Poprawny pomiar czasu bywa często niedocenianym elementem właściwego funkcjonowania systemów informatycznych.

Wszyscy jesteśmy - cały świat, w którym żyjemy - "zanurzeni" w czasie. Według definicji Newtona: "Absolutny, prawdziwy, matematyczny czas płynie sam przez się i dzięki swej naturze jednostajnie, a niezależnie od jakiegokolwiek przedmiotu zewnętrznego". Zgodnie z ogólną teorią względności Einsteina czas jest "zależny od rozkładu materii; niezmienniczy, niezależny od wyboru układu odniesienia charakter mają nie odstępy czasu i odległości przestrzenne, ale odległości między zdarzeniami w czasoprzestrzeni".

Ograniczmy się jednak do rozważenia problemów związanych z pomiarem (wyznaczaniem) upływu czasu używanym do celów komercyjnych i formalnoprawnych. Abstrahując od teorii względności, przyjmijmy, że czas jest wielkością absolutną. Konsekwencją takiego podejścia jest uznanie, iż nie można wpływać na upływ czasu - w celu jego chwilowego zatrzymania, spowolnienia lub przyspieszenia. Możliwy jest jedynie pomiar upływu czasu.

Umiejętność mierzenia upływu czasu jest równie stara jak cywilizacja jako taka. Wraz z rozwojem techniki do pomiaru czasu zaczęto stosować urządzenia mechaniczne oparte na zjawisku izochronizmu (zachowania stałości drgań) wahadła lub balansu, dla których podstawową jednostką pomiaru czasu stała się sekunda. Obecnie w urządzeniach elektronicznych powszechnego użytku używanych do pomiaru czasu, w tym w komputerach, wykorzystuje się zjawisko piezoelektryczne kryształu kwarcu, przez co bez trudu uzyskuje się rozdzielczość pomiaru rzędu 10-6 sekundy, a izochronizm rzędu 10-3 sekundy na dobę. Zegary atomowe, korzystające ze zjawiska stałości okresu promieniowania elektromagnetycznego atomu (np. cezu, rubidu lub wodoru), osiągają rozdzielczość rzędu 10-10 sekundy, zaś izochronizm o rzędy wielkości dokładniejszy od zjawisk astronomicznych.

Legalizacja przyrządów pomiarowych

Zgodnie z postanowieniami art. 10, ust. 1 i 2 ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. Prawo o miarach: (1)

1.Przyrządy pomiarowe stosowane:

1) w obrocie publicznym do wyznaczania ilości albo jakości rzeczy w celu uzyskania prawidłowej podstawy do rozliczeń

2) przy produkcji i badaniu środków leczniczych

3) przy czynnościach urzędowych - podlegają legalizacji.

2. Legalizacja jest sprawdzeniem, stwierdzeniem i poświadczeniem przez organ administracji miar, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania techniczne i metrologiczne i może być stosowany do celów określonych w ust. 1.

3. Dowodem legalizacji jest cecha legalizacyjna, umieszczona na przyrządzie, albo świadectwo legalizacji.

4. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, przyrządy podlegające legalizacji oraz wzory cech i świadectw legalizacji, z uwzględnieniem znaczenia i zakresu stosowania ich do celów, określonych w ust. 1."

Mając bardzo dokładne zegary wzorcowe, łatwo jest sprawdzić dokładność pomiaru upływu czasu przez zegar używany do celów komercyjnych, czyli "prędkość chodu" danego zegara. Przy produkcji seryjnej zegarów elektronicznych (kwarcowych) do zastosowań komercyjnych wystarczy legalizacja tego typu, zwłaszcza że odchylenia chodu rzędu nawet 0,1 sekundy na dobę, tj. ok. 100-krotnie większe od powszechnie osiąganej, dla większości zastosowań komercyjnych nie są krytyczne.