Bierny klient

Prawo nakłada obowiązki nie tylko na wykonawców systemów IT, lecz również na zamawiających. W przypadku odmowy współpracy ze strony zamawiającego, wykonawca może nawet odstąpić od umowy.

Zwykle wykonawca postrzegany jest jako strona, na której spoczywają wszelkie obowiązki związane z realizacją umowy, w tym oczywiście obowiązek sprawnego ukończenia dzieła, czy wykonania usługi w terminie. Zamawiający natomiast jawi się jako podmiot, którego jedynym obowiązkiem jest zapłata wynagrodzenia. Tymczasem, obowiązki zamawiającego, wynikające z zawartej umowy, są zwykle znacznie szersze.

Specyfika projektów informatycznych wymaga zazwyczaj aktywnego udziału zamawiającego w podjętym przez strony przedsięwzięciu. Przykładowo, żaden wykonawca nie może implementować systemu do potrzeb zamawiającego bez uzyskania wiedzy na temat przedsiębiorstwa zamawiającego oraz procesów w nim zachodzących. Zamawiający musi precyzyjnie określić swoje wymagania. W związku z faktem, iż istnieją takie projekty, których wykonawca nie może zrealizować bez określonego poziomu współpracy ze strony zamawiającego, w niektórych przypadkach prawo nakłada na zamawiającego specjalne obowiązki, jednocześnie dając wykonawcy narzędzia prawne, z których może korzystać, jeżeli zamawiający odmówi niezbędnej współpracy.

Jeżeli do realizacji projektu informatycznego konieczne jest współdziałanie zamawiającego, polegające chociażby na udzieleniu odpowiedzi na pytania wykonawcy, zamawiający obowiązany jest do niezbędnego współdziałania. W braku takiego współdziałania, wykonawcy przysługuje prawo do odstąpienia od umowy. W doktrynie oraz orzecznictwie sporny jest skutek odstąpienia, wywołany brakiem współdziałania zamawiającego. Zgodnie z jednym poglądem, w razie odstąpienia od umowy o dzieło na podstawie art. 640 KC żadna ze stron nie może dochodzić roszczeń wynikających z umowy. Wedle innego, przyjmuje się, że jeżeli wykonanie zamówionego dzieła wymaga współdziałania zamawiającego, a ten nie współdziała, to wówczas wykonawca może odstąpić od umowy, a na zamawiającym ciąży obowiązek zapłacenia wynagrodzenia, mimo niewykonania dzieła. Wynagrodzenie takie ulega jednak zmniejszeniu o kwotę zaoszczędzoną przez wykonawcę wskutek niewykonania dzieła.

Mając na uwadze te rozbieżności, wykonawca musi liczyć się z ryzykiem, że w braku ustanowienia wyraźnych zasad rozliczenia na wypadek odstąpienia od umowy, odstąpienie może oznaczać dla niego zakończenie prac nad projektem z możliwością zabrania ze sobą stworzonego już oprogramowania, jednakże bez prawa do wynagrodzenia.

Powyższe uwagi dotyczą umów o dzieło. Nie oznacza to jednak, że w przypadku umów o świadczenie usług, jak umowy serwisowe czy umowy BOP, zleceniobiorca pozostaje bezsilny wobec braku koniecznego współdziałania zleceniodawcy. Zgodnie z przepisem art. 746 § 3 KC strony umowy zlecenia, a także umowy o świadczenie usług, nie mogą zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia umowy z ważnych powodów. W literaturze określa się, że ważnymi powodami są wszelkie okoliczności, które sprawiają, że nie można rozsądnie żądać od jednej ze stron, aby pozostawała z drugą stroną w stosunku umownym.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200