Rozwiązania wideokonferencyjne wykorzystujące sieci IP mogą zastąpić bardzo popularne, ale drogie w eksploatacji systemy, oparte na ISDN.

Na razie rozwiązania ISDN stanowią zdecydowaną większość dostarczanych na rynek systemów wideokonferencyjnych. Niemniej spora część z nich jest już standardowo wyposażona w gniazdo pozwalające podłączyć je do sieci Ethernet. Producenci oferują też moduły rozszerzające z możliwością włączenia do sieci komputerowej. Pojawiają się również pierwsze rozwiązania wideokonferencyjne, przeznaczone wyłącznie do pracy w sieciach komputerowych, oferujące funkcję tzw. streamingu wideo, czyli realizacji transmisji strumieniowych.

Popularyzacji rozwiązań wideokonferencyjnych IP sprzyja również rozwój infrastruktury zarówno sieci publicznych, jak i prywatnych sieci lokalnych i korporacyjnych sieci rozległych. Realizacja połączeń Voice over IP - telefonii w sieciach komputerowych - to jedna z pierwszych usług multimedialnych oferowanych w tych sieciach. Kolejnym dążeniem, po zwiększeniu wydajności infrastruktury sieciowej, będzie zapewne realizacja w nich również połączeń Video over IP, np. w celu prowadzenia szkoleń pracowników, wirtualnych spotkań bez potrzeby opuszczania biura lub pokoju itd.

Rynek w liczbach

Rynek produktów do prowadzenia zdalnych wideokonferencji przy wykorzy-staniu ISDN i IP był w roku 1999 ryn-kiem niezbyt dużym. Jego wartość - wg firmy analitycznej Wainhouse Research - wynosiła 209 mln USD, z czego tylko 7 mln USD stanowiła sprzedaż dedykowanych systemów IP, pozostała kwota przypadała na urządzenia ISDN. Analitycy tej firmy, specjalizującej się w zagadnieniach wideokonferencji, uważają, że w 2005 r. wartość rynku urządzeń wideokonferencyjnych wyniesie 1,6 mld USD, w tym wartość urządzeń opartych na IP będzie wynosić 1,2 mld USD.

Nie wszyscy jednak analitycy rynku są aż tak optymistycznie nastawieni do rozwoju wideokonferencji IP - przedstawiciele Frost & Sullivan uważają, że osiągnięcie w 2005 r. przez produkty widekonferencyjne IP poziomu ponad 50% ogólnej sprzedaży systemów wideokonferencyjnych jest szacunkiem bardzo optymistycznym.

Koszty i jakość

Znacząca większość dostępnych na rynku urządzeń wideokonferencyjnych jest przystosowana zarówno do pracy z wykorzystaniem ISDN, jak i IP, dlatego początkowa wartość inwestycji jest taka sama. Różnice pojawiają się dopiero w trakcie eksploatacji rozwiązań.

Abonament pojedynczej linii ISDN 2B+D wynosi ok. 40 zł. Opłata za 3 min połączenia przy użyciu takiej linii jest równa dwukrotnemu kosztowi impulsu telefonicznego (de facto nawiązywane są dwa połączenia po kanale B), czyli za godzinę połączenia z szybkością 128 Kb/s w taryfie lokalnej trzeba zapłacić 11,60 zł. W przypadku rozwiązań wykorzystujących 3 linie ISDN BRI o łącznej przepustowości 384 Kb/s opłata za godzinę wideokonferencji wzrasta do 34,80 zł. Znacznie wyższa jest opłata w przypadku połączeń międzymiastowych i międzynarodowych.

W przeciwieństwie do opłat za połączenia ISDN, nie ma łatwego sposobu oszacowania kosztu, związanego z realizacją wideokonferencji za pomocą Internetu. Korzystanie z Video over IP może się jednak wiązać z koniecznością wykupienia łącza o większej przepustowości.

"Uważam, że porównywanie kosztów obu typów wideokonfencji jest mylące. Jeżeli korzystamy z ISDN, to koszty takich połączeń są znane. Płacimy za minutę połączenia. Jesteśmy połączeni z systemem odseparowanym od reszty połączeń sieciowych w firmie. Z kolei wdrożenie wideokonferencji IP może się wiązać z koniecznością modernizacji sieci. Oszczędność na kosztach połączeń ISDN wcale nie musi rekompensować kosztu modernizacji własnej sieci i dzierżawy łącza" - mówi Ireneusz Mirgos z firmy Sekom.

"W poważnych zastosowaniach wideokonferencyjnych realizowanych w Polsce przeważają połączenia ISDN. Infrastruktura krajowych publicznych sieci IP jest zbyt mało wydajna, a łącze o dużej przepustowości zbyt kosztowne" - twierdzi Filip Wyszomirski z firmy Netin. Inny jest również model wyko-rzystania posiadanej infrastruktury wideokonferencyjnej w zależności od tego, czy została ona oparta na łączach ISDN czy IP. "Klientom kupującym rozwiązania ISDN doradzamy wybranie droższych, dobrych systemów i proponujemy, by korzystali z nich z umiarem, gdyż każde połączenie powoduje dodatkowy koszt. W przypadku prowadzenia wideokonferencji opartej na IP jest inaczej. Radzimy, by korzystali z systemu jak najczęściej, bo tylko wtedy koszt połączeń przypadający na jedno połączenie będzie malał" - wyjaśnia Filip Wyszomirski.

Kierunek - aplikacje na biurku

IP zapewnia współistnienie wszystkich typów multimediów, włącznie z przekazem wideo w tej samej sieci. To podstawowa korzyść, wynikająca z zastosowania tej technologii zamiast zamkniętych systemów wideokonferencyjnych opartych na ISDN, których nie można łatwo zintegrować z innymi aplikacjami. Przykłady takiej integracji to inicjowanie wideokonferencji z poziomu klientów poczty elektronicznej czy w relacjach klient-firma - z poziomu korporacyjnej strony WWW.

Ciekawym przykładem kierunku rozwoju wideokonferencji jest zaprezentowany w majowym NetWorld przypadek firmy Credit Suisse First Boston (CSFB), która udoskonaliła swoją sieć, by możliwe było korzystanie z aplikacji wideo opartych na IP, w tym ze streamingu wideo, wideo na życzenie i wideokonferencji. CSFB od 5 lat używa systemu wideokonferencyjnego opartego na ISDN do spotkań z anali-tykami, spotkań zarządu, prezentacji firmowych. Firma przeprowadza ok. 30 wideokonferencji dziennie, korzystając z własnych sal konferencyjnych. Szef działu informatyki firmy CSFB Wenstein stwierdził, że dzięki wykorzystaniu IP spodziewa się, że wideokonferencje staną się dostępne indywidualnym użytkownikom systemu, bez potrzeby przebywania w salach konferencyjnych. Dzięki zestawom wideokonferencyjnym typu desktop pracownicy będą się zajmowali przede wszystkim swoją pracą. Jednocześnie dzięki zastosowaniu bramek komunikacyjnych użytkownicy realizujący wideokonferencje w sieci IP nadal będą mogli łączyć się z abonentami, korzystającymi z urządzeń ISDN.