Liczba przestępców komputerowych schwytanych na gorącym uczynku i osądzonych jest znikoma. Aby zmienić ten stan rzeczy, niezbędne jest skoncentrowanie wysiłków na gromadzeniu i udostępnianiu informacji o typach przestępstw komputerowych.

Przestępcy komputerowi to technologiczni indywidualiści, czerpiący satysfakcję z pisania i uwalniania destrukcyjnych wirusów. To także profesjonaliści, kradnący kopie baz danych klientów swoich pracodawców, aby zabrać je z sobą, kiedy opuszcza firmę. Są też oszuści wyciągający informacje osobiste od swoich klientów i używający ich w celu osiągnięcia korzyści finansowych.

Eksperci są zgodni, że większa wiedza o indywidualnych cechach i metodach działania przestępców komputerowych może pomóc w ściganiu takich osobników. Brak takiej informacji utrudnia stworzenie wiarygodnych profili ludzi stojących za przestępstwami komputerowymi.

Tak jak w przypadku tradycyjnych przestępstw, ważne jest przede wszystkim zrozumienie motywów działania takich osób: jak wybierają oni cele i co utrzymuje ich w tych, odbiegających od normy, zachowaniach.

Podejmowane są próby połączenia technologii z nauką o zachowaniach ludzkich. Niektóre opracowania określają osiem typów cyberprzestępców: od nowicjuszy z ograniczonym doświadczeniem, zdających się na wcześnie przygotowane skrypty w przeprowadzaniu ataku, po dobrze wyszkolonych profesjonalnych przestępców i cyberterrorystów wyposażonych w najnowsze zdobycze techniki.

Profilowanie cyberprzestępców

Poza umiejętnościami, przestępców różnią motywy działania. Niektórzy z nich są motywowani prestiżem lub pieniędzmi, inni zemstą.

Motywacja nastolatków uruchamiających skrypty hakerskie nie mieści się w kategoriach ekonomicznych. Powoduje nimi chęć nabrania doświadczenia lub poszukiwania przygód. Dla przestępców profesjonalnych motywacją jest natomiast pieniądz. Nie poszukują oni rozgłosu, a właściwie go unikają, chcąc jak najdłużej pozostać w ukryciu.

Motywacja zmienia się w ostatnich czasach radykalnie. Jeszcze 10 lat temu hakerzy nawiedzali systemy komputerowe, aby posiąść wiedzę, jak są one skonfigurowane, i zazwyczaj nie czynili w nich niczego złego. Teraz stają się coraz bardziej szkodliwi - powoduje nimi nie ciekawość, ale pieniądz.

Podejmowane są próby zaadaptowania metod tradycyjnego profilowania kryminalistów w śledztwach dotyczących techniki komputerowej, ale brak jest dostatecznej wiedzy. Jedną z przeszkód jest niechęć ofiar do zgłaszania przestępstw komputerowych.

Społeczność hakerów dzieli się między sobą informacjami i świadczy wzajemną pomoc. Ten sam rodzaj dzielenia się informacją praktycznie nie istnieje wśród biznesu. Zorganizowana przestępczość coraz częściej penetruje systemy biznesowe i grozi ujawnianiem poufnych danych w przypadku braku okupu. Stosowane są także groźby ataków DoS. Według różnych szacunków tylko 10% wymuszeń jest zgłaszane odpowiednim instytucjom czy organom.