Światowe wydatki na cyfrową transformację (sprzęt, oprogramowanie i usługi) mają wynieść do końca 2018 r. prawie 1,3 bln USD i według IDC rokrocznie będą rosły o 17,9%. To oznacza dalszy ciąg dużych przekształceń, jakim będzie podlegała gospodarka i nasze codzienne życie. Szybkie zmiany technologiczne mają również wpływ na zakres działań menedżerów poziomu C-Level w organizacjach. Szczególnie rośnie rola CFO.

Dyrektor finansowy to dziś jedna z najważniejszych osób w firmie i jedno z najbardziej prestiżowych stanowisk. Zakres jego obowiązków oraz odpowiedzialności już dawno wykracza poza rachunkowość i sprawozdawczość finansową. Co ciekawe, jak wynika z badania EY, ponad 70% obecnych dyrektorów finansowych wcale nie aspirowało do tego, by zajmować wysokie miejsce w organizacji – zawdzięczają to postępującej, cyfrowej transformacji biznesu.

Zobacz również:

• W technologii ważna jest wolność wyboru

Według firmy McKinsey czterech na dziesięciu CFO spędza coraz więcej czasu na zadaniach spoza obszaru finansowego, takich jak: przywództwo strategiczne (46%), transformacja organizacyjna (45%), zarządzanie efektywnością (35%), IT (38%), alokacja kapitału (24%), analityka i Big Data (20%). Dzisiejsi dyrektorzy finansowi odpowiadają także za kwestie prawne dotyczące zgodności z przepisami i regulacjami, transakcje M&A (mergers & acquisitions – fuzje i przejęcia) oraz bezpieczeństwo.

Z danych ACCA „Tomorrow’s Finance Enterprise” wynika, że 56% CFO za najważniejszy obszar działania w przyszłości, poza tradycyjnym nadzorem finansowym, uważa właśnie doradztwo strategiczne oraz czuwanie nad właściwą realizacją strategii przedsiębiorstw. W ciągu ostatniego roku 22% CFO wytworzyło największą wartość dla swoich firm jako strategiczni przywódcy, a 18% dzięki wykonywaniu tradycyjnych zadań finansowych.

Jak wynika z badania „Pulse Survey 2018: wykonanego przez Korn Ferry, CFO chcieliby również poświęcać więcej czasu na analizę danych i podkreślają jej znaczenie dla organizacji (31%). Była to druga odpowiedź po uznawanym za kluczowe strategicznym przywództwie.

W Polsce CFO również pełni coraz ważniejszą rolę w organizacji. Jak pokazuje badanie przeprowadzone w tym roku przez Klub Dyrektorów Finansowych Dialog, 38% CFO wspiera kadrę zarządzającą w podejmowaniu decyzji.

Technologia – supermoc CFO

Niezwykle istotnym narzędziem, jakim dysponują obecnie CFO, jest zaawansowana analityka danych. Liderzy wykorzystują dane rynkowe, operacyjne i finansowe, aby automatycznie generować i aktualizować prognozy przychodów, a także lepiej identyfikować niewykorzystane możliwości generowania przychodów. Dzięki dostępowi do danych w czasie rzeczywistym zespoły finansowe mogą analizować wzorce i szybciej reagować na zmiany na rynku. Według Andrew McAfee i Erik Brynjolfsson z inicjatywy MIT (Massachusetts Institute of Technology) na rzecz gospodarki cyfrowej przedsiębiorstwa podejmujące decyzje na podstawie danych są średnio o 5% bardziej wydajne i o 6% bardziej rentowne niż ich konkurenci.

Kolejną podstawową technologią, która zdecydowanie wpłynęła na obszar finansów, jest automatyzacja procesów (Robotic Process Automation). Stopień automatyzacji jest tu zdecydowanie wyższy niż w innych branżach. Prawie połowa badanych przez Capgemini firm (raport Capgemini „Reimagining Finance for the Digital Age”) w pełni lub prawie w pełni zautomatyzowała część jednostkowych operacji finansowych. Najczęściej były to: operacje związane z obsługą zobowiązań (50%), tzw. treasury (47%), kontrola finansowa (57%), operacje w zakresie procesu sprzedaży (46%) i raportowania finansowego (45%).

RPA można też wykorzystać do planowania, budżetowania i prognozowania oraz w procesach zarządzania środkami pieniężnymi. Oprogramowanie pracujące jako robot automatyzuje przetwarzanie transakcji i komunikację pomiędzy wieloma systemami technologicznymi oraz realizuje powtarzające się procesy tak samo dobrze, a nawet lepiej jak ludzie, bo szybciej i z mniejszym ryzykiem popełnienia błędów. Redukcja kosztów dzięki wdrożeniu RPA w przypadku powtarzających się zadań o wysokiej częstotliwości jest duża, np. w Banku Światowym osiągnęła poziom 50–70%.

RPA może być z powodzeniem wdrażany w środowisku centrów usług wspólnych (SSC) świadczących usługi finansowe w celu zastąpienia nieefektywnie wykorzystywanej ludzkiej siły roboczej i poprawy jakości pracy. RPA kwestionuje jednak koncepcję offshoringu SSC. Stosunkowo krótki czas wdrożenia i niskie koszty utrzymania (1/3 kosztu pełnego etatu) mogą znacznie przewyższyć korzyści płynące z SSC w niedrogiej lokalizacji.

Nie tylko RPA zmienia sposób pracy działów finansowych i ich szefów. CFO wspiera także chmura. Wiele organizacji szybko wdraża skalowalne, globalne aplikacje w chmurze, co znacznie obniża koszty rozwiązań oraz pozwala korzystać z zaawansowanych aplikacji i platform zarówno firmom o niewielkiej skali działania, jak i dużym spółkom. Dla przykładu firma Tideway, spółka zależna Thames Water (firma użyteczności publicznej odpowiedzialna za publiczne dostawy wody i oczyszczanie ścieków w dużej części Londynu), rozpoczęła projekt budowy 25-kilometrowego tunelu do zarządzania przepływem 39 mln ton ścieków przedostających się do Tamizy. Wymagało to rozwiązania finansowego odpowiedniego nie tylko dla części projektowej, ale również dla każdej fazy budowy. Tideway wdrożył w tym celu najnowocześniejsze, oparte na chmurze rozwiązanie finansowe NetSuite.

Coraz częściej również inteligentne urządzenia działające w ramach internetu rzeczy dostarczają CFO dużej ilości danych przydatnych do prowadzenia analiz prognostycznych. Hyundai Heavy Industries, największe przedsiębiorstwo stoczniowe na świecie, wykorzystuje sieć czujników, które są wbudowywane w nowe statki w celu przechwytywania informacji o rejsie, w tym danych dotyczących lokalizacji, pogody i prądów oceanicznych, jak również danych o wyposażeniu pokładowym i stanie ładunku. Dzięki zastosowaniu analizy danych dotyczących floty (nowych i historycznych) oraz wykorzystaniu technologii wizualizacji danych armatorzy będą mogli monitorować status i stan swoich statków w czasie rzeczywistym.

Narzędzia, które wspomagają dziś pracę CFO to także:

• Cognitive computing – informatyka poznawcza, symuluje ludzkie myślenie. Technologia ta obejmuje naukę maszynową, przetwarzanie języka naturalnego, rozpoznawanie mowy i wizualizację.

• In-memory computing – obliczenia w pamięci odnoszą się do danych przechowywanych w pamięci głównej w celu skrócenia czasu reakcji. Ponieważ dane są skompresowane, to wymagania dotyczące pamięci masowej są zredukowane. Rezultat? Szybkość i dostęp do niewyobrażalnych wcześniej ilości danych.

• Blockchain – cyfrowa rozproszona księga główna, w której transakcje są weryfikowane i bezpiecznie przechowywane w sieci rozproszonych i połączonych węzłów, bez centralnego organu zarządzającego. Blockchain daje możliwość bezpiecznego, niemal natychmiastowego przetwarzania transakcji.

• Sztuczna inteligencja (AI) – obecnie przedsiębiorstwa mogą ograniczyć nadużycia finansowe poprzez wykorzystanie przetwarzania języka naturalnego do monitorowania komunikacji elektronicznej.

• Augmented Reality – dzięki rzeczywistości rozszerzonej CFO mogą tworzyć bardziej wiarygodne plany i prognozy.

• Drony – pomagają np. ograniczyć nieplanowane naprawy poprzez zdalny monitoring instalacji, zapewniając harmonogramy konserwacji zapobiegawczej na podstawie rzeczywistych danych lub w przypadku, gdy części urządzeń znajdują się w pobliżu granic na bazie ich zużycia;

• Drukowanie 3D – pozwala producentom na produkowanie przedmiotów z dowolnych lokalizacji zakładu, co wpływa na efektywne wykorzystanie surowców.