System pod nadzorem

Pomiar jest jedyną metodą uzyskania rzetelnych informacji o zjawiskach zachodzących w systemie informatycznym.

Pomiar jest jedyną metodą uzyskania rzetelnych informacji o zjawiskach zachodzących w systemie informatycznym.

System informatyczny to układ kilku elementów: urządzeń, oprogramowania i pracy informatyków. Ich współdziałanie daje efekt w postaci usług dla użytkowników. Wydajność układu zależy od jego najsłabszego ogniwa. Informatyk zarządzający systemem musi mieć świadomość nie tylko jego zalet, ale także - a może przede wszystkim - słabości.

Większość procesów zachodzących w systemach komputerowych ma jakąś tendencję, np. dyski mają tendencję do przepełniania się. Brak miejsca na dyskach powoduje kłopoty w pracy wielu użytkowników. Dlatego poznanie przyczyn przepełniania się dysków jest ważnym zadaniem dla informatyków, a zwykłe stwierdzenie, że miejsca na dyskach brakuje tylko "od czasu do czasu", źle świadczy o informatykach.

Jednak poznanie nie może być intuicyjne. Przepełnianie się dysków, nawet jeśli zdarza się tylko "czasami", ma konkretną przyczynę. Jej poznanie możliwe jest wyłącznie dzięki dokładnej obserwacji i pomiarowi. Pomiar i analiza jego wyników pozwala zmieniać system - metodę pracy, organizację lub wielkość dysku - a w konsekwencji uniknąć kłopotliwych sytuacji w przyszłości.

Dlaczego mierzyć?

Główną przyczyną jest bezpieczeństwo. Jest to podstawowe kryterium, które musi spełniać każdy system informatyczny. Nieznajomość własnego systemu nie tłumaczy informatyka. W pewnej firmie działała poczta elektroniczna, wykorzystująca zasoby dyskowe serwera. Przepełnienie tych dysków mogło spowodować awarię. Tymczasem każda przesłana poczta - mająca postać niewielkiego zbioru - zajmowała miejsce. Po kilku miesiącach, podczas których nie dokonywano kontroli dysków, nastąpiło przepełnienie i awaria serwera. Stały nadzór nad systemem pozwoliłby wykryć systematyczne zmniejszanie się ilości wolnego miejsca i podjąć kroki zapobiegawcze.

Dzięki pomiarowi systemu wzrasta też jego niezawodność. W pewnej firmie liczba użytkowników jednocześnie korzystających z systemu niezauważenie zbliżyła się do maksymalnej liczby licencji, na jaką został zakupiony system sieciowy. Gdy nastąpiło przekroczenie liczby licencji część pracowników nie mogła wykonywać swoich zadań, oczekując na zakończenie pracy przez innych. Sytuacja ta trwała kilka dni, zanim na serwerze zainstalowano nowe oprogramowanie z większą liczbą licencji. Powstałych przez ten czas opóźnień w pracy można było uniknąć, odpowiednio wcześnie dostrzegając zbliżające się wyczerpanie licencji.

Pomiar umożliwia również zwiększenie wydajności systemu, pozwalając na właściwe wykorzystanie pozostających w dyspozycji informatyka środków: sprzętu, oprogramowania, pieniędzy w budżecie, a także pracowników. Pomiaru należy dokonać również przed planowanymi inwestycjami. Jego wyniki umożliwią oszacowanie zadań stojących przed projektowanym systemem.

Czym jest pomiar systemu?

Pomiar systemu to przeprowadzenie pewnej liczby obserwacji, których celem jest wyznaczenie wartości interesujących nas parametrów. Obserwacje powinny być przeprowadzone - o ile to możliwe - zgodnie z metodami stosowanymi w profesjonalnych doświadczeniach. Zbieranie materiału powinno odbywać się w odpowiednio długim czasie, by uzyskane wyniki nie były zafałszowane przez jednorazowe odchylenia. Narzędzia, jakimi posługujemy się przy zbieraniu materiału powinny być miarodajne i sprawdzone wcześniej podczas innych obserwacji. Najważniejsze dane dobrze jest zebrać za pomocą dwóch - lub więcej - narzędzi. Pomiary mogą być przeprowadzane przez kilku informatyków, dzięki czemu unikamy odchyleń wyników, spowodowanych przez subiektywizm obserwatorów.

Analiza uzyskanych wyników powinna być przeprowadzona z podobną, metodologiczną dokładnością. Do analizy należy wykorzystać wszystkie zebrane materiały, nie opuszczając i nie zaokrąglając niewygodnych wartości. Należy unikać błędów spowodowanych przez statystyczną prezentację wyników, zwłaszcza przerysowań spowodowanych wyborem najważniejszych części wyników. Najłatwiej analizować materiały przygotowane w formie graficznej, jako wykresy czy grafy. Podsumowaniem przeprowadzonych pomiarów powinien być dokument zawierający wnioski i zalecenia na przyszłość. Opracowanie to powinno być dostarczone odpowiednim przełożonym.

Konsekwencją wyboru badanych parametrów jest analiza konkretnych możliwości systemu. Zmierzenie liczby usług drukowania nie pozwoli na określenie, czy wyczerpują się zasoby dyskowe systemu, natomiast pozwoli sprawdzić konieczność zakupu dodatkowych drukarek, lub wymiany istniejącego sprzętu na inny, wytrzymujący dużą liczbę kopii dziennie. Podobnie, zmierzenie liczby jednoczesnych sesji użytkowników systemu nie pozwoli na analizę systemu zasilania, natomiast pozwoli na określenie możliwości sieciowego systemu operacyjnego, przede wszystkim pod kątem zaplanowania zakupu licencji na większą liczbę użytkowników.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200