Rozmowa ze Stanisławem Sroką, prezesem zarządu PPH Transsystem i zarazem prezesem zarządu Stowarzyszenia Project Management Polska.

Po wizycie w Pana firmie mam wrażenie, że zajmuje się ona każdego dnia czymś innym, jakby wciąż zmieniała swój profil produkcji...

Jest Pan gościem przedsiębiorstwa zorientowanego projektowo, tzn. do każdego zlecenia podchodzimy indywidualnie i każde jest oddzielnym projektem. Zarządzanie projektowe jest naszym atutem w staraniach o nowe kontrakty. Podstawową kompetencją Transsystem jest umiejętność zarządzania projektami, zaś zasadniczym procesem - proces realizacji projektu. Innowacyjnym rozwiązaniem jest integracja różnych systemów zarządzania jakością na bazie procesu administracji projektami. Możliwość taka wynika ze zbieżności i komplementarności technik i metod stosowanych w najnowszych systemach zarządzania jakością i organizacji zorientowanej projektowo.

To stosunkowo nowy sposób zarządzania. Jak opisać firmę, która nań postawiła?

W literaturze przedmiotu przedsiębiorstwo zorientowane projektowo określa się za pomocą następujących cech - przyjmuje ono "zarządzanie przez projekty" jako strategię organizacyjną, tworzy tymczasową organizację do realizacji kompleksowych procesów, zarządza portfolio projektów różnych typów, ma specyficzną strukturę organizacyjną do realizacji funkcji integracji, posiada kulturę proprojektową, samo siebie postrzega jako organizację zorientowaną projektowo, stosuje "nowy paradygmat zarządzania": zaangażowanie pracowników, orientację procesową, pracę zespołową, orientację na klienta, pracę sieciową z klientami i dostawcami.

Większość zadań realizowanych przez przedsiębiorstwo zorientowane projektowo stanowią zadania niepowtarzalne o cechach projektu. Dlatego złożoność sytuacji, w jakiej musi działać kierownictwo takiego przedsiębiorstwa, jest wyższa niż przedsiębiorstwa wytwarzającego produkty powtarzalne. To jest przyczyną konieczności poszukiwania instrumentów dla ułatwienia zarządzania zarówno kierownictwu całego przedsiębiorstwa, jak i kierownictwu poszczególnych projektów. Do takich instrumentów zarządzania na poziomie całego przedsiębiorstwa oraz pojedynczego projektu można zaliczyć strukturę organizacyjną z regułami działania oraz orientację projektową integrującą inne funkcje zarządzania - planowanie, zarządzanie personelem i kontrolę.

Taki sposób zarządzania wzbudza moje obawy o kreatywność. Czy w firmie zarządzanej projektowo na platformie Microsoft Project czy też innej jest jeszcze miejsce na kreatywność?

Jak najbardziej! Projekt wymaga kreatywności zwłaszcza tam, gdzie niełatwo opisać sposób dojścia do celu. Słowem, zarządzanie projektami zależy nie tylko od czynników "twardych", takich jak struktury, procedury, technologie, lecz także w dużej mierze od nastawienia pracowników. Aby było ono efektywne, musi się zakotwiczyć w kulturze firmy.

Do cech kultury projektowej można zaliczyć gotowość do zmiany; pracę w zespole; gotowość do przyjęcia odpowiedzialności przez pracowników; do delegowania uprawnień przez przełożonych; odpowiedzialność kolektywną za projekt; wspieranie orientacji na potrzeby klienta przez pracowników; to że instrumentarium zarządzania projektami jest normalną techniką pracy w firmie; akceptację przez pracowników kierownika projektu jako przełożonego; otwartą komunikację w firmie; akceptację dla pojedynczych błędów. Znaczenie tych cech dla sukcesu zarządzania przez projekty powoduje, że wspieranie kultury zorientowanej projektowo jest jednym z ważniejszych zadań wszystkich kierowników, z każdego szczebla hierarchii w firmie.

Co by było, gdyby Transsystem pozostał firmą zarządzaną tradycyjnie?

Bylibyśmy wciąż skazani na podwykonawstwo. Kiedy jednak pokazaliśmy głównym naszym klientom - koncernom samochodowym - nasze projektowe podejście, radykalnie wzrosło zaufanie do nas i siłą rzeczy nie cierpimy na brak zamówień. Wciąż są stawiane na świecie nowe fabryki. Właśnie niedawno Volkswagen umieścił nas na liście swoich bezpośrednich dostawców na całym świecie. Wkrótce potem wygraliśmy olbrzymi kontrakt na zaprojektowanie, zbudowanie i instalację pełnej linii technologicznej na budowie filii VW, która powstaje w Kałudze pod Moskwą.

Rok temu miał miejsce w Krakowie 21. Światowy Kongres International Project Management Association (IPMA). Polskie Stowarzyszenie, któremu Pan przewodniczy, poprosiło o wykład inaugurujący byłego prezydenta RP Lecha Wałęsę. Politycy często używają słowa "projekt", ciekawe czy umieją zarządzać projektowo?

To wystąpienie wzbudziło aplauz u ponad 800 gości naszego Kongresu z blisko 50 krajów, ale wprost nie dawało odpowiedzi na to pytanie. Politycy, czy szerzej administracja publiczna, stoją obecnie przed projektem, w którym wskazane będą niepospolite talenty menedżerskie i zarządzanie projektowe z najwyższej półki. To przygotowania do Euro 2012. Już z góry zapraszam do Poznania, na nasz listopadowy Kongres, gdzie na temat organizacji mistrzostw mam nadzieję, że głos zabierze sam cesarz futbolu - Franz Beckenbauer.