Użytkownicy instytucjonalni jak policja, Straż Graniczna, czy celnicy muszą się uzbroić w cierpliwość. Nowy, bardziej wydajny, szyty na miarę, System Informacyjny Schengen II (SIS II) zacznie działać z dwuletnim opóźnieniem. Jeszcze rok po wielkim rozszerzeniu Unii Europejskiej z 2004 r. wydawało się możliwe, że jesienią 2007 r. będziemy podróżować po Europie bez żadnych kontroli na wewnętrznych granicach strefy Schengen. Jednakże budowa SIS II okazała się przedsięwzięciem o wiele bardziej skomplikowanym niż zakładano.

Kto drogi skraca do domu nie wraca

Dotychczasowy system SIS korzysta z przestarzałego protokołu X400. Łączność zapewnia belgijski operator narodowy Belgacom. Tymczasem nowe technologie oparte na WebServices i języku XML, w łatwy sposób umożliwiają integrację różnego typu systemów oraz zarządzanie danymi w wielu formatach. I właśnie taki ma być nowy SIS II mogący przetwarzać dane multimedialne - zdjęcia, dane biometryczne - nie tylko tekstowe jak dotąd. Prace nad tym systemem rozpoczęły się w 2001 r., ale poprzedzone były dyskusjami już od 1998 r., zanim jeszcze zapadły decyzje o wielkim rozszerzeniu.

Przy okazji postanowiono utworzyć system konsultacji wizowych (VIS). Medium transmisyjnym dla obu systemów będzie wspomniana już sieć s-TESTA wykorzystująca protokół IP (bezpieczna sieć wymiany informacji między urzędami krajów UE). Aby oba systemy - SIS II i VIS - mogły zacząć w pełni działać, muszą zostać przetestowane i co najważniejsze - należy przeprowadzić migrację danych ze starego systemu do nowego z uwzględnieniem zmiany statusu obywateli aż 12 krajów, które były kiedyś poza UE. Chodzi o to, aby SIS II nie sprawiał im problemów, jeśli nawet popełnili onegdaj jakieś wykroczenie lub przestępstwo na terenie starej UE. W konsekwencji SIS II nie działa jeszcze po stronie Unii Europejskiej. Ruszy dopiero w 2009 r. Jak się można domyślać, tak odległy termin był nie do przyjęcia ze względów politycznych. Bądź co bądź - swobodny ruch obywateli w obrębie UE beż żadnych dodatkowych kontroli granicznych jest uważany za jedną z największych korzyści wstąpienia Polski i innych krajów do wspólnoty. Ale bez sprawnego systemu, jak SIS II i VIS, bezpieczeństwo Europy byłoby mocno nadwątlone.

Impas w debacie politycznej na temat daty wejścia nowych członków do strefy Schengen, przełamała Portugalia. "Zaproponowała ona, aby nowe kraje Unii Europejskiej miały dostęp do zasobów systemu SIS za pomocą interfejsu z wykorzystaniem WebServices, które umożliwią budowę narodowych elementów pośredniczących w dostępie do SIS 1+. Symbol + wskazuje, że są tam elementy usług sieciowych. System pośredniczący w dostępie do SIS 1+ nazwano SISone4ALL i nazwa ta w bardzo trafnie wskazuje jego główną funkcjonalność" - tłumaczy Robert Kośla. "Zapytanie służb będą przetwarzane w systemach poszczególnych służb i przekierowywane do krajowej kopii bazy centralnej. To typowa technika intranetowa. Być może kiedyś wystarczy sam Internet, ale na razie są zbyt drogie są urządzenia kryptograficzne, aby móc je wykorzystać na tak masową skalę, a ponadto Internet nie daje jeszcze wymaganej gwarancji usług, a w SIS czas odpowiedzi odgrywa istotną rolę" - dodaje.

Jeśli jakiś kraj nie chce inwestować w tymczasowy system, to oprogramowanie SISone4ALL dostarczane jest nieodpłatnie przez Portugalię, która obejmie Prezydencję w UE w drugiej połowie 2007 r. Tym samym już od 1 stycznia 2008 r. pójdziemy np. na piwo do czeskiej, słowackiej lub niemieckiej piwiarni bez konieczności okazywania nikomu żadnych dokumentów tożsamości. Granice staną się tylko liniami na mapie.

Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu

Europejskie opóźnienia nie powinny demobilizować polskiego rządu w budowie Narodowego Komponentu Systemu SIS II i VIS. Po podpisaniu umowy między Komendą Główną Policji a HP Polska na budowę centralnego węzła polskiego komponentu-elementu pośredniczącego między użytkownikami instytucjonalnymi i indywidualnymi a systemem centralnym po stronie unijnej - prace powinny wreszcie ruszyć z miejsca. HP ma na to czas do sierpnia 2007 r. HP podjęło się również przygotowania stosownego oprogramowania do komunikacji intranetowej z SIS 1+, zgodnie z propozycją portugalską. Jeśli jakaś instytucja dotychczas nie miała własnego systemu, a musi korzystać z zasobów SIS, to otrzyma od rządu właściwy program napisany przez HP. W 2008 r. w całej UE będą trwały prace nad testowaniem nowego systemu SIS II.

Czytaj także:

MSWiA otrzymało system SISone4ALL