Cray już w Polsce

Polska jako pierwszy kraj w środkowej i wschodniej Europie będzie mieć najnowocześniejsze modele słynnych superkomputerów Craya. Dwa pierwsze już dostarczono i w najbliższym czasie powinny być zainstalowane oraz uruchomione.

Polska jako pierwszy kraj w środkowej i wschodniej Europie będzie mieć najnowocześniejsze modele słynnych superkomputerów Craya. Dwa pierwsze już dostarczono i w najbliższym czasie powinny być zainstalowane oraz uruchomione.

Korzystając z coraz większej liberalizacji zasad transferu wysoko zaawansowanej technologii z krajów zachodnich do bloku postkomunistycznego oraz odpowiadając na postulaty środowiska naukowego, Komitet Badań Naukowych postanowił przeznaczyć znaczne środki (ponad 100 mld zł) na zakup superkomputerów Cray i Convex wraz z bogatym oprogramowaniem. Znaczne sumy przekazano też na budowę koniecznej infrastruktury (w postaci szybkich cyfrowych sieci metropolitalnych). Zakupiono dwa modele superkomputerów Craya Y-MP EL98, które będą zainstalowane w Poznaniu (Instytut Chemii Organicznej) i w Warszawie (Wydział Matematyki Informatyki i Mechaniki na UW). W wyniku długotrwałych negocjacji ustalono, że w zakres kontraktu wejdzie nie tylko sama sprzedaż, ale także możliwość uzyskania dostępu do najnowszych technologii. Wraz z superkomputerami dostarczona będzie bogata biblioteka specjalistycznego oprogramowania (głównie z zakresu biofizyki, biochemii, modelowania molekularnego, chemii kwantowej, astrofizyki i magnetodynamiki), przeznaczonego do wykorzystania w celach naukowych oraz do prowadzenia prac badawczych (ogólnie w celach niekomercyjnych). W niedługim czasie Cray Inc. otworzy swoje przedstawicielstwo w Polsce. Do końca stycznia tego roku już przywiezione superkomputery powinny być zainstalowane, a dostarczone oprogramowanie uruchomione.

Zakupione modele mają być wyposażone w 4 i 8 procesorów głównych (o mocy przetwarzania 133 MFlops każdy) oraz mieć odpowiednio 0.5 i 1 GB pamięci operacyjnej. Ten potężniejszy będzie zainstalowany w Warszawie.

Dlaczego są niezastąpione?

Co może wydać się paradoksalne, najważniejszą rzeczą w wykorzystaniu superkomputerów nie jest zwiększenie prędkości obliczeń (a więc skrócenie czasu badań o parę rzędów wielkości), choć nie jest to czynnik bagatelny, ale możliwość posługiwania się zbiorami danych i użycia parametrów wewnętrznych programu o gigantycznych wielkościach. Istnieją pewne zagadnienia badawcze, prowadzące do problemów obliczeniowych, o skali przekraczającej możliwości realizacyjne systemów klasy stacji roboczych (istnieje dolne ograniczenie parametrów systemu obliczeniowego, poniżej którego podjęcie problemu nie jest możliwe). Obecnie podejmuje się wiele prac na granicy ich realizacji, przy świadomości stałego postępu i zwiększania możliwości. Tak ważne zagadnienia zawarto w programach High Performance Computing and Communications (USA), High Performance Computing and Networking (Europa), SOFT (Japonia).

Zakres zadań, których wypełnienie jest możliwe tylko w przypadku intesywnego wykorzystania superkomputerów, w dużym stopniu pokrywa się z obszarem badań opisanym przez K. G. Wilsona w amerykańskim programie "Grand Challenges" (Wielkie Wyzwania) z 1991 r. Jako priorytetowe określono następujące cele:

- stabilne prognozowanie pogody i zmian klimatycznych

- sekwencjonowanie genu ludzkiego

- konstruowanie ultraminiaturowych układów elektronicznych, w tym kwantowych układów przełączających

- modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, z uwzględnieniem interakcji chemicznych

- modelowanie biosfery ocean-atmosfera

- racjonalne projektowanie nowych leków, a w szczególności onkologicznych i pomagających zwalczyć plagę AIDS

- projektowanie nowych materiałów, w tym półprzewodników i wysokotemperaturowych nadprzewodników

- projektowanie aerodynamiczne

- modelowanie procesów zapłonu/spalania przy projektowaniu silników.

Do osiągnięcia tych celów niezbędny jest zarówno rozwój sprzętu (architektura skalowalnych systemów równoległych i masywnie równoległych, a także skalowalnych sieci obliczeniowych, konfigurowanych dynamicznie), jak i oprogramowania (nowe klasy algorytmów równoległych) oraz infrastruktury (budowa środowiskowych i bardziej rozległych sieci o b. dużej przepustowości).

Super tylko dzisiaj

Bez wątpienia tempo rozwoju systemów obliczeniowych powoduje konieczność coraz częstszego przewartościowywania pojęć. Możliwości wczorajszych superkomputerów mają dzisiaj stacje robocze i z dużą dozą prawdopodobieństwa można twierdzić, że w całkiem niedalekiej przyszłości moce obliczeniowe obecnie najpotężniejszych komputerów, będą się wydawały całkiem małe. Oczywiście temu zjawisku towarzyszy stały postęp wiedzy, a jej granice bardzo szybko ulegają rozszerzeniu.

Pojawienie się u nas superkomputerów może stać się czynnikiem wzmacniającym polskie ośrodki naukowe i ograniczającym proces tzw. drenażu mózgów. W zamierzeniach mają one przyczynić się, jeśli nie do stworzenia nowej kultury obliczeń naukowych, to do podniesienia jej poziomu poprzez umożliwienie bezpośredniego dostępu do nowoczesnego sprzętu. Obecny kontrakt nie jest jednorazowym zakupem, ale elementem długofalowego planu, którego realizacja ma dać polskiej nauce potężny impuls rozwojowy i zmniejszyć dystans dzielący nas od świata.

Polscy naukowcy dostaną bez wątpienia znakomite narzędzie i do nich samych należeć będzie potwierdzenie sensowności tej inwestycji. ?wiadczyć o tym będą wyniki konkretnych badań, przeprowadzonych w dużej mierze z wykorzystaniem zainstalowanych superkomputerów, które powinny umożliwić nauce polskiej, przynajmniej w kilku dziedzinach, zajęcie znaczącego miejsca w czołówce światowej (albo nie jest prawdą, że mamy zdolnych ludzi, którzy nie mogą rozwinąć skrzydeł z braku środków). Jak przyznała p. Małgorzata Karłowska z KBNu, zapotrzebowanie na czas obliczeniowy zakupionych superkomputerów w najbliższym okresie (wg zgłoszonych prac badawczych) wynosi 150% (!) Tak więc superkomputery będą chyba w pełni wykorzystane.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200