Nasz kącik "komputerologii stosowanej" mimowolnie, chyba nieco zbyt mocno, przechylił się w stronę tzw. "Lufcika", czyli MS Windows. Sądzę zatem, iż czas najwyższy powrócić w nim, choć na chwilę, do starych znajomych "spod" DOS-u.

Na pierwszy ogień pójdzie dziś WordPerfect 5.1, jako że jest to jeden z najpopularniejszych edytorów tego środowiska. Nie zamierzamy jednak zaniedbywać w przyszłości np. produktów Lotusa, czy Borlanda, które również mają wielu zagorzałych wielbicieli w naszym kraju. Zależeć to jednak będzie głównie od Państwa zainteresowania, wyrażonego w listach do redakcji.

Przy okazji postaramy się także zaprezentować część korzyści płynących z posiadania legalnych kopii programów, jako że zamierzamy korzystać w "tym temacie" ze znacznej pomocy dealerów i dystrybutorów oprogramowania.

Przejdźmy jednak do rzeczy, czyli do WordPerfecta. Zadaliśmy kilka pytań na temat tego edytora przedstawicielom warszawskiego ProTestu.

Jakie są możliwości uzyskiwania polskich liter w różnych "standardach" na tekstowym ekranie edycyjnym w programie WordPerfect 5.1 for DOS?

- Dla kart EGA i VGA nie nastręcza to większych problemów, natomiast dla kart Hercules należy wymienić EPROM na taki, który zawiera polskie litery (np. wg standardu Mazowii). Następnie musimy utworzyć plik zawierający tablicę konwersji standardu użytego w EPROMie na znaki WordPerfect 5.1 (dla Mazowii będzie to plik WP0896.WCP) i uruchomić program WordPerfect 5.1 następującym poleceniem:

WP /CP=896.

Zostańmy może przy tym jeszcze chwilę i zobaczmy, jak to się robi w praktyce. Przykładowy plik WP0896.WCP przedstawiamy w ramce.

Jest to "normalny" zbiór ASCII, stworzony np. programem systemowym EDIT. Gdy plik ten mamy gotowy, przenosimy go do katalogu WordPerfecta, po czym najpierw uruchamiamy edytor WordPerfect, a następnie wybieramy ustawianie parametrów Setup, naciskając Shift+F1. Po "wejściu" do menu konfiguracyjnego wciskamy kolejno 2 (Display), 2 (Graphics Screen Type) i wskazujemy programowi, jaki typ monitora posiadamy, czyli naciskamy klawiszami kursora dotąd, aż podświetlimy posiadany przez nas typ monitora, po czym wybieramy go (Select), naciskając 1. Jeśli chcemy aby, program sam wybrał typ monitora naciskamy po prostu 2, czyli Auto-select.

Teraz określamy rozdzielczość i ilość kolorów, z jakimi będziemy chcieli oglądać dokument w podglądzie graficznym. Naciskamy więc klawiszami kursora dotąd, aż podświetlimy żądany rodzaj rozdzielczości. Po podświetleniu rozdzielczości, tak jak poprzednio, wybieramy ją (Select) 1, a jeśli chcemy aby program sam to zrobił wybieramy 2 (Auto-select), a potem jedynkę.

Później trzeba skonfigurować ustawienie typu monitora tekstowego, czyli Text Screen Type. Wciskamy więc klawisz 3, a potem zaznaczamy posiadany typ monitora, postępując w podobny do poprzednio opisanego sposób. Jeśli zależy nam na tym, aby program sam wybrał typ monitora tekstowego naciskamy 2 (Auto-select) i kontynuujemy instalację, wybierając rozdzielczość i liczbę kolorów, z jakimi będziemy chcieli pracować w dokumencie. Jeśli zaś mamy monitor EGA lub VGA, da się zainicjować ładowanie polskich liter do karty poprzez wskazanie opcji 512 Characters, 8 Foreground Colors z podmenu Colors/Fonts/Attributes. Na koniec naciskamy trzy razy klawisz Enter i po kłopocie.

Wszystkie powyższe czynności można też wykonać niemal automatycznie tzn. przy pomocy makropoleceń dostępnych u krajowych dealerów WordPerfecta lub w warszawskim biurze Pro-Test-u. Na koniec jeszcze jedna uwaga. Gdy generator znaków karty Hercules jest przerobiony na standard Latin 2, to pliku *.WCP nie trzeba tworzyć, wystarczy uruchowmić edytor pisząc: WP /CP=852.

Jak uzyskać polskie znaki na klawiaturze?

- Jest to oczywiście możliwe. WordPerfect 5.1 ma udogodnienie w postaci obsługi klawiatury w bardzo elastyczny sposób, trzeba stworzyć tylko odpowiedni układ klawiatury, czyli plik o rozszerzeniu WPK. Jak to się robi?

Każdą z polskich liter da się podstawić pod dowolny przez siebie wybrany klawisz lub uzyskiwać je naciskając jednocześnie klawisz alfanumeryczny z klawiszem Alt czy Ctrl, itd. Najłatwiej można uzyskać układ, w którym wykorzystywany jest zarówno klawisz Alt jak i Ctrl. Ten rodzaj klawiatury przedstawiony został w tabeli i nosi nazwę

PL_A & C.WPK.

Będąc w ekranie edycyjnym należy nacisnąć Shift-F1 (Setup). Wybrać opcję 5 (Keyboard Layout), a następnie 4 (Create). Potem wpisać nazwę klawiatury np. POLSKA i nacisnąć ENTER. Kolejną czynnością będzie wybranie opcji 8 (Map). Wówczas kursor znajdować się będzie w linii Alt Key Action, w której należy ustawiać kursor pod tymi literami alfabetu, pod które podstawimy polskie znaki. Jako, że na początku kursor znajduje się pod literą A możemy zacząć podstawianie.

Wybieramy opcję 5 (Compose). W lewym dolnym rogu pojawi się napis Key =. Należy wpisać 1,95 i nacisnąć ENTER. Potem podjechać kursorem pod literę C (nacisnąć dwa razy klawisz Strzałka w Prawo), wybrać opcję 5 (Compose), wpisać 1,97 i nacisnąć ENTER, itd. Powyższe czynności należy powtórzyć dla pozostałych małych polskich liter, wprowadzając za każdym razem odpowiednik liczbowy polskiej litery. Liczby te można znaleźć w podręczniku (Reference, Appendix P: WordPerfect Characters) lub w pliku CHARACTR.DOC (powinien znajdować się w tym samym katalogu co plik WP.EXE). Dla dużych polskich liter wykonuje się analogiczne czynności wcześniej jednak przechodząc kursorem do linii Ctrl Key Action (naciskając raz klawisz "Strzałka w dół"). Po wykonaniu wprowadzania danych należy nacisnąć klawisz F7 (Exit), wybrać opcję 1 (Select) i na koniec nacisnąć ENTER.

Gdy już mamy przygotowany plik o rozszerzeniu .WPK, naciskamy Shift-F1 (Setup), wybieramy opcję 5 (Keyboard Layout), najeżdżamy kursorem na nazwę klawiatury i naciskamy 1 (Select). Od tej chwili możemy pisać polskie litery w zdefiniowany przez nas sposób.

Dodać trzeba, że każdy legalny użytkownik WordPerfect 5.1 ma prawo do otrzymania całego zestawu plików (m.in. klawiatura maszynistki, Alt i Shift + Alt) obsługujących klawiaturę, dzięki czemu jest zwolniony z mozołu ich tworzenia.

Import i eksport w różnych standardach

- Z tym sprawa także jest prosta, chociaż zazwyczaj podawane są w prasie komputerowej jakieś bardzo skomplikowane makra, które mają dokonywać tych konwersji. Okazuje się jednak, że najlepsze i najszybsze rozwiązanie jest przy okazji najprostsze i wcale nie wymaga wielkiego zachodu. Aby dokonać zamiany plików z innych formatów niż Latin-2 musimy wcześniej poświęcić kilka minut na stworzenie odpowiedniego pliku z tablicą konwersji, gdyż WordPerfect ma "zaszytą" w sobie tylko tablicę z Latin-2.

1. uruchamiamy program poleceniem

WP /CP-896

2. naciskamy Ctrl-F5 (Text In/Out), wybieramy opcję 1 (DOS Text), a potem opcję 2 (Retrieve CR/LF to [HRt]), wprowadzamy nazwę pliku ASCII, który chcemy wczytać i potwierdzamy ją naciskając ENTER. Jeśli zaś chcemy wczytać do WordPerfect 5.1 for DOS plik ASCII zapisany w Latin-2 postępujemy podobnie, z tą tylko różnicą, że uruchamiamy program poleceniem:

WP /CP-852

Z eksportem jest podobnie. Gdy np. dokument z polskimi literami w standardzie WordPerfecta chcemy wyeksportować do Latin-2 lub Mazowii, także nie musimy korzystać z makr. Wystarczy jeśli tylko uruchomimy wcześniej WordPerfect 5.1, podając stosowną stronę kodową i wyeksportujemy nasz tekst za pomocą Ctrl-F5 (Text In/Out), 1 (DOS Text), 1 (Save), podając na koniec nazwę pliku ASCII.

Podsumowanie

Jak łatwo mogliśmy się przekonać na załączonych przykładach, pojawiające się w każdym nieomal programie instalacyjnym słowa zachęty do nieodkładania rejestracji i korzystania z tzw. suportu (pomocy, opieki) producentów software'u nie są wcale czczymi przechwałkami, lecz pozwalają zaoszczędzić wiele nerwów i zachodu. To co dziś publikujemy jest jedynie wierzchołkiem olbrzymiej góry informacji, potrzebnej przecież każdemu użytkownikowi. Mamy więc nadzieję, że zachęcimy w ten sposób wszystkich niedowiarków, którzy do dziś borykają się z pirackimi kopiami popularnych pakietów.