IBM od dawna dominuje na rynku baz danych dla mainframe, praktycznie nie mając konkurenta. Znajomość własnych systemów operacyjnych i 30 lat doświadczeń w przetwarzaniu na dużych komputerach doprowadziły do tak korzystnej sytuacji dla firmy. W przypadku innych systemów operacyjnych - Windows i Unixa - nie jest już tak dobrze.

Wprowadzając nową wersję bazy DB2 v. 8.1, dostępną dla systemów unixowych (w tym Linuxa) i Windows, firma próbuje przejąć część klientów zarówno Oracle'a, jak i Microsoftu. Jeśli nie liczyć produktów open source, baza DB2 nie ma wielkiej konkurencji na systemie Linux. Są to efekty ogromnych nakładów, jakie IBM poniósł w celu rozwoju i rozpowszechnienia Linuxa.

W swoich rozwiązaniach IBM preferuje technologie share nothing, w których baza danych jest rozdzielona na wiele systemów, współpracujących jedynie przez kanały komunikacyjne. Są to rozwiązania dobrze pasujące do obecnej tendencji stosowania wielu małych płaskich serwerów (blade servers). Natomiast DB2 na mainframe bazuje wyłącznie na technologii pełnego współdzielenia zasobów (share everything) - pamięci, dysków, kanałów wejścia i wyjścia, co zapewnia największą wydajność konfiguracji.

IBM istotnie rozwinął technologie federacyjne umożliwiające tworzenie lokalnej kopii danych (Materialized Query Tables), pobranych z różnych systemów bazodanowych na potrzeby pojedynczego zapytania lub aplikacji.

Obecna wersja IBM DB2 jest w pełni 64-bitowa na wszystkich oferowanych platformach: mainframe, iSeries (AS/400), Unix oraz Linux i Windows dla systemów z procesorem Itanium.

Następne wersje systemów zarządzania bazami danych Oracle (znane pod nazwą Oracle10i), oczekiwane na rynku w pierwszej połowie 2003 r., będą zawierać usprawnienia w zakresie obsługi i rozmiaru baz. Będą też obsługiwać technologię klastrową na większej liczbie platform. Firma przewiduje rozszerzenie technologii Oracle Real Application Clusters na unixowe Sun Solaris, HP-UX i IBM AIX.

Wykorzystanie sprzętowych technologii łączenia klastrów, rozszerzeń systemów operacyjnych do obsługi klastrów i sieciowych systemów dyskowych (SAN) przyspiesza wymianę danych i komunikatów między węzłami, upraszcza dodawanie nowych węzłów bez potrzeby przerywania pracy bazy i zapewnia prawie liniową skalowalność bazy. Oracle podaje, że dodanie drugiego węzła do serwera Windows 2000 zwiększa wydajność bazy 1,81 razy.

Tymczasem w trakcie konferencji użytkowników baz danych Microsoft przedstawiciele tej firmy stwierdzili, że wprowadzając w 2003 r. nowe wersje bazy danych SQL Server: 32-/64-bitową bazę Yukon i w pełni 64-bitową Liberty, firma zamierza wyprzeć Unixa jako platformę do obsługi dużych baz danych korporacyjnych. Nawet na pojedynczym komputerze z Windows baza danych SQL Server ma pokonać konkurencję unixową pod względem ceny, skalowalności, rozmiarów bazy, łatwości obsługi.

Zmiany wielu właściwości funkcjonalnych nowych baz są rewolucyjne. Zgodnie z ogólną filozofią wspólnego modułu wykonawczego CLR (Common Language Runtime) dla wszystkich aplikacji .Net również nowe bazy będą mogły korzystać z tego modułu, co oznacza możliwość programowania bazy i aplikacji w dowolnym języku. Microsoft jako pierwsza firma wspiera w pełni XML jako rodzimy dla bazy typ danych (łącznie z typami definiowanymi przez użytkownika) i język zapytań XQuery dostępu do dokumentów i danych XML. Możliwe będzie również wywoływanie usług Web bezpośrednio z bazy, dzięki czemu stanie się ona rodzimym hostem usług.

Coraz więcej funkcji w bazie

Współczesne bazy danych nie tylko odpowiadają na standardowe zapytania, lecz także zapewniają pobieranie i aktualizowanie rekordów. Serwery baz mają wbudowaną "inteligencję", pozwalającą im na podejmowanie decyzji, tworzenie zdarzeń, a nawet przesyłanie wyników do aplikacji.

Wyraźna jest tendencja do wbudowywania funkcji analitycznych i eksploracyjnych (data mining) w serwery baz danych. Ma to swoje ekonomiczne i techniczne uzasadnienie. Analitycy i menedżerowie są zainteresowani wynikami analiz opartych na miliardach rekordów i to wynikami w "czasie rzeczywistym", bazującymi na aktualnych danych operacyjnych. Dla dokonania analizy samodzielne narzędzia raportująco-analityczne muszą pobierać ogromne zasoby danych z bazy, co skutecznie blokuje operacje transakcyjne. Korzystniejszym rozwiązaniem jest więc wykonywanie operacji analitycznych bezpośrednio w bazie i przesyłanie do klienta jedynie wyników analizy.