Po dwóch latach życia w pandemii przestaliśmy czekać na postpandemiczną rzeczywistość i zaakceptowaliśmy zmienność i niepewność w życiu i biznesie. Obserwujemy nieliniowy, wciąż szybszy wzrost możliwości technologii IT, przyspieszającą zmienność warunków ekonomicznych, globalizację i związany z nią wzrost konkurencyjności oraz bolączkę pandemiczną, czyli przerwane łańcuchy dostaw i braki surowców czy części (światowy dramat niedostępności półprzewodników), komunikację „każdego z każdym” oraz wszechobecność informacji w sieci.

Podczas tegorocznego „Forum Architektów IT” zorganizowanego przez Computerworld, eksperci dzielili się doświadczeniami o głównych trendach w obszarze infrastruktury aplikacyjnej. Wśród omawianych zagadnień znalazły się m.in. pytania o to, jakie standardy architektoniczne są zabezpieczeniem przed uzależnieniem od dostawcy (vendor lock-in), dlaczego organizacje w ogóle powinny interesować się przeglądami i „remontem” swoich aplikacji, jak wygląda obecnie modelowanie architektury, jaką rolę mają odgrywać architekci w dobie zmiany cyfrowej w organizacjach, gdzie i kiedy architekci korporacyjni są naprawdę potrzebni?

Zobacz również:

• Cyfrowa transformacja z AI - co nowego na Google Cloud Next 24
• Dell Technologies Forum 2023

Partnerami generalnymi tegorocznego wydarzenia były firmy RedHat i Lenovo, zaś partnerami merytorycznymi Arteris, NFON, OVHCloud i Krajowa Izba Rozliczeniowa.

Udział w konferencji był więc wyjątkową okazją do zapoznania się z case studies i doświadczeniami firm o zasięgu międzynarodowym.

Wyzwania cyfryzacji w przedsiębiorstwach

Cyfryzacja biznesu wiąże się transformacją wszystkich dziedzin funkcjonowania przedsiębiorstwa. Nowoczesne rozwiązania technologiczne zwiększają wydajność, zarazem umożliwiając redukcję kosztów inwestycyjnych oraz operacyjnych. Ich wykorzystanie pozwala na nowe ukształtowanie procesów operacyjnych i handlowych, obejmujące także relacje z otoczeniem i na dostosowanie tych procesów do potrzeb klientów. Dominujące aktualnie trendy będące składowymi transformacji to: systemy eksploatowane w technologii chmury (czyli umożliwiające dostarczanie usług IT we wszystkich lokalizacjach z bezpośrednim dostępem do internetu, przy zachowaniu możliwości korzystania z dużej wydajności i bezpieczeństwa przetwarzania informacji), Big Data (realizacja analiz danych o zróżnicowanych strukturach pochodzących z różnych źródeł), Internet Rzeczy (IoT – komputery i AI zostały wbudowane w urządzenia, w tym te powszechnego użytku, które dzięki stałemu połączeniu z internetem mogą być sterowane z zewnątrz lub mogą sterować innymi urządzeniami lub przekazywać automatycznie informacje do innych systemów), a także BYOD (Bring Your Own Device) – dopuszczenie wykorzystywania prywatnych urządzeń do użytku służbowego.

O wyzwaniach cyfrowej transformacji mówił m.in.. Wojciech Furmankiewicz z Red Hat. W 2021 roku Red Hat przeprowadził ankietę wśród 1341 organizacji o przychodach powyżej 100 mln USD, aby lepiej zrozumieć na jakim są etapie cyfrowej transformacji, poznać ich cele i priorytety inwestycyjne w zakresie IT oraz rodzaje używanych technologii. Badanie „Global Tech Outlook 2022”, które ujawniło dominację potrzeby innowacji, uproszczenie (simplicity) i pozwoliło zidentyfikować przejawy dziejącej się na naszych oczach rewolucji technologicznej. Wojciech Furmankiewicz, CEE Regional Magarer Solution Architecture z Red Hat w swoim wystąpieniu na temat sposobów modernizowania struktury aplikacji, odwołał się do zasady Pareto: 80% technologii jest wspólna (model open source pozwala różnym firmom, nawet konkurującym ze sobą) na wspólne rozwiązywanie problemów, 20% to wyróżnik konkurencyjny. Żarówka była nową, rewolucyjną technologią, nie powstała w procesie rozwoju świecy (tak jak samochód nie pochodzi od końskiego zaprzęgu). I tak, z będących wizją przyszłości konteneryzacji i Kubernetes może korzystać, każdy, a Red Hat dysponuje innowacją KubeVirt. Technologia KubeVirt odpowiada na potrzeby zespołów programistycznych, które przyjęły lub chcą przyjąć Kubernetes, ale posiadają istniejące obciążenia oparte na maszynach wirtualnych, które nie mogą być łatwo skonteneryzowane. KubeVirt i Kubernetes można wykorzystać do zarządzania maszynami wirtualnymi do konteneryzacji aplikacji. Platforma KubeVirt pozwala na wsparcie rozwoju aplikacji mikroserwisowych w kontenerach, które współdziałają z istniejącymi zwirtualizowanymi aplikacjami. Hybrydowa chmura jest nieunikniona, a wiele chmur od różnych dostawców można nakryć warstwą platformy kontenerowej.

Przykładem zastosowania chmury hybrydowej jest 5G Barcelona SmartCity, o którym to wdrożeniu opowiedział konsultant IT Marcin Czerwiński z Lenovo. To przykład trendu transformacji polegającego na przejściu od centralizacji do rozproszonego przetwarzania i utrzymywania aplikacji krytycznych w modelu chmury hybrydowej w oparciu o infrastrukturę IT. Smart City transformuje ludzkie życie, zmieniając np. sposób zwiedzania miasta. Barcelona SmartCity to obliczenia brzegowe (Edge computing), bowiem dane są obrabiane już na poziomie skrzyżowań, a uliczne centra danych stawiają kwestię zabezpieczeń na pierwszym miejscu. Potrzebna jest też olbrzymia wydajność i moc obliczeniowa z możliwością skalowania, sztuczna inteligencja, wiele opcji łączności, hiperkowergencja (aby w łatwy sposób można było rozbudowywać środowiska), wytrzymałość na wibracje, zapylenie, skrajne temperatury, automatyzacja itd. Takie podejście generuje wręcz szokująco dużą ilość danych, według Marcina Czerwińskiego aż do 10 razy więcej niż wartości, do jakich dziś jesteśmy przyzwyczajeni. To wyzwanie i szansa, ponieważ na ich podstawie będzie można znacznie lepiej współpracować z klientami. Lenovo udostępnia Open CLoud Automation (LOCA) – oprogramowanie wspierające budowanie różnego rodzaju chmur, w tym oczywiście tych działających na brzegu.

Tendencja do przechodzenia do chmury wydaje się być też przejawem zmiany społecznej, jaką jest umiejętność rezygnacji z własności przez młodsze pokolenia na rzecz koncentracji na doświadczeniu. Stąd popularność np. serwisów streamingowych. W listopadzie 2021 na zlecenie OVHCloud i Intela przeprowadzono badanie „Data Tribe”. Jego wyniki podsumował wiceprezes OVHCloud na Europę Środkową i Wschodnią, Robert Paszkiewicz w konkluzji „Dwie drogi do chmury, jedna odpowiedzialność”. Firmy przekonują się do usług chmurowych stopniowo, nadal najbardziej wrażliwe dane wolą trzymać u siebie ze względu na kwestie bezpieczeństwa, mimo że własne centrum danych to często ogromne koszty i brak skalowalności, a także zamrożenie aktywów finansowych.

Być może jest to związane z obserwowaną przez badaczy niechęcią polskich firm do skupiania się na architekturze procesów biznesowych. Paweł Marciniak, Channel Sales Manager z NFON Polska pokazał rozwiązanie wdrożone w sektorze HoReCa przez sieć hoteli Vienna House, czyli posadowienie (zintegrowanej z MS Teams) centrali telefonicznej w chmurze.

Jak projektować architekturę IT? Wzorce i antywzorce

Wraz z ogarnianiem świata rzeczywistego przez cyfrowy naturalnie rośnie rola architektury IT. To złożone pojęcie, które bywa różnie rozumiane. Na architekturę składa się szereg znaczących decyzji dotyczących organizacji systemu komputerowego, wyboru elementów strukturalnych i ich interfejsów

jak również ułożenia tych elementów i ich zachowania. O tym oraz o modelowaniu IT jako metodzie doświadczalnej mówił profesor Andrzej Sobczak, kierownik Zakładu Zarządzania Informatyką z warszawskiej SGH. Wśród wymienionych przez niego patologii wpływających na zarządzanie architekturą IT znalazło się bezrefleksyjnie stosowane połączenie agile i Jiry. Prof. Sobczak przypomniał rzecz wydawałoby się banalną: w tej dziedzinie nie można bezmyślnie kopiować, tylko podążać za modą, używać heurystyk i schematów. To zbyt kosztowne. Każde wdrożenie, każdy projekt architektury musi być przemyślany. Nie ma nic gorszego niż uleganie dogmatom - przestrzegał. Nieodzowne jest także upewnienie się, że twórca i użytkownik modelu rozumieją tak samo pojęcia. Obecnie budowanie modeli architektonicznych zostało wyparte przez tworzenie „digital twins”.

Z kolei Daniel Orzałkiewicz, dyrektor handlowy ATERIS przedstawił architekturę korporacyjną jako podstawowe źródło wiedzy dla architektów. ATERIS specjalizuje się bowiem w budowaniu zintegrowanych modeli funkcjonowania organizacji (czyli właśnie architektury korporacyjnej), które w optymalnym stopniu wspierają procesy i skuteczne podejmowanie decyzji. Centralną rolą architektury jest, według eksperta ATERIS, zarządzanie portfelami, co przynosi korzyści w standaryzacji, uproszczeniu procesów i racjonalizacji kosztów. Poszerzona analiza powiązanych portfeli i zarządzanie tymi powiązaniami umożliwia menedżerom IT określenie kosztów, pracochłonności, złożoności i konsekwencji proponowanej zmiany IT albo cyfryzacyjnej inicjatywy, przed jej zatwierdzeniem i rozpoczęciem. Jak mówił, analiza każdego portfela z osobna dostarcza cennej wiedzy do podejmowania decyzji, ale dodatkową wartość tworzy analiza powiązań między portfelami.

W jaki sposób modelują zwinne organizacje?

Dynamika zmian w organizacjach wymusza częste zmiany w systemach informatycznych. Szymon Kijas, Zastępca Dyrektora Departamentu Strategii i Rozwoju IT Krajowej Izby Rozliczeniowej mówił o pojęciu „długu technologicznego”, który najczęściej jest ukryty i nieintencjonalny, tj. powstaje wskutek błędnych decyzji na etapie powstawania architektury. Jak mówił, dług zaciągnięty w trakcie projektowania architektury systemu jest najtrudniejszy do wyeliminowania. Przykładem takiego nieintencjonalnego długu może być np. posiadanie w portfolio kilku portali powstających kolejno w długiej perspektywie czasowej, przez co oparte są na różnych technologiach. Dodatkowe koszty generuje konieczność utrzymania wsparcia przez zespoły (zwykle kilka) specjalizujące się w różnych technologiach (np. .NET, Angular, frameworki Java). Bez rewizji/uporządkowania istniejącej architektury niemalże nie da się zrealizować niektórych długofalowych zmian architektury (np. wyjście do chmury), a niektóre są bardziej kosztowe (automatyzacja i botyzacja). Szymon Kijak proponuje, by logicznie opierać portale na wspólnej technologii, tak to robi KIR. W tej chwili oferuje kilka usług oferujących dostęp poprzez GUI do systemów (m. in. Trwały Nośnik, mSzafir, Ognivo, otwarta bankowość). W niedalekiej perspektywie uruchomione zostaną kolejne aplikacje oferujące GUI dla klientów, wszystkie w zunifikowanej w KIR technologii. Wybrano protokół blockchain, umożliwiający separację logiki biznesowej poszczególnych klientów w niezależnych kanałach. Węzeł w KIR będzie zawierał dane wszystkich klientów, natomiast węzły u klientów będą zawierały wyłącznie ich dane (bezpieczeństwo, zmniejszenie wielkości danych i ruchu sieciowego). Ułatwi to także proces podłączania nowych klientów.

Dobrze zrealizowana architektura systemów i aplikacji to inwestycja, którą docenia się przez długie lata.

A jakie i czy będą to obecne, czy nowe trendy zdominują ten sektor po pandemii przekonamy się już za niespełna rok, podczas 12. edycji „Forum Architektów IT”.