Rosnąca popularność inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju wynika nie tylko z chęci do poprawy stanu środowiska naturalnego, ale przede wszystkim z przekonania, że mogą one pozwolić na zaoszczędzenie pieniędzy oraz zabezpieczenie firm przed ryzykiem zakłóceń działalności, na przykład wskutek przerw w dostawach energii.

Zrównoważony rozwój staje się coraz ważniejszym czynnikiem optymalizacji kosztów i zarządzania ryzykiem. 42% ankietowanych przez Gartnera przedstawicieli firm stwierdziło, że wybory przyjazne dla środowiska ułatwiają rozwój biznesu i wyróżnienie się na tle konkurencji, a 29% uważa, że pomagają w tworzeniu strategicznych wartości.

Zobacz również:

• AI ma duży apetyt na prąd. Google znalazł na to sposób
• Fairphone może zaprojektować tańszy model eko smartfona

Wiele inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju koncentruje się na kupowaniu mniejszej ilości sprzętu, co zmniejsza koszty transportu, ilość e-odpadów i ślad węglowy generowany przez wykorzystywaną energię. W raporcie Gartnera stwierdzono, że firmy mogą uzyskać nawet do 60% oszczędności kosztów przez wydłużenie czasu użytkowania sprzętu, a także optymalizację jego wykorzystania, jak na przykład w przypadku pojemności pamięci masowych. Dlatego analitycy Gartnera uważają, że zrównoważony rozwój i związane z nim kwestie będą w najbliższych latach wyznaczać strategiczne trendy w rozwoju technologii wykorzystywanych w centrach danych.

„Trzeba unikać marnowania wartości przez przedwczesną wymianę infrastruktury IT. Można to zrobić, korzystając z analizy stanu zdrowia sprzętu w czasie rzeczywistym maksymalizując okres użytkowania zasobów centrum danych” powiedział Philip Dawson, wiceprezes i analityk w firmie Gartner podczas konferencji IT Infrastructure, Operations & Cloud Strategies, która odbyła się w grudniu 2022 roku.

Najbardziej efektywnym i łatwym do zmierzenia sposobem na obniżenie kosztów jest zwiększanie efektywność energetycznej i optymalizacja zużycia energii. „Ale zrównoważony rozwój może mieć również znaczący pozytywny wpływ na czynniki inne niż środowiskowe, takie jak wartość marki, postrzeganie firmy jako innowacyjnej i odpornej na nieprzewidziane sytuacje, a także przyciągającej utalentowanych pracpowników” mówi Autumn Stanish, główny analityk w firmie Gartner

Dlaczego ograniczenie zużycia energii jest ważne

Większość działań na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu koncentruje się na ograniczaniu emisji z sektora motoryzacyjnego, lotniczego i energetycznego, ale to branża IT i rozwój centrów danych jest na dobrej drodze do potencjalnego wygenerowania większej emisji dwutlenku węgla niż każdy z wymienionych sektorów. Na przykład już w 2016 roku ślad węglowy centrów danych na świecie zrównał się z generowanym przez przemysł lotniczy.

Według IDC ilość energii zużywanej przez centra danych podwaja się co cztery lata i mają one najszybciej rosnący ślad węglowy spośród wszystkich obszarów sektora IT. Jeśli nic się nie zmieni to według prognoz do 2040 roku samo przechowywanie danych cyfrowych będzie generować 14% światowej emisji CO2.

Przewidywania te są oparte na statystykach, które pokazują, że obecnie tylko połowa światowej populacji jest podłączona do Internetu. W efekcie zapotrzebowanie na nowe centra danych będzie rosło wraz ze wzrostem penetracji Internetu na świecie. Popularyzacja 5G i urządzeń IoT tylko spotęgują ten problem. Bo im więcej urządzeń będzie podłączonych do sieci, tym więcej danych będzie musiało być przetwarzanych.

Według badań, około 40 procent całkowitej energii zużywanej przez centra danych jest wykorzystywane do chłodzenia sprzętu IT. Jednocześnie koszty energii mogą sięgać nawet 70-80 procent wydatków operacyjnych związanych z utrzymywaniem centrów danych.

Ograniczenie zużycia energii jest więc priorytetowym zadaniem zarówno dla firm projektujących i budujących centra danych, jak i dostawców infrastruktury.

Jak połączyć minimalizację kosztów z ochroną środowiska

Wydłużanie żywotności serwerów w centrach danych poza typowy okres trzech do pięciu lat planuje coraz więcej firm. Można tu wymienić Microsoft, który ogłosił niedawno program korzystania ze sprzętu przynajmniej przez 6 lat. Inną z dużych firm, która wdraża takie rozwiązania jest francuski dostawca usług chmurowych - Scaleway, który zapowiada, że będzie wymieniał serwery dopiero po 10 latach ich pracy. Według Scaleway, ślad węglowy związany tylko z procesem produkcji serwerów ma 15-30-procentowy udział w emisji dwutlenku węgla w całym cyklu ich życia. Dlatego wydłużenie czasu ich wykorzystywania ma istotne znaczenie dla ochrony środowiska.

Tego typu strategie wymagają odpowiedniego zarządzania infrastrukturą, zapewnienia serwisu, potencjalnej relokacji serwerów, wdrażania sprzętowych i programowych aktualizacji oraz ewentualnych napraw sprzętu, jeśli są one ekonomicznie uzasadnione.

Dobrym przykładem, jak można taki system wdrożyć może być właśnie firma Scaleway, która jest w trakcie realizacji programu modernizacji 14 000 serwerów.

Z przeprowadzonych przez firmę analiz wynikło, że stare serwery miały szczególnie wysoki wskaźnik awaryjności systemu RAID, ale poza tym działały bez większych zastrzeżeń. Dlatego, już od pewnego czasu Scaleway zdecydował się na zakup sprzętu umożliwiającego programowe sterowanie mechanizmami zabezpieczeń przed utratą danych i stopniowe eliminowanie stosowania sprzętowych kontrolerów RAID. „Firma zaczęła używać wbudowanych kontrolerów SATA do bezpośredniego podłączania dysków do serwerów dzięki czemu wszelkie niezbędne funkcje RAID można osiągnąć za pomocą funkcji programowych” wyjaśnia Marc Raynaud, menedżer wsparcia sprzętowego w Scaleway.

Oprócz tego każdy serwer musi spełniać wymagania dotyczące niezawodności i wydajności. Żeby to zapewnić firma wykonała szczegółową inwentaryzację sprzętu oraz wdrożyła trzyetapowy proces kwalifikacji, testowania i walidacji serwerów. Na podstawie uzyskiwanych wyników podejmowane są decyzje dotyczące możliwej modernizacji, na przykład przez zwiększenie pojemności pamięci RAM. „Warto zauważyć, że niezawodność pamięci DIMM znacznie się ostatnio poprawiła i wskaźnik ich awaryjności nie był decydującym czynnikiem w procesie decyzyjnym dotyczącym wymiany lub rozszerzenia pamięci” powiedział Marc Raynaud.

Po zakończeniu tych procesów, 14 000 starych, ale sprawdzonych i zmodernizowanych serwerów będzie wciąż funkcjonowało w centrach danych Scaleway. Natomiast serwery, które nie przeszły procesu kwalifikacyjnego umieszczono w magazynie części zamiennych i ich elementy mogą być wykorzystywane do ewentualnych napraw działającego sprzętu.

„W dłuższej perspektywie inwestycja w taki program jest korzystna zarówno dla biznesu, jak i środowiska. Obecnie wiele z naszych serwerów ma 7-10 lat, dla porównania średnia w branży wynosi 3-4 lata, a prawie 80% komponentów jest poddawanych recyklingowi” mówi Marc Raynaud.

Jak wdrożyć program zrównoważonego rozwoju

Według Gartnera proces wdrażania mechanizmów zapewniających zrównoważony rozwój centrów danych wymaga zwrócenia uwagi na kilka różnych aspektów:

- Firmy powinny minimalizować emisję gazów cieplarnianych przez centra danych przez inwestowanie w programy jej kompensacji. Wdrażać programy uczestniczenia w gospodarce o obiegu zamkniętym, czyli takiej, która umożliwia ponowne wykorzystanie sprzętu lub poddanie go recyklingowi. Gartner oczekuje, że działania związane z wdrażaniem gospodarki o obiegu zamkniętym poprawią rentowność firm.

- Należy zwiększyć efektywność zużycia wody i wdrożyć mechanizmy śledzenia jej źródeł odchodząc od wykorzystania do chłodzenia centrów danych wody pitnej na rzecz szarej wody, wody z recyklingu lub systemów zbierania wody deszczowej. Warto też rozważyć możliwość wykorzystania systemów chłodzenia zanurzeniowego, które są bardziej efektywne niż konwencjonalne rozwiązania szaf chłodzonych powietrzem.

- Trzeba określić konkretne i mierzalne cele zrównoważonego rozwoju IT dotyczące redukcji emisji oraz ilości generowanych odpadów w oparciu o unikalne dane firmy.

- Niezbędne jest też zoptymalizowanie procesów i współpracy z firmami partnerskimi w zakresie zrównoważonego rozwoju przez zdefiniowanie ram odpowiedzialności i sformalizowanie polityk dotyczących ludzi, procesów, technologii i biznesu.