Z serii komputerów System 3000 firmy AT&T można wybrać zestaw modeli wystarczający do obsługi dużego banku lub centrum przetwarzania danych, a nawet do kompleksowej komputeryzacji służb celnych na terenie dużego państwa - obecnie takie przedsięwzięcie firma realizuje w Rosji. Należące do tej serii modele o numerach 34xx i 35xx bazują na architekturze SMP i mogą pracować jako skalowalne serwery sieci LAN i baz danych (34xx) lub jako mainframe'y (35xx).

Litery GIS w nazwie spółki, która w 1991 r. połączyła się z AT&T, są skrótem od "Global Information Solutions" - globalne rozwiązania informacyjne - i określają obecny profil jej działalności znacznie lepiej, niż poprzednia nazwa - NCR (National Cash Registers) - pochodząca z końca ub. wieku, kiedy to firma zajmowała się produkcją mechanicznych kas rejestrujących. Produkty i usługi NCR są od dawna znane odbiorcom w naszym kraju, gdyż kompania ta współpracuje z polskimi przedsiębiorstwami, m.in. z Orbisem i PKO, już od początku lat 60.

Seria System 3000

Do serii System 3000 należą z jednej strony takie "maleństwa" jak notepad Model 3125 i notebook Model 3130, a z drugiej - Model 3600 o architekturze luźno sprzężonej, którego pojedycza konfiguracja może obejmować więcej niż 200 procesorów Intel i486. Model 3600 może pracować np. jako "enterprise server", czyli główny komputer przedsiębiorstwa, obsługujący centralną bazę danych i współpracujący z serwerami wydziałowymi, połączonymi z nim przez LAN lub WAN.

W tym artykule zostaną omówione tylko komputery z rodzin 34xx i 35xx, bazujące na wieloprocesorowej architekturze SMP, chociaż do rodziny 34xx należą także maszyny jednoprocesorowe, a do rodziny 35xx - przeznaczone specjalnie do pracy w klastrach. Wszystkie te modele wykorzystują płyty procesorowe i płyty pamięci o jednakowym schemacie i są wyposażone w procesory Intel i486 lub Pentium.

Modele 34xx

Komputery te mają od jednego do sześciu procesorów. Najmniejszy (w sensie mocy obliczeniowej) model wieloprocesorowy z tej rodziny - 3430 - jest przeznaczony do pracy w roli stacji roboczej dużej mocy, zapewniającej szybką komunikację z serwerami baz danych i wykonywanie dużych aplikacji klienckich. Większe modele (344x) mogą pracować jako serwery LAN lub komputery centralne (hosts) w lokalnym wielodostępnym środowisku unixowym, a komputery 347x są dostosowane do współpracy z węzłami klastrów NCR-owskiego systemu LifeKeeper. Wszystkie modele 34xx mają jednakowe obudowy - wieże o wysokości 65 cm.

Modele 35xx

Komputery tej rodziny są znacznie większe. Mają do 16 jednostek procesorowych i maksymalnie 56 napędów dyskowych o całkowitej pojemności do 112 GB. Są przeznaczone do pracy jako mainframe'y w regionalnych lub wydziałowych ośrodkach przetwarzania danych (data centers) i mogą obsługiwać systemy wspomagania decyzji oraz zapewnić przetwarzania transakcji on-line (OLTP) w dużych bazach danych. Model 3570 może pracować jako węzeł w systemie klastrowym pod kontrolą systemu NCR LifeKeepr. Modele tej rodziny mają jednakowe obudowy wysokości 1,4 m.

Architektura

Modele 34xx i 35xx bazują na ściśle sprzężonej wieloprocesorowej architekturze symetrycznej (SMP) - globalna pamięć operacyjna i urządzenia wejścia/wyjścia są jednakowo dostępne dla wszystkich procesorów. Jednak komunikacja między pamięcią a procesorami odbywa się za pośrednictwem dwóch szyn systemowych.

- Dwie szyny systemowe i pamięć dwuportowa W celu ograniczenia kolizji spowodowanych równoczesnymi żądaniami dostępu procesorów do pamięci modele wieloprocesorowe serii 3000 wyposażono w układy pamięci dwuportowej i zastosowano dwie szyny, z których każda umożliwia transmisję danych z szybkością 200 MB/s. Każdy procesor i każda karta pamięci a także interfejsy komunikujące się z szynami wejścia/wyjścia są połączone z obiema szynami systemowymi. W systemie o takiej architekturze szybkość przesyłania danych między procesorami a wspólną pamięcią operacyjną może dojść do 400 MB/s. Zastosowanie dwóch szyn systemowych i pamięci dwuportowej umożliwia równoczesny dostęp dwóch procesorów do adresów z różnych bloków pamięci.

Wejście/wyjście i komunikacja

W serii 3000 zastosowano szynę we/wy MC-E zgodną ze standardem Memory Channel, popieranym m.in. przez IBM. Można do niej podłączać procesory i karty zarówno 32- jak i 16-bitowe. Omawiane modele standardowo wyposażone są w jedną szynę we/wy z intefejsem, który łączy ją z szynami systemowymi, ale producent oferuje opcjonalne dołączenie drugiej szyny I/O i dodatkowego interfejsu. Wyposażenie opcjonalne obejmuje też sterowniki zapewniające współpracę z terminalami, dyski CD-ROM (600 MB), jednostki pamięci taśmowej (do 5 GB dla taśmy 8 mm i do 8 GB dla taśmy 4 mm DAT) i wewnętrzne tablice dyskowe współpracujące z kontrolerami SCSI oraz sterowniki SCSI na kartach backplane lub kartach nakładanych (daughterboard).

Możliwości rozszerzania konfiguracji

Pojemność pamięci operacyjnej można zwiększyć dodając kostki SIMM lub dokupując karty pamięci. Użytkownik może stopniowo rozbudować (bez wymiany obudowy) oba modele 352x do konfiguracji 3550 i 3555, dodając lub wymieniając karty procesorowe i dodając inne układy (np. karty kontrolerów SCSI, zasilacze, wentylatory, drugi kontroler szyny Micro Channel) dostarczane przez producenta w dziewiętnastu gotowych pakietach "upgrade kits" wraz z dyskietkami konfiguracyjnymi. W podobny sposób można przeprowadzić upgrade modelu 3555 do węzła klastrowego 3575. Co więcej, karty procesorowe omawianych modeli można wykorzystać również w modelu 3600 (o architekturze MPP) jako podukłady niezależnych jednostek obliczeniowych, współpracujących ze sobą za pośrednictwem łącza międzyprocesorowego YNET.

Wygoda obsługi, odporność na błędy i awarie

Komputery serii 3000 pracują pod kontrolą systemu operacyjnego NCR UNIX SVR4 MP-RAS, zgodnego ze standardem SVID i napisanego z uwzględnieniem specyfiki pracy wieloprocesorowego środowiska sprzętowego. Do każdej kopii systemu producent dołącza programowe narzędzia współpracy z sieciami na poziomie warstwy transportowej modelu OSI, a dodatkowo proponuje moduły wspomagające obsługę protokołów sieciowych SNA i TCP/IP. Pod kontrolą Unixu MP RAS może pracować system NCR TOP END do przetwarzania transakcji na bieżąco (OLTP).

Duża moc obliczeniowa maszyn i obszerny wybór dostępnych środków programowych umożliwiają uruchamianie na maszynach serii 3000 aplikacji o krytycznym znaczeniu dla działania przedsiębiorstwa. Z tego powodu dla nabywców szczególnie ważna będzie niezawodność systemu. Ponadto, w związku z przeznaczeniem do pracy w środowisku sieciowym lub wielodostępnym, użytkownik będzie oczekiwał oprogramowania, które ułatwi administrowanie całą instalacją.

Niezawodność

Na płytach pamięci komputerów serii 3000 są umieszczone układy wykrywania i poprawiania błędów (EDAC) skonstruowane przez AT&T GIS. Korygują one samoczynnie przekłamania jednego bitu w słowie. Producent instaluje (w niektórych modelach zawsze, w innych - na życzenie) dublowane układy zasilania, wewnętrzne UPS-y i dyski, które można wymieniać "w biegu" (hot pluggable). Nawet wentylatory są dublowane i wymienialne na gorąco.

Ponadto AT&T GIS wyposaża swe maszyny o architekturze SMP w środki samoczynnego restartu po awarii zasilania (powerfail recovery) obejmujące zarówno mechanizmy sprzętowe, jak i software'owe. Mechanizmy powerfail recovery rozpoznają objawy awarii zasilania i natychmiast przesyłają do pamięci nieulotnej wszystkie informacje określające biężący stan systemu (korzystając z marginesu czasowego zapewnionego przez urządzenia podtrzymujące zasilanie). Te informacje oraz dane przechowywane przez Journaling File System pozwalają zredukować do sekund czas "podnoszenia" systemu po wystąpieniu usterki.

Wspomaganie administratora

Zarządzanie zasobami oraz działaniami środowiska sprzętowego i programowego jest ułatwione dzięki dwóm systemom zintegrowanym z NCR-owskim Unixem: OSA (Open System Administrator) i NCR StarSENTRY. OSA jest przyjaznym graficznym środowiskiem zarządzania systemem, wspomagającym m.in. dostrajanie parametrów konfiguracji w celu zwiększenia efektywności jej działania, diagnostykę systemu i operacje na systemie plików. StarSENTRY to zbiór modułów, które rozszerzają mechanizmy administracyjne o środki zdalnego zarządzania środowiskiem unixowym, sieciami LAN i komputerami klasy PC oraz umożliwiają automatyczną dystrybucję software'u przechowywanego w centralnej bibliotece. NCR UNIX SVR4 MP RAS zawiera środki ochrony poufności i bezpieczeństwa danych spełniające wymagania poziomu C-2 standardu NCSC oraz opcję umożliwiającą uruchomienie nadzoru na poziomie B-2.