Posiadacze częstotliwości umożliwiających wykorzystanie technologii WiMAX uruchamiają kolejne nadajniki. Rewolucji spodziewać się jednak należy dopiero z chwilą pojawienia się w pełni mobilnej wersji standardu 802.16e.

Trzy z czterech firm posiadających ogólnopolskie częstotliwości w zakresie 3,6-3,8 GHz rozpoczęły ich wykorzystywanie. Są to NASK, Netia i Clearwire. Dwie pierwsze świadczą już za ich pośrednictwem usługi komercyjne. Clearwire zapowiada, że wystartuje w 2007 r. Czwarta z firm, Polska Telefonia Cyfrowa (Era), nie zrobiła nic. UKE wszczął więc w stosunku do Ery postępowanie zmierzające do odzyskania niewykorzystywanych częstotliwości.

"Zgodnie z prawem, jeśli zwycięzca przetargu nie rozpocznie wykorzystywania częstotliwości w ciągu roku, można go ich pozbawić" - tłumaczy Jacek Strzałkowski z UKE. "Do tej pory PTC nie wystąpiła o pozwolenie na uruchomienie choćby jednego nadajnika" - dodaje. To pierwsze postępowanie tego typu prowadzone przez ten urząd. Przedstawiciele Ery milczą na temat planów związanych z WiMAX i postępowania rozpoczętego przez Urząd Komunikacji Elektronicznej.

Usługi WiMAX lub pre-WiMAX mają w ofercie także firmy dysponujące częstotliwościami 3,5 GHz. Crowley Data Poland oferuje je od kilku miesięcy na południu Polski. Natomiast Exatel uruchamia tego typu usługi w Krakowie i Warszawie. Kilka firm oferuje usługi WiMAX lokalnie, m.in. SferaNET w okolicach Bielska-Białej i ALGO w Radomiu. UKE zapowiada, że w br. zostanie powtórzony przetarg na powiatowe częstotliwości 3,6-3,8 GHz.

Dwa bezprzewodowe województwa

NASK świadczy usługi w oparciu o system VectraStar firmy Cambridge Broadband. "Nie nazywamy wykorzystywanej technologii WiMAX-em. Naszym zadaniem w pełni funkcjonalny WiMAX to technologia mobilna korzystająca z systemów dostępowych różnych dostawców. Będzie o nim można mówić dopiero w przypadku systemu zgodnego ze standardem 802.16e" - mówi Paweł Rytt z NASK. Pierwsi klienci nowych usług pojawili się we wrześniu 2005 r. Obecnie najwięcej klientów NASK ma w Warszawie, ale oferta ta dostępna jest także w Trójmieście, Krakowie, Katowicach i Poznaniu, a do końca roku także we Wrocławiu. Łącznie w 2007 r. NASK chce mieć co najmniej jeden nadajnik w 20 miastach. Usługi te mają też objąć swoim zasięgiem całe województwo mazowieckie.

Od dwóch lat NASK uczestniczy w projekcie WiMAX - e-Świętokrzyskie - budowa sieci radiowej. Właśnie uruchomiono pierwszą stację bazową w miejscowości Końskie. W ciągu kilku tygodni ma zostać uruchomionych pięć kolejnych stacji. Do końca roku 75% mieszkańców województwa świętokrzyskiego znajdzie się w zasięgu sieci. Oferowane klientom przepływności wahają się w granicach od 64 Kb/s do 10 Mb/s. Przy większych przepływnościach firma decyduje się raczej na zestawienie radiolinii, gdyż jest zarówno uzasadnione technicznie, jak i bardziej opłacalne.

Alternatywa dla kabla

Netia oferuje klientom usługi w oparciu o posiadane kanały WiMAX dzięki wykorzystaniu technologii firm Alvarion i Alcatel. Zainstalowała już 22 nadajniki w 20 miastach. "Technologia WiMAX to dla nas jeden z nośników dla usług telefonii stacjonarnej w miejscach gdzie dotychczas nie było to możliwe. To sposób na ekspansję geograficzną" - tłumaczy Marek Trznadel, dyrektor departamentu rozwoju i zarządzania produktami w Netii. "Być może jako samodzielny produkt będziemy oferować WiMAX, gdy osiągnie on pełną mobilność" - dodaje.

Dlatego też Netia uruchamia nadajniki WiMAX w miastach o średniej wielkości, m.in. Bydgoszczy, Koszalinie, Grudziądzu, Wieliczce, Ostrowcu Świętokrzyskim, Rzeszowie, Tarnobrzegu, Lublinie i Krapkowicach. Wybór ten był także podyktowany dostępnością miejsc pod budowę stacji bazowej. Firma ma także nadajnik działający w pasmie 3,5 GHz w Lublinie. Netia posiada już pierwszych klientów, którzy korzystają z usług głosowych i transmisji danych za pośrednictwem technologii WiMAX. Nie podaje jednak dokładnych liczb. Jej przedstawiciele zapewniają, że zainteresowanie i sprzedaż dynamicznie rośnie. "Największą odnotowaliśmy w Białymstoku, Olsztynie, Rzeszowie i Nowym Dworze Mazowieckim" - mówi Marek Trznadel.

W pierwszym etapie rozwoju usług WiMAX firma adresuje ofertę do odbiorców indywidualnych i małych przedsiębiorstw. Z wprowadzeniem oferty dla średnich firm czeka na nową wersję wykorzystywanego systemu, który umożliwi oferowanie usług o gwarantowanym poziomie jakości. Ma to nastąpić w 2007 r. Tymczasem jeszcze do końca br. Netia będzie posiadać 80 działających stacji bazowych. W ciągu pięciu lat operator ten zobowiązał się objąć zasięgiem sieci bezprzewodowej 60% populacji Polski.

Cel - duże aglomeracje

Amerykańska Clearwire, którą kieruje Roman Durka, były szef polskiego oddziału Della, niedawno rozpoczęła działalność. Przejęła cztery kanały ogólnopolskie w pasmie 3,6-3,8 GHz posiadane przez firmę e-Internet. Zgodnie z planem Clearwire zamierza zbudować sieci WiMAX nastawione na masowego użytkownika w zagęszczonych obszarach miejskich. W dużych miastach firma chce wybudować po kilkadziesiąt stacji bazowych. Dlatego liczy na uzyskanie dodatkowych częstotliwości i uczestniczyła w nierozstrzygniętym przetargu na częstotliwości powiatowe.

Według opinii konkurentów, przyjęta strategia może stanowić dla Clearwire poważny problem. O pozwolenia na budowę stacji bazowych w dużych miastach jest bowiem najtrudniej. Mimo to operator zapowiada uruchomienie komercyjnych usług w oparciu o technologię WiMAX w 2007 r. Pierwsze nadajniki zostały już uruchomione.

Lokalne częstotliwości

Crowley Data Poland (CDP) uruchomiła kilka stacji bazowych na południu Polski. "WiMAX jest jedną z wielu technologii, którą wykorzystujemy. Za jej pośrednictwem udostępniamy standardowe usługi - głównie dostęp do Internetu i VoIP - klientom zainteresowanych transmisją do 2 Mb/s przy zasięgu do 10 km" - mówi Rafał Pietrzak, dyrektor ds. kontaktów z operatorami telekomunikacyjnymi w CDP. Crowley wykorzystuje system RedMAX firmy Redline Communications. Poza WiMAX firma oferuje usługi za pośrednictwem technologii LMDS.W 2007 r. spółka zapowiada uruchomienie kolejnych nadajników. Nie zdradza jednak, gdzie to nastąpi.

Usługi dostępu do Internetu w oparciu o technologię WiMAX ma wkrótce uruchomić Exatel, na początku w Krakowie i Warszawie. W ciągu kolejnych kilku miesięcy nadajniki zostaną uruchomione w 19 kolejnych miastach (docelowo 39 miast). Oznacza to, że firma zrewidowała wcześniejsze plany, które zakładały uruchomienie. nadajników w 36 miastach do końca br. WiMAX miał być jednym z głównych kierunków rozwoju firmy. Na inwestycję tę miała przeznaczyć 150 mln zł. Obecnie mówi się tylko o 80 mln zł.