Technologia DLT wydaje się być najlepsza do archiwizowania danych komputerowych.

Od kilku lat technologia DLT (Digital Linear Tape) staje się coraz bardziej popularna na rynku urządzeń do archiwizowania i przechowywania danych, a dalszy jej rozwój wygląda obiecująco. Technologię tę opracowano na początku 1980 r. w instytucie badawczym Digital Equipment Corporation (DEC) w Littleton jako odzew na niezadowolenie użytkowników systemów taśmowych DAT (Digital Audio Tape), które stworzono do innych celów niż archiwizacja danych komputerowych. Technologia DAT przeznaczona jest przede wszystkim do gromadzenia informacji dźwiękowych (audio storing) i wizualnych (video storing).

Wychodząc naprzeciw potrzebom wielu użytkowników, Digital opracował rozwiązanie dedykowane do archiwizowania ogromnych ilości informacji. Podczas prac badawczych szczególny nacisk położono na szybki transfer danych, wielką pojemność oraz zdolność nośników (taśm) streamerów taśmowych DLT do ciągłego, wielokrotnego, bezawaryjnego zapisywania i odtwarzania danych. Źywotność nośników zwielokrotniono, a technologia DLT stała się bardziej opłacalna do archiwizowania danych niż starsza i nieco wolniejsza DAT.

Przyszłość czy już teraźniejszość?

W wyniku tych badań napędy DLT mogą dziś zapisywać ponad 40 GB informacji na jednej kasecie z prędkością ponad 180 MB na minutę (3 MBps). Każdy nośnik taśmowy ma co najmniej 10-letnią żywotność, a taśma może być zapisywana i odczytywana ponad 200 tys. razy.

Streamer DLT posiada nieruchomą głowicę, wzdłuż której z prędkością ok. 3 metrów na s przesuwana jest taśma. Kasetka DLT styka się tylko w jednym miejscu z pracującą stacjonarnie głowicą odczytująco-zapisującą. Analogiczna technologia stosowana jest obecnie w zwykłych magnetofonach.

Różnice między technologiami DAT i DLT widoczne są już przy uwzględnianiu "czas życia" kasetki. Kasetka DAT podczas pracy przesuwa się w streamerze z prędkością około 1,5cm/s styka się z wirującą (ponad 800 obr./minutę) helikalnie (ukośnie) głowicą, tak jak w standardowym magnetowidzie. Tym samym żywotność nośnika jest ponad 1000 razy większa niż w napędach DAT.

W technologii DLT zapis dokonywany jest przez jedną głowicę zapisującą, a odczyt danych odbywa się dzięki dwóm głowicom odczytującym. Każdy streamer DLT wyposażony jest w system automatycznego wykrywania błędów EDC (Error Detection Code) i system ich automatycznej korekcji ECC (Error Corection Code).

Poza dużą szybkością transferu danych i ogromną pojemnością technologia DLT zapewnia najwyższy wśród systemów archiwizowania wskaźnik bezpieczeństwa składowanych danych. Dzięki wbudowanemu systemowi automatycznego wykrywania i korekcji błędów, współczynnik korekcji błędów wynosi poniżej 1 na 1030.

Urządzenia konstuowane w technologii DLT dzięki swej budowie znakomicie spełniają coraz szybciej rosnące wymagania co do składowania danych w środowiskach sieciowych. Średni czas bezawaryjnej pracy urządzenia (MTBF - Mean Time Between Failures) przy zastosowaniu technologii DLT wynosi więcej niż 80 tys. godz. przy pełnym wykorzystaniu urządzenia przez całą dobę. Dla porównania czas pracy głowicy DAT jest 3 razy mniejszy niż głowicy DLT, natomiast czas bezawaryjnej pracy (MTBF) najnowszych streamerów DAT wynosi 200 000 godzin.

Problem sterowników - czy są drivery do DLT?

Z roku na rok ciągle zwiększa się ilość gromadzonych informacji. Każdego roku przybywa ponad 60% nowych informacji gromadzonych w serwerach sieciowych. DLT znakomicie pracuje z automatycznymi systemami bibliotek taśmowych, które oferują rozwiązania problemów archiwizacji i gromadzenia danych. Wszystkie ważniejsze aplikacje

stosowane do archiwizacji danych dla Novell NetWare, Windows NT, OS/2, Macintosh i wiele innych doskonale współpracują z systemami DLT. Jest on również wspierany przez większość środowisk Unix (SCO Unix, IBM AIX, Sun OS, Solaris, HP UX czy Silicon Graphics IRIX).

Automatyczne biblioteki taśmowe DLT stosowane są do archiwizowania i odtwarzania danych oraz w sytuacjach, gdy ilość danych jest za duża, by sterować ręcznie procesem archiwizacji. Kiedy technologia DLT połączona bedzie z systemem bibliotek taśmowych VLS (Virtual Library System), powstanie kompletne, pewne i bezpieczne rozwiązanie problemu archiwizacji ogromnych ilości danych o objętości od kilkudziesięciu GB do wielu TB.

Pojedyncze minibiblioteki taśmowe mogą pomieścić od 100GB do 300GB danych, a odczytanie zapisanych w nich informacji o pojemności 1 GB trwa zaledwie kilka minut (5-10). Większe biblioteki taśmowe DLT mają znacznie większą pojemność sięgającą terabajtów i umożliwiają transfer danych z ogromną wręcz prędkością ponad 1,4 GB na min (dzięki równoległej pracy kilku streamerów).

Zastosowania

Systemy DLT i automatyczne biblioteki taśmowe są także stosowane do specjalistycznych zadań archiwizacji danych, jakimi są systemy hierarchicznego składowania i zarządzania danymi HSM. Technologia ta automatycznie przenosi nieaktywne pliki (stanowią one 80% plików przechowywanych na typowym serwerze) z systemu on-line (dysk, macierz) na alternatywnie tańszy nośnik (near-line) np. bibliotekę taśmową DLT. Pliki te są odtwarzane z biblioteki taśmowej wtedy, gdy istnieje potrzeba ich reaktywowania (ponownego użycia). Aby pracować optymalnie HSM potrzebuje wielkiej szybkości, dużych pojemności. Obie te potrzeby zaspokaja technologia DLT.

Oferowane przez DLT rozwiązania techniczne są doskonałą alternatywą w stosunku do bardzo drogich systemów optycznych. Bazując na cenach sugerowanych przez dystrybutorów urządzeń do archiwizacji danych, można zauważyć, że koszt archiwizacji danych wynosi ok. 0,07 USD/MB w przypadku napędów taśmowych DLT w porównaniu do 0,15 USD/MB dla napędów DAT i ok. 0,40 USD/MB dla urządzeń optycznych. Rachunek jest prosty.

Rozwiązanie także jest proste. Oferta urządzeń stosujących technologię DLT ciągle się zwiększa o nowe rozwiązania techniczne. Użytkownicy mogą zastosować urządzenia z jednym napędem, 5 lub 7 magazynkami na kasetki. Większe biblioteki DLT zawierają 2-8 napędów i mieszczą ponad 250 kaset. Urządzenie automatycznie i samodzielnie wykonuje archiwizację danych wg scenariusza określonego przez administratora.

Gdzie szukać streamerów DLT?

Głównym producentem dostarczającym cyfrowe biblioteki taśmowe do archiwizacji i zarządzania danymi dla średnich i dużych sieci lokalnych jest firma Advanced Digital Information Corporation (ADIC). Streamery i autoloadery DLT dostarczają ponadto firmy DEC i Quantum.

Wszystkie produkty współpracują z oprogramowaniem do archiwizowania i hierarchicznego składowania danych HSM takich firm jak: Palindrome, Arcada, Legato, Cheyenne, oraz ze wszystkimi ważniejszymi systemami operacyjnymi.

Podsumowanie

Technologia DLT będzie bez wątpienia w najbliższej przyszłości szybko zdobywać coraz więcej zwolenników i użytkowników, zwłaszcza że systemy komputerowe w Polsce zaczynają przechowywać coraz więcej ważnych informacji, którym zagawarantować trzeba odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Choć jednostkowa cena streamerów DLT nie jest niska, to jednak koszt składowania danych jest najniższy, a jednocześnie jest to najbardziej "pewna" technologia. W Polsce już w kilkudziesięciu miejscach pracują streamery i autoloadery DLT.