Dla wielu organizacji automatyzacja i robotyzacja to żadna nowość. Doświadczenia w tym obszarze zbierały co najmniej od dekady, ich programy automatyzacyjne są dojrzałe a wewnętrzne centra kompetencyjne są liczne i znajdują się na wysokim poziomie zaawansowania. Liderów automatyzacji należy szukać zwłaszcza wśród organizacji z sektora finansowego. Dobrym przykładem może być Bank Pekao SA, który rozpoczynał swoją przygodę z automatyzacją od używania silników procesowych do automatyzowania procesów wewnętrznych. Później zaczęto wdrażać robotyzację z myślą o przyspieszaniu i zrównoleglaniu procesów. Dzisiaj zakres zastosowań jest znacznie szerszy. Roboty upraszczają procesy i dają pewne dodatkowe możliwości m.in. w centrach kontaktów z klientami czy rozwiązaniach samoobsługowych dostępnych w różnych kanałach. O przeszłości, teraźniejszości i przyszłości automatyzacji w tym banku opowiadał Waldemar Ściesiek, Departament Systemów Obszarów Wsparcia Centrum IT, Pion Technologii i Operacji, Bank Pekao S.A., podczas dyskusji otwierającej zorganizowane wspólnie przez Computerworld i IBM wirtualne spotkania AI Powered Automation Forum.

Dzisiejsi liderzy tradycyjnej automatyzacji i robotyzacji nie spoczywają na laurach. Intensywnie przygotowują się do wykonania kolejnego kroku na obranej przed laty drodze, a mianowicie wykorzystania do automatyzacji sztucznej inteligencji. Taka jest właśnie przyszłość automatyzacji - zgadzali się co do tego wszyscy uczestnicy AI Powered Automation Forum.

„O automatyzacji mówi się od wielu lat. Jej początki to proste mechanizmy, skrypty, które pozwalały automatyzować rutynowe czynności, głównie w IT. Możliwości szybko jednak rosły a zakres zastosowań błyskawicznie się zwiększał. Automatyzacja stała się codziennością w wielu organizacjach. Wbrew obawom, inteligentne roboty nie zastąpiły ludzi, ale efektywnie wspierają ich pracę. Teraz nadszedł czas na kolejny przełom i wykorzystanie sztucznej inteligencji. Jednocześnie na automatyzację trzeba zacząć patrzeć holistycznie, jako na integralny element rozwiązań czy nawet całych ekosystemów – taka jest właśnie przyszłość automatyzacji” – mówił Sebastian Pietrzak, AIOps, Integration and Telco Network Automation Segment Leader.

Absolutne must have

Automatyzacja i robotyzacja początkowo kojarzone głównie z przemysłem i produkcją dzisiaj zdecydowanie wkroczyły do sektora usługowego, a także do wszystkich innych branż, ponieważ doskonale sprawdzają się w odniesieniu do wewnętrznych procesów biznesowych i administracyjnych. Polska nie odbiega w tym względzie od trendów globalnych. Oficjalne statystyki UE pokazują, że polskie firmy znajdują się mniej więcej środku europejskiej stawki pod względem zaawansowania automatyzacji. Bardziej szczegółowe badania pokazują jednak, że poziom automatyzacji i robotyzacji w Polsce jest mocno zróżnicowany.

„W ubiegłym roku prowadziliśmy na SGH badania, które pokazały, że liderem w tym obszarze jest sektor finansowy, zwłaszcza banki, w mniejszym stopniu ubezpieczyciele. Na drugim miejscu znajdują się centra usług wspólnych a na trzecim – telekomunikacja. Dystans do liderów szybko – dzięki impulsowi jakim była pandemia – odrabia handel detaliczny i internetowy. Stawkę niestety zamyka sektor publiczny i państwowa służba zdrowia” - mówił Andrzej Sobczak, Profesor SGH, Kierownik Zakładu Zarządzania Informatyką w Instytucie Informatyki i Gospodarki w Szkole Głównej Handlowej.

Technologie automatyzacyjne zyskały ogromny wpływ na ekonomiczne i organizacyjne aspekty działania nowoczesnego biznesu. Zasięg ich oddziaływania nie ogranicza się jednak do pojedynczych organizacji czy nawet branż. Mają one wpływ na strukturę zatrudnienia czy zapotrzebowanie na nowe kompetencje w szerszej skali makro, a wkrótce mogą nawet – dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji - decydować o uwarunkowaniach geopolitycznych.

Właśnie sztuczna inteligencja lub raczej algorytmy uczenia maszynowego mogą pozwolić na przełamanie największej bariery dla automatyzacji, jaką są dzisiaj dane nieustrukturyzowane, czyli zdecydowana większość danych istniejących na świecie.

Sztuczna inteligencja w postaci systemów scoringowych czy systemów zastępujących wiedzę ekspercką wzmacnia tradycyjne procesy bazujące na regułach. Ważnym obszarem wykorzystania sztucznej inteligencji jest OCR, czyli digitalizowanie dokumentów papierowych, które wciąż w wielu organizacjach stanowią fundament dla wielu procesów. Takie inteligentne przekształcanie dokumentów papierowych do postaci cyfrowej to początek dla wielu kolejnych działań automatyzacyjnych. Na początku albo końcu automatyzacji pojawiają się coraz częściej bazujące na algorytmach sztucznej inteligencji chat- i voiceboty. Z kolei inteligentne narzędzia do process miningu ułatwiają typowanie kolejnych procesów do automatyzacji, zwiększając prawdopodobieństwo osiągnięcia korzyści w postaci obniżenia kosztów czy podniesienie jakości obsługi.

Ciekawym przykładem wykorzystania sztucznej inteligencji w automatyzacji jest zaprezentowany podczas spotkania projekt Mayflower. Jego celem jest stworzenie autonomicznej technologii dla transportu morskiego, który obsługuje dziś 90% całego handlu na świecie, a jednym z kluczowych wyzwań są błędy ludzkie, które prowadzą do 75% wszystkich wypadków na morzu. Głównym partnerem technologicznym projektu jest IBM. Firma jest odpowiedzialna m.in. za zbudowanie AI Captain, czyli systemu sztucznej inteligencji, który będzie potrafił sterować statkiem zupełnie autonomicznie, będzie podejmował decyzje w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację, bez żadnej łączności z siecią. Próbą dla projektu będzie historyczna trasa statku Mayflower z Anglii do Ameryki Północnej. Projekt ma ogromny potencjał i w ciekawy sposób pokazuje, że automatyzacja napędzana przez sztuczną inteligencję może być stosowana w praktycznie dowolnych scenariuszach biznesowych.

„Nie ma wątpliwości, że dzisiaj automatyzacja to dla biznesu absolutne must have. Przy tym warto inwestować w najbardziej nowoczesne rozwiązania, ponieważ liderzy odbiorą rynkową premię. Polskie firmy powinny skoncentrować się na przyszłości. Okres najbliższych trzech do pięciu lat będzie kluczowy. Nie można przespać tego czasu, bo za kilka lat może być za późno, żeby nadrobić zaległości. Zwłaszcza, że zaostrza się walka o talenty i to w globalnej skali. Wysoko cenieni polscy specjaliści od IT są rozchwytywani przez międzynarodowe firmy” – przestrzegał Andrzej Sobczak.

Automatyzacja mała, duża i zintegrowana

Co ważne automatyzacja to już nie tylko domena dużych organizacji. Oczywiście, wielomiesięczne czy nawet wieloletnie przedsięwzięcia dotyczące automatyzacji systemów klasy ERP czy CRM, to projekty, którym mogą podołać najwięksi i najbogatsi, jednak wykorzystując narzędzia RPA (Robotic Process Automation) czy BPM (Business Process Management) można prowadzić tzw. małą automatyzację, stosunkowo tanią, a przy tym zapewniającą szybki i znaczący zwrot z inwestycji.

„W mniejszych firmach wiele się zmieniło od chwili wybuchu pandemii. Zrozumiały one, że muszą zwiększać swoja elastyczność, a automatyzacja doskonale wspiera zwinną realizację projektów. Przy tym mała automatyzacja to projekty, których budżety zaczynają się do kilkunastu tysięcy złotych a przynoszą znaczące zyski” – mówił Tomasz Zięba, IBM Cloud and Data Platform Leader w IBM Polska.

„Jednocześnie każda firma może teraz wykorzystać funkcje automatyzacji, które zaczynają być integralnym elementem rozwiązań dziedzinowych. Flagowy produkt IBM to linia Cloud Pak, która stanowi realizację naszego holistycznego podejścia do automatyzacji rozwijanego w oparciu o najnowsze technologie - każdy z tych produktów jest zbudowany w oparciu o kontenerowy Red Hat Openshift” – dodawał Tomasz Zięba.

Nowe podejście IBM polega na spojrzeniu na automatyzację opartą na sztucznej inteligencji jako na ciągły, zamknięty proces, podczas którego wzorce danych są wykrywane i analizowane, a następnie wnioski z tej analizy są podstawą do podejmowania decyzji przekładających się na zautomatyzowane działania – opowiadał o tym podczas swojego wystąpienia Krzysztof Pietkiewicz, IBM Ecosystem - Technology Partner Seller w IBM Polska.

Natomiast o jednym z rozwiązań IBM Cloud Pak, mianowicie Cloud Pak for Business Automation podczas swojego wystąpienia mówił Maciej Szlemiński, BPM & ODM Client Technical Professional w IBM Polska. IBM Cloud Pak for Business Automation to zintegrowane oprogramowanie wspomagające przedsiębiorstwa w rozwiązywaniu najtrudniejszych wyzwań operacyjnych – wszystko dzięki wykorzystaniu rekomendacji generowanych przez sztuczną inteligencję, analityce mierzącej rezultaty, a także używaniu przyjaznych dla biznesu narzędzi typu low-code. Efektem może być np. ograniczenie czasu poświęcanego na ręczne procesy nawet o 80% albo skrócenie o połowę czasu oczekiwania klientów na reakcję firmy.

Z kolei Maciej Szulc, Technical Specialist w dziale IBM Technology Sales w regionie Poland & Baltics prezentował IBM Cloud Pak for Watson AIOps. Automatyzacja nie ogranicza się bowiem jedynie do procesów biznesowych, ale doskonale sprawdza się także w operacjach. W szczególności sztuczna inteligencja może służyć działom IT w rozwijaniu idei AIOps, czyli operacji wspieranych przez sztuczną inteligencję.

„Automatyzacja procesów operacyjnych w IT czy sieciach telekomunikacyjnych to także istotny obszar inicjatyw automatyzacyjnych podejmowanych przez organizacje. Pozwala na przyspieszanie i upraszczanie wszystkich operacji. Poza IBM Cloud Pak for Watson AIOps oferujemy także IBM Cloud Pak for Network Automation, który pozwala na wykorzystanie sztucznej inteligencji do zarządzania sieciami telekomunikacyjnym w oparciu o tzw. intent based orchestration. Polega to na tym, że definiuje się oczekiwania, w jaki sposób sieć ma działać a system automatycznie buduje sieć, którą później inteligentnie zarządza. Przy dużej skali oraz w kontekście 5G, które zmieniają podejście do usług telekomunikacyjnych bez automatyzacji i sztucznej inteligencji nie można zarządzać siecią” – mówił Sebastian Pietrzak.

Nowoczesna integracja

Druga część spotkania AI Powered Automation Forum, bardziej specjalistyczna, była przeznaczona przede wszystkim dla programistów. Skupiała się na GitOps oraz integracji, promując jednocześnie ideę rozwoju Event-driven architecture i najlepsze praktyki w zakresie projektowania, rozwijania i obsługi procesów bezpiecznego tworzenia interfejsów AsyncAPI.

To kluczowe zagadnienia z punktu widzenia wielu organizacji, ponieważ aplikacje budowane w oparciu o Event-driven architecture są pod wieloma względami lepsze od tradycyjnych, jednak wymagają odpowiednich kompetencji i technologii.

Idealnym fundamentem technologicznym w tym obszarze jest IBM Cloud Pak for Integration, zestaw opensource’owych narzędzi cloud-native, które umożliwiają lepszą współpracę między działami programistów a operacji w oparciu o Red Hat OpenShift lub IBM Cloud-managed Kubernetes. Szczegółowo opowiadali o tym rozwiązaniu Carlos Santana, ekspert IBM oraz Sean Sundberg, architekt IT.

„Cloud Pak for Integration zawiera pełen zestaw komponentów wymaganych do efektywnego tworzenia i zarządzania API. Pozyskując jeden pakiet oprogramowania mamy do dyspozycji pełen zestaw narzędzi wspomagających architekturę Event-driven. Zapraszam do kontaktu wszystkich, którzy chcieliby zobaczyć ten produkt w działaniu albo byliby zainteresowani wykonaniem MVP na własnym przypadku użycia” – rekomendował Robert Kleniewski, Architekt IT w IBM.