Przyczyny awarii bankomatów nie są związane z systemami informatycznymi.

Liczba użytkowników kart bankomatowych wzrasta lawinowo. Tylko za pomocą kart płatniczych Visa w ub.r. ok. 140 tys. Polaków zawarło 1,5 mln transakcji wartości 188 mln zł. Prawie wszystkie największe polskie banki obsługujące klientów indywidualnych wydają tego typu karty. W opinii przedstawicieli polskich banków, w przyszłym roku można spodziewać się jeszcze większego zainteresowania Polaków płatnościami bezgotówkowymi.

Systemy wytrzymają

Zdaniem większości informatyków zatrudnionych w polskich bankach, wzrastająca liczba użytkowników kart bankomatowych nie stanowi zagrożenia dla działających systemów informatycznych. "Dla nas nie ma to żadnego znaczenia" - twierdzi Piotr Szczepaniak, informatyk z Banku Gdańskiego S.A., który do tej pory wydał swoim klientom ok. 120 tys. kart, z czego ok. 2 tys. kart Visa. W grudniu br. w szczecińskim oddziale Banku Gdańskiego nastąpiła awaria systemu bankomatowego, która spowodowała, że klientom z ich rachunku odejmowano sumę dwukrotnie większą od podejmowanej za pomocą karty magnetycznej. Awaria powstała w wyniku błędu operatora systemu, który dwa razy ściągnął salda. "Za maszynami stoją ludzie - mówi Piotr Szczepaniak - i oni są w większości przypadków winni awarii".

Informatyk Banku Gdańskiego dodaje, iż powodem błędów może być często wadliwa łączność wszędzie tam, gdzie bankomaty pracują on-line. "Automaty pracujące np. na lotnisku są połączone z siecią Telbank łączami dostępowymi: tam najczęściej następuje awaria" - tłumaczy Piotr Szczepaniak. Węzeł Telbanku znajduje się w każdym oddziale wojewódzkim Banku Gdańskiego.

Radosław Żebrowski z banku Pekao S.A. tłumaczy, że zagraniczne karty płatnicze nie są tak popularne w Polsce, by "nagle trzeba było tworzyć nowe miejsca ich obsługi". Obecnie każdy posiadacz rachunku bankowego w Pekao S.A. otrzymuje kartę magnetyczną; stosunkowo mniejsza grupa osób decyduje się na korzystanie z kart Visa, Mastercard i innych. Przed tygodniem wszystkie warszawskie bankomaty Pekao S.A. były nieczynne. Po usunięciu awarii przez kilka następnych dni klienci musieli dłużej niż zwykle oczekiwać na łączność z bankiem przy realizacji transakcji dokonywanych za pomocą kart kredytowych.

Zawodzi mechanika

Dla banków największym problemem są mechaniczne uszkodzenia bankomatów, wynikające przede wszystkim ze złej jakości urządzeń. Poza tym bankowcy skarżą się, że nowe banknoty nie są przystosowane do obsługi w bankomatach.

"Nikt nam nie dał do testowania nowych banknotów przed ich emisją" - twierdzi Grzegorz Gajewski z Powszechnego Banku Kredytowego˙S.A. Obecnie najmniejszym nominałem używanym w bankomatach PBK˙S.A. jest banknot 20-złotowy. "Dziesiątki, szczególnie zgięte w połowie, pękały, a ich mały rozmiar powodował, że byliśmy zmuszeni przestawiać rolki prowadzące banknot z kasety do szczeliny wylotowej w bankomacie" - wyjaśnia Grzegorz Gajewski. Niektóre banki m.in. PKO˙BP, posiadający najwięcej klientów indywidualnych, są zmuszone do używania mniejszych nominałów ze względu na specyficzne rodzaje usług np. obsługę kart młodzieżowych, gdzie podstawową jednostką jest banknot 10-złotowy. "Emitowane przez NBP banknoty po prostu pękają na mrozie" - twierdzi przedstawiciel PKO˙BP, zastrzegający anonimowość. Jego zdaniem, właśnie zła jakość banknotów, a nie przeciążenie systemów informatycznych, stanowi największy problemem w funkcjonowaniu bankomatów.

Grzegorz Fitta z Banku Przemysłowo-Handlowego przyczyn awarii upatruje najczęściej w zakleszczeniu się banknotu, zacięciu się kasety przechowującej banknoty lub awarii drukarki z powodu złej jakości papieru. Bankomaty sygnalizują jednak każdy rodzaj awarii. "Rzadko zdarza się, że zawiniło oprogramowanie" - zapewnia Grzegorz Fitta.