Wearables to odzież i akcesoria wyposażone w zaawansowane technologicznie elementy, pełniące różne funkcje w codziennym życiu, sporcie, ochronie zdrowia i rozrywce, a także przemyśle i wojsku. Komunikują się poprzez internet, Wi-Fi, sieć komórkową, podczerwień lub Bluetooth.

Katalog urządzeń wearables jest szeroki: inteligentne zegarki (smartwatches), bransoletki, okulary wirtualnej rzeczywistości (Virtual Reality, VR), wyświetlacze przezierne (Head-Up Display, HUD) do prezentowania rozszerzonej rzeczywistości (Augmented Reality, AR), monitory aktywności fizycznej i stanu zdrowia, skanery, urządzenia nawigacyjne i funkcjonalna odzież. Fantazja ludzka w zakresie tworzenia nowych produktów, które można zaklasyfikować do wearable, jest nieograniczona. Powstają więc urządzenia o przeznaczeniu dotąd nieznanym, jednak wiele z nich jest mało wartościowymi gadżetami, które z czasem idą w zapomnienie, a w ich miejsce wchodzą nowe.

Zobacz również:

• Rok 2024 będzie "rokiem okularów AI”
• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach

W rynek wearables zaangażowali się najwięksi gracze z sektora elektroniki, w tym: Google, Apple, Amazon, Samsung czy Sony, a także producenci ubrań i obuwia, tacy jak Nike czy Adidas. W biznes wchodzą również małe przedsiębiorstwa, powstają start-upy pozyskujące finansowanie, m.in. poprzez portale crowdfundingowe.

Siłą napędową wzrostu liczby i różnorodności urządzeń wearable jest postęp technologiczny, poprzez który dokonuje się miniaturyzacja komputerów i innych urządzeń elektronicznych, dzięki czemu stają się one wystarczająco małe i lekkie, aby można je było wygodnie nosić. Nie bez wpływu jest też moda, w szczególności w segmencie elektroniki użytkowej i rozrywki.

Rynek wearables dynamicznie rośnie i staje się coraz bardziej zróżnicowany. Według prognoz firmy Cisco

do 2021 r. na całym świecie będzie działało 929 mln urządzeń wearable, wobec 325 mln w 2016 r., co oznacza roczną dynamikę na poziomie 23%.

Liderem branży jest Ameryka Północna, która miała 39-proc. udział w 2016 r., a oczekuje się wzrostu do 41% za trzy lata. Pomimo postępującej innowacyjności urządzeń mobilnych występują ograniczenia technologiczne, bariery regulacyjne oraz w zakresie bezpieczeństwa zdrowia, przez co udział urządzeń wearable opartych na łączności komórkowej jest stosunkowo niski: w 2016 r. wyniósł 3,3%. Przewiduje się, że do 2021 r. udział tego rodzaju urządzeń zwiększy się do 7,4% liczby wszystkich tego rodzaju urządzeń. W Polsce w 2021 r. będzie używanych 3,9 mln urządzeń wearable, z tego wbudowaną łączność komórkową będzie miało 0,5 mln tego rodzaju urządzeń – przewiduje Cisco.

Nie tylko pomiar czasu

Inteligentne zegarki (smartwatches) stanowią popularną grupę urządzeń wearable, które oprócz pomiaru czasu mają szereg funkcjonalności. Użytkownik zegarka może prowadzić rozmowy telefoniczne i przez komunikatory, wysyłać oraz odbierać e-maile i SMS, planować czas, łączyć się z internetem, w tym z serwisami społecznościowymi, odtwarzać muzykę, wykonywać i oglądać zdjęcia i filmy, mierzyć temperaturę i ciśnienie atmosferyczne czy korzystać z nawigacji GPS. Tego rodzaju urządzenia monitorują pracę serca i rejestrują przebieg snu, co pozwala np. wykryć arytmię serca lub bezdech senny. Smartwatches komunikują się z innymi urządzeniami poprzez Wi-FI, Bluetooth, NFC lub IrDA. Użytkownik ma do wyboru różne formy graficzne tarczy.

Fitness trackers to typ inteligentnych zegarków przeznaczonych dla osób uprawiających sport lub fitness, jest więc wyposażony przede wszystkim w funkcje monitorowania ćwiczeń. Urządzenia te mają wbudowany krokomierz, akcelerometr, barometr, licznik kalorii, czujnik pracy serca itp. Fitness trackers są zazwyczaj wykonane w formie opasek noszonych na nadgarstku, co pozwala wygodnie trenować. Są odporne na wstrząsy, pył i wodę. Urządzenia współpracują ze smartfonem z zainstalowaną aplikacją, np. Endomondo, Runastic, RunKeeper, Nike + GPS czy My Trucks. Pozwalają również dzielić się osiągnięciami przed znajomymi bezpośrednio lub za pomocą social media.

Do najpopularniejszych obecnie inteligentnych zegarków należą Apple Watch Nike+ oraz Samsung Gear S3. W czołówce producentów fitness trackers plasują się firmy Fitbit i Garmin.

Nie tylko najwięksi gracze kreują rynek wearables. Smartwatch stworzony przez firmę Pebble Technology Corporation towarzyszy osobom uprawiającym sport i turystykę, monitorując przy tym pracę serca. Projekt został sfinansowany poprzez platformę croudfundingową Kickstarter, przez którą zebrano 10 mln USD na realizację tego przedsięwzięcia.

Sentymentaliści przywiązani do designu tradycyjnych zegarków mogą wybierać w bogatej ofercie hybryd, które łączą funkcje smartwatches z tradycyjną mechaniką. Takie zegarki nie różnią się wyglądem od tradycyjnych, jednak nie mają ekranu dotykowego i nie wymagają częstego ładowania baterii.

Firma 365Movement oferuje zegarek, który pokazuje nie tylko godzinę, ale także wybrane cytaty z Biblii na każdy dzień roku. Projekt został sfinansowany ze zbiórki funduszy za pośrednictwem platformy crowdfundingowej Indiegogo.

Intymnie na odległość

Fundawear to pierwsza na świecie technologia weareable opracowana w Australii przez firmy Havas i Durex, która pozwala przenieść dotyk poprzez urządzenie mobilne do partnera znajdującego się w dowolnym miejscu na świecie. Kiedy jedna osoba dotyka ekranu swojego smartfona, sygnał jest przesyłany do smartfona partnera, skąd trafia do odpowiedniego odbiornika wszytego w bieliznę, przenosząc na skórę wrażenie dotyku. Wszystko dzieje się w tym samym czasie, a partnerzy widzą się wzajemnie na ekranach smartfonów, więc wrażenie kontaktu jest naturalne. Dzięki fundawear pary mogą dotykać się, głaskać i pieścić bez względu na odległość, jaka je dzieli. Taki kontakt, stanowiący uzupełnienie komunikatora, może być namiastką intymnych zbliżeń. Twórcą bielizny jest australijska projektantka mody Billie Whitehouse, z którą współpracuje Ben Moir, współzałożyciel Snepo Research i Wearable Experiments.

Zespół ten zaprojektował też koszulkę, która pozwala na przekazywanie kibicom wrażeń, jakich doświadczają sportowcy podczas gry na boisku. Koszulki zawodników są wyposażone w czujniki dotykowe, które w czasie rzeczywistym wysyłają impulsy poprzez aplikacje mobilne do koszulek kibiców. Na przykład, jeżeli podczas wykonywania rzutu karnego piłkarz odczuwa stres lub zostanie brutalnie sfaulowany podczas gry, kibic może odczuć jego wrażenia poprzez wibracje generowane przez odbiornik sygnału umieszczony na swojej koszulce. Dzięki temu wynalazkowi fani na trybunach mogą być bliżej zawodników i doświadczać nowych emocji.

Kolejny wynalazek innowacyjnego duetu ułatwia zwiedzanie miasta z pomocą Google Maps. Zaprojektowana przez Whitehouse oraz Moira marynarka Navigate generuje sygnał w lewym lub prawym ramieniu, informując, w którym kierunku należy skręcić. Turysta nie musi śledzić drogi na mapie i może z podniesioną głową oglądać miasto, nie narażając się na wypadek. Po dotarciu do celu sygnał popłynie z obu ramion.

Dla ćwiczących jogę firma Wearable X zaprojektowała i wypuściła na rynek wibrujące legginsy Nadi X. Sensory wszyte w legginsy wyczuwają ludzkie ruchy i weryfikują ich poprawność. Każdy błąd w ćwiczeniach jest sygnalizowany wibracjami.

Zainstalowana na smartfonie aplikacja, z którą są połączone legginsy, informuje właściciela, czy poprawnie wykonuje ćwiczenia.

Nadzwyczajne buty

Istnieją wręcz nieograniczone możliwości zastosowania wearables w zabawie i rozrywce. Polski artysta Tomasz Pałasz posługujący się pseudonimem TAPDJ używa skonstruowanych przez siebie grających butów do stepowania. Umieszczone w nich czujniki elektroakustyczne przekazują przez konwerter sygnał, który zostaje przetworzony na informację elektroniczną. Sygnały zbierane są nie tylko z butów, ale także z dwóch elektronicznych miniaturowych padów zaczepianych do paska spodni. Następnie sygnałem bezprzewodowym są wysyłane do dekodera, który zamienia odbierane impulsy na sygnały midi. Występ stepującego DJ jest wspaniałą interakcją z widownią, bo na jej oczach powstaje nowocześnie brzmiący utwór, którego beaty tworzone są stopami, padami oraz czujnikami umieszczonymi na ciele.

W Japonii produkowane są inteligentne buty Orphe o pięknym designie, z podeszwą wyposażoną w diody LED. Użytkownik może wybierać spośród stu kolorów światła poprzez aplikację na smartfonie wnosząc nową ekspresję w taniec lub sztukę performance. Łącząc się ze smartfonem lub komputerem, Orphe zamienia się w instrument muzyczny i kontroler. Miłośnicy nadzwyczajnych wrażeń znajdują się w świecie wirtualnej lub rozszerzonej rzeczywistości.

Buty Orphe służą nie tylko do rozrywki, ale również do uprawiania sportu i utrzymania dobrego stanu zdrowia. Wbudowane w nie czujniki wykrywają ruch nóg w czasie rzeczywistym, co pozwala monitorować aktywność fizyczną.

Wyszukane technologie

W urządzeniach wearable znalazł zastosowanie wyświetlacz przezierny (Head-Up Display, HUD) służący do prezentacji rozszerzonej rzeczywistości (Augmented Reality). Przykładem wykorzystania koncepcji rozszerzonej rzeczywistości są inteligentne okulary Google Glass wprowadzone na rynek w 2012 r. przez firmę Alphabet X. Jednak ze względu na niski popyt sprzedaż do indywidualnych klientów wstrzymano po trzech latach. Jednocześnie utrzymano sprzedaż do amerykańskich firm GE, Boeing, DHL i AGCO. Przyniosły one korzyści w postaci zwiększenia wydajności pracy na stanowiskach robotniczych. Z okularów korzystają też lekarze, którym łatwiej skoncentrować swoją uwagę na pacjencie, jednocześnie widząc w tle dotyczące go informacje. W ub. r. Google poinformował o wprowadzeniu okularów w wariancie biznesowym, Enterprise Edition. Sprzęt ma lepsze parametry techniczne niż poprzednio.

W lotnictwie wyświetlacze HUD znajdują zastosowanie w systemie wspomagającym pilotów podczas ograniczonej widoczności. Gogle Skylens wyświetlają przed oczami pilota informacje o najważniejszych parametrach lotu. Ma to istotny wpływ na bezpieczeństwo startu lub lądowania podczas ciemności lub mgły.

Technologia wearable na dobre zagościła w technice militarnej.

Armia amerykańska używa wyświetlacza HUD, który wspomaga żołnierzy na polu walki. Urządzenie Tactical Augmented Reality (TAR) to okular zamontowany na hełmie żołnierza, który nakłada wirtualną mapę na pole widzenia, dostarczając mu informacje o celu.

Jednocześnie GPS powiadamia, gdzie są inni żołnierze z jego oddziału.

Amerykanie pracują nad systemem przekształcenia energii pochodzącej z ruchu żołnierzy w energię elektryczną. Oznacza to, że będzie można zmniejszyć wielkość i ciężar akumulatorów przenoszonych przez żołnierzy, co uniezależni ich od stacjonarnych źródeł zasilania i w konsekwencji zwiększy skuteczność misji.

Chmura danych z wearable

Urządzenia wearable pozwalają analizować czynności życiowe. Można to robić na użytek własny albo dzielić się wynikami ze społecznością.

„Nową gałęzią technologii wearable są neurotrackery, które szybko rozpowszechniają się wśród indywidualnych użytkowników. Mogą być noszone jako opaska na ręce, wisiorek, przypięte do dowolnej części ubioru. Trackery przetwarzają, wizualizują i wysyłają do chmury dane, a także z czasem uczą się naszych zachowań i poznają nas coraz lepiej. Dzięki temu za pomocą komputera możemy śledzić zmiany w czasie, ale także porównywać własne wyniki z wynikami społeczności, która korzysta z podobnych urządzeń. Mają wbudowane między innymi elektroencelografy, rejestratory ruchu gałek ocznych i elektromiografy badające czynności elektryczne mięśni. Do neurotrackerów zaliczają się też maski do monitoringu snu oraz poziomu koncentracji czy stanów emocjonalnych. Pozwala to im mierzyć ludzką aktywność umysłową, w tym takie stany, jak: poziom koncentracji, rozproszenie uwagi, zmęczenie i emocje. Ich przyszły potencjał najprawdopodobniej polega jednak na badaniu dużych grup użytkowników w kontekście organizacyjnym i instytucjonalnym oraz łączeniu wyników pomiarów z narzędziami do analizy dużych zbiorów danych” – mówi dr Aleksandra Przegalińska, Akademia Leona Koźminskiego oraz Center for Collective Intelligence MIT.

Neurotracking może więc dostarczyć informacje dotyczące ogólnych preferencji zakupowych ludzi, ich wydajności zawodowej lub kreatywności. Dziś widzimy, że rysują się również inne możliwości przed tą technologią.

„Do tej pory entuzjaści technologii wearable, ruchy związane z wykorzystaniem trackerów aktywności, takie jak Quantified Self, a także firmy korzystające z danych z technologii wearable skupiały się głównie na aplikacjach monitoringu medycznego.

Obecnie wraz z pojawieniem się technologii i aplikacji poświęconych informatyce afektywnej, takim jak: Muse, Melon, Emotiv lub Empathica, zainteresowanie powoli przesuwa się w kierunku wykrywania stanów psychicznych, dobrego samopoczucia psychicznego, wspierania kreatywności, innowacyjności i produktywności w pracy.

Na przykład za pomocą aplikacji Melon można śledzić poziom koncentracji i aktywność umysłu podczas wykonywania codziennych czynności. Stosowane w tym celu urządzenie wearable składa się z opaski na skroń i aplikacji mobilnej, która mierzy koncentrację użytkownika, analizując przy tym jego emocje oraz to, co dzieje się w otoczeniu” – tłumaczy Aleksandra Przegalińska.

Nowy styl życia

Rynek urządzeń wearable nadal znajduje się we wczesnej fazie rozwoju i obecnie jest zdominowany przez urządzenia do monitorowania zdrowia, wellness i śledzenia aktywności fizycznej. Szczególnie pokolenie millennialsów, otwarte na nowinki technologicznie, szybko je adaptuje. W wielu przypadkach korzystanie z jednego urządzenia z czasem staje się rutyną, a po pewnym czasie użytkownicy zaczynają szukać czegoś nowego. Producenci, aby utrzymać się na rynku, wychodzą naprzeciw najbardziej wyszukanym wymaganiom albo kreują nowe potrzeby. Bliższa koszula ciału – technologie wearable, choć pozornie mniejszego kalibru niż inne wynalazki i technologie cyfrowej ery, mają większy potencjał narzucenia nowego stylu życia.