airbnb, nie nadają się oczywiście do prostego zaadaptowania w polskich firmach, mogą natomiast stać się inspirującym punktem odniesienia w procesach budowania strategii przedsiębiorstwa. "O ile na poziomie strategii uczymy się od Ubera, o tyle na poziomie projektów następuje wymiana doświadczeń pomiędzy poszczególnymi sektorami" – zauważa Paweł Jakubik. Cyfrowa transformacja to aktualnie, jego zdaniem, kluczowy trend w rozwoju przedsiębiorstw, powstały ze sprzężenia zwrotnego takich technologii, jak: mobilność, Big Data, sieci społecznościowe czy chmura obliczeniowa.

Okrągły stół na temat cyfrowej transformacji

Spotkanie pod roboczym tytułem „Cyfrowa transformacja czy wzrastająca dojrzałość infrastruktury IT” odbyło się 14 czerwca 2018 r. w Warszawie. Celem okrągłego stołu dotyczącego cyfryzacji była systematyzacja wiedzy oraz zgromadzenie zagadnień, które poruszymy w badaniu redakcyjnym „Computerworlda”. To nasza nowa formuła agregowania wiedzy na temat trendów technologicznych i ich przełożenia na strategie biznesowe polskich przedsiębiorstw i instytucji.

W spotkaniu udział wzięli:

  • Piotr Beńke, CTO IBM
  • Cezary Karolczyk, ekspert biznesowy obszaru kadrowo-płacowego w Sage
  • Paweł Jakubik, dyrektor ds. cyfrowej transformacji w Microsoft
  • Maciej Tomkiewicz, dyrektor sprzedaży do sektora energetycznego w Oracle
  • Tomasz Bitner, red. naczelny Computerworld
  • Piotr Pietruszyński, z-ca red. naczelnego Computerworld

Poza spotkaniem rozmawialiśmy także z Remigiuszem Efinowiczem, partnerem zarządzającym w Hicron.

Kulturowe i organizacyjne uwarunkowania cyfrowej transformacji

Maciej Tomkiewicz zwraca uwagę, że scenariusze cyfrowej transformacji są mocno związane z kwestią organizacyjnego usytuowania odpowiedzialnej za nią osoby. CIO jest co prawda bliżej technologii, jednak to CEO kreuje strategię i wskazuje kierunek rozwoju firmy. To także kwestia kultury organizacji i nastawienia zarządu. "Jeżeli IT jest zepchnięte jest do roli centrum kosztów, siłą rzeczy ciężko będzie o innowacje" – twierdzi Tomkiewicz. W takim wypadku zmiany będą miały raczej charakter wymuszonej reakcji na zagrożenia płynące z otoczenia rynkowego. Przykładem może być sytuacja firm z branży energetycznej, które jeszcze kilka lat temu wdrażały duże systemy transakcyjne i hurtownie danych. Dzisiaj rozwiązania te są już przestarzałe, raczej nie myśli się o ich modernizacji, a o zmianie podejścia i nadaniu nowego kierunku. "Tutaj rodzi się pytanie: czyja to miałaby być rola? Czy CIO, czy raczej CEO?" – zastanawia się Maciej Tomkiewicz. W zachodniej Europie częściej cyfrową transformacją zarządza CEO, w regionie Europy środkowo-wschodniej zaś – CIO. Tomkiewicz podkreśla, że potencjalnymi rolami, które mogą odpowiadać za cyfrową transformację, są także szefowie marketingu (CMO) czy osoby odpowiadające za HR.

Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

„W strategii cyfrowej najważniejszy jest ‘time-to-market’, ponieważ zmiany w obrębie procesów poprawiają pozycję konkurencyjną firmy. Czas reakcji – od pomysłu aż po jego realizację – jest tutaj kluczowy i musi być krótki” - Remigiusz Efinowicz, partner zarządzający Hicron

"Transformacja cyfrowa dotyczy zmiany modeli funkcjonowania przedsiębiorstw, więc wiodąca rola CEO wydaje się naturalna" – sugeruje Piotr Beńke z IBM. "Z drugiej strony, jeżeli nie ma wsparcia CIO, nowych pomysłów i aktualizacji wiedzy na temat możliwości technologicznych, trudno będzie mówić o efektywnej transformacji cyfrowej". CIO zatem musi pełnić rolę doradczą, nawet jeżeli nie jest bezpośrednio odpowiedzialny za decyzje strategiczne.

Bardzo ważnym elementem umożliwiającym podjęcie cyfrowej transformacji jest nastawienie pracowników i kultura organizacji. „Istotnym elementem jest konieczność zrozumienia szybko postępujących zmian, z którymi mamy do czynienia, i wynikającej z tego konieczności dostosowania się” – podkreśla Remigiusz Efinowicz. „Przewagę uzyskają te przedsiębiorstwa, które mają w swoim DNA ‘Continues Improvement Process’ oraz mocno zaawansowaną kulturę uczenia się”. Jego zdaniem uczestnictwo w projektach IT staje się obecnie koniecznym elementem codziennej pracy w firmie także dla biznesu.

Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

"Firmy, które przygotowują się do dużej transformacji, zaczynają od 'data', od nowych modeli danych" - Paweł Jakubik, dyrektor ds. cyfrowej transformacji Microsoft

Kulturze organizacyjnej, jako niezbędnemu elementowi transformacji cyfrowej, wiele uwagi poświęcił Paweł Jakubik z Microsoft. Wyliczył szereg przykładów polskich start-upów i firm, które powstały jako organizacje cyfrowe, np. CodiLime, Synerise, Coinfirm. Przypomniał Alior Bank, który zafunkcjonował dzięki zaangażowaniu i wizji charyzmatycznego menedżera, Wojciecha Sobieraja. "Niestety, takich prezesów jest niewielu" – stwierdza Jakubik. Dlatego firmy dłuższej funkcjonujące na rynku i pozbawione wizjonerskiego przywództwa muszą podjąć się przepracowania kluczowego elementu: kultury organizacji. Przykładem przedsiębiorstwa, która skutecznie przechodzi cyfrową transformację, jest wrocławski AmRest, operator wielu marek gastronomicznych. AmRest stworzył serwis PizzaPortal, oferujący szerokie portfolio dań (nie tylko pizzy) oraz ich dostawę. PizzaPortal skutecznie konkuruje w Polsce z usługą Uber Eats, stanowiąc jednocześnie dla AmRestu nowy kanał dotarcia do klientów. "Jeżeli cyfrowa transformacja jest strategicznie usytuowana na poziomie CEO, prezesa zarządu, to odpowiedzialność organizacyjna powinna spocząć na kimś, kto będzie jego prawą ręką" – uważa Paweł Jakubik. Dlaczego? Bo "Sobierajów nie ma stu czy dwustu tysięcy. Jest kilku" – stwierdza, wskazując zaraz, że istotne jest powołanie nowych ról, takich jak "Chief Innovation Officer, Chief Data Officer, to bardzo ważna kwestia, ponieważ projekty transformacyjne zaczynają się od zmian organizacyjnych" – wylicza menedżer z Microsoft.

Część przedsiębiorstw już teraz wdraża nowe, związane z cyfrową transformacją role organizacyjne, oraz reorganizuje swoje struktury z myślą o tym procesie. „W strukturach przedsiębiorstw zaczyna pojawiać się rola CDO (Chief Digital Officer), do którego obowiązków należy m.in. opracowywanie i rozwój cyfrowych modeli biznesowych. Jeden z naszych klientów stworzył dział „Digital House”, który pod swoim dachem skupia wybranych przedstawicieli działów biznesowych i IT, których zadaniem jest wsparcie CDO” – mówi Remigiusz Efinowicz.

Rola technologii i dostawców

W procesie cyfrowej transformacji bardzo ważne są elementy technologiczne oraz wsparcie zewnętrznych partnerów. W tym kontekście Maciej Tomkiewicz z Oracle przypomniał, że od strony technologicznej procesy cyfrowej transformacji wspierają dojrzałe platformy usługowe dostawców IT: ostatecznie, "na koniec dnia klient złoży sobie z dostępnych na rynku usług to, co będzie mu potrzebne" – mówi. Z technologicznego punktu widzenia, bardzo istotnym elementem cyfrowej transformacji jest także umiejętność do wyłuskania informacji z danych nieustrukturyzowanych. To tu jest potencjał – według słów Piotra Beńke – do "transformacji organicznej".

Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

"Jeżeli IT jest zepchnięte jest do roli centrum kosztów, siłą rzeczy ciężko będzie o innowacje" - Maciej Tomkiewicz, dyrektor sprzedaży do sektora energetycznego Oracle

Aby mówić o cyfrowej transformacji, konieczna jest także głęboka zmiana na poziomie wytwórstwa oprogramowania. Według Pawła Jakubika nie można się tu obejść bez adaptacji podejścia DevOps, wdrażania mikrousług czy konteneryzacji. Nowoczesny proces wytwórczy sprawia, że kolejne iteracje oprogramowania mogą – i potrafią! – być wypuszczane nawet co kilka dni, a niekiedy i częściej. Co więcej, w dobrze przygotowanym środowisku IT nawet użytkownicy biznesowi nie potrafiący programować będą w stanie wyklikać sobie potrzebne aplikacje (tzw. rozwiązania low-code bądź no-code). To uwypukla kluczową rolę chmury obliczeniowej. "Bez chmury prywatnej, hybrydowej czy publicznej, ciężko sobie wyobrazić jakąkolwiek elastyczność w modelu procesów wytwórczych czy szybkim adaptowaniu potrzeb biznesu” – podkreśla Piotr Beńke.

Presja demograficzna

Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

"Najważniejszym elementem transformacji cyfrowej jest cel, w przypadku polskich przedsiębiorstw – przede wszystkim wyższa wydajność" - Cezary Karolczyk, ekspert biznesowy obszaru kadrowo-płacowego Sage

Cezary Karolczyk z Sage wskazuje, że prawdziwych innowatorów jest niewielu. Większość firm będzie kopiowała czy adaptowała sprawdzone rozwiązania. "Chodzi o to, by przypominać klientom, by nie kopiowali najlepszych praktyk bez zastanowienia, ponieważ to do niczego nie prowadzi. Nie da się zrobić z każdej firmy Ubera" – podkreśla. Należy raczej wymyślać sposoby adaptacji wybranych elementów i ich włączania do własnego biznesu. To poważne wyzwanie, ponieważ wchodzący na rynek pracy millenialsi nie wyobrażają sobie pracy czy usług bez komponentów cyfrowych. Będą więc wymuszać cyfrową transformację zarówno jako pracownicy, jak i konsumenci. Zdaniem Piotra Beńke zmiany demograficzne będą prowadziły również do automatyzacji, a co za tym idzie – cyfryzacji kolejnych obszarów biznesu. Zmiany te wymusi luka pokoleniowa wynikającą z malejącej populacji zachodnich społeczeństw.

Biorąc pod uwagę aktualne czynniki charakteryzujące Polskę, takie jak szybki rozwój gospodarczy czy spadek poziomu bezrobocia do jednego z najniższych notowanych Europie, transformacja cyfrowa stała się dla naszych firm już koniecznością” – stwierdza Remigiusz Efinowicz. „Polskie firmy zostały zmuszone do mocnej redukcji kosztów. Jest to konieczne, ponieważ uczestniczymy w globalnych łańcuchach dostaw, w których efektywność ma podstawowe znaczenie, a niski koszt pracy, z którym była kojarzona Polska, odchodzi do przeszłości”.

Cyfrowa transformacja: od słów do czynów

od lewej: Paweł Jakubik, Microsoft, Tomasz Bitner, red. naczelny Computerworld, Piotr Pietruszyński, z-ca red. naczelnego Computerworld

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200