W Ministerstwie Sprawiedliwości powstał Centralny Rejestr Skazanych (CRS).

"Do realizacji software'owej strony kontraktu zatrudniliśmy zespół informatyków. Ich dwuletnia praca zaowocowała nie tylko stworzeniem CRS, ale powstaniem współpracującej z Digitalem firmy programistycznej" - mówi Piotr Sobolewski, zarządzający projektem ze strony Digitala Equipment Polska, firmy, która wygrała przetarg na dostawę sprzętu i realizację systemu. Wdrażanie przeprowadzano etapami.

Głównym zadaniem CRS jest udzielanie odpowiedzi na pytanie, czy obywatel był w przeszłości karany, czy nie. Zapytania mogą być kierowane przez organy ścigania, wymiar sprawiedliwości, osoby prywatne i zakłady pracy. Zamierzeniem inicjatorów systemu jest udostępnianie szczegółowych informacji w formie wydruku.

Dla polskiego wymiaru sprawiedliwości szczególnie ważna jest możliwość jednoznacznej identyfikacji przestępców, dzięki przeszukiwaniu bazy danych po wielu polach. Możliwe jest śledzenie historii dokonywanych przez przestępców zmian danych personalnych. System uzupełniono w ponad 100 typów raportów oraz funkcje pozwalające na prowadzenie badań statystycznych. Wydzielono bazę, gromadzącą dane o skazanych nieletnich.

Jak twierdzi Jerzy Ożgo, administrator systemu komputerowego CRS-u, kontrakt realizowany był w ekspresowym tempie. W grudniu 1993 r. podpisano umowę, a już 1994 r. uzyskano jej pierwsze efekty. Przeprowadzono m.in. konwersję części danych dotyczących skazanych z bazy Pesel oraz zainstalowano sprzęt.

Dziennie do rejestru wpływa średnio tysiąc informacji o nowych prawomocnych wyrokach. Po odebraniu systemu podstawowym zadaniem CRS-u będzie wypełnienie rejestru zawartością ponad 3 mln dokumentów, zgromadzonych w archiwach w formie papierowych kart. Według Grażyny Nowak-Szulejewskiej, dyrektora rejestru, prace nad wprowadzeniem danych do systemu potrwają ok. 3 lat. Obecnie testowany jest ostatni moduł systemu, służący do prowadzenia statystyk. Odebranie całości systemu powinno nastąpić jeszcze w kwietniu br.

W CRS zastosowano sprzęt średniej mocy - komputer VAX 4000 model 100A. Sieć lokalna jest oparta na tradycyjnych koncentratorach, repeterach, serwerach terminali. Do zainstalowanych w centrali routerów podłączone są 2 linie X.25 dzierżawione od Polpaku. Można przez nie uzyskać dostęp do bazy CRS z komputerów wyposażonych w aplikacje klient/serwer, działające w 20 sądach wojewódzkich. Ze stanowiska w sądzie można w ciągu 3 sek uzyskać informacje, czy obywatel był w przeszłości skazany, czy nie. Przedstawiciele ministerstwa przewidują wymianę do końca czerwca br. VAX-a na sprzęt klasy Alpha z możliwością dalszej rozbudowy.

W systemie zastosowano oprogramowanie zbudowane z kilku warstw. Systemem operacyjnym jest VMS 5.5.2. System zarządzania bazą danych, używany w komputerowym rejestrze CRS, to Oracle Rdb (wcześniej Digital Rdb). Wykorzystano także monitor transakcyjny ACMS służący do grupowania zgłoszeń do bazy. Na wierzchu działa alfanumeryczny system obsługi ekranu tzw. Forms. W pierwszym etapie projektowania systemu Digital sądził, iż możliwe będzie zbudowanie całości oprogramowania za pomocą języka 4GL. W trakcie realizacji systemu zmieniono założenia i system informatyczny oparto na językach C, ACMS i SQL.

Główną część rejestru CRS stanowi w pełni spolonizowana baza danych o skazanych, gromadząca informacje tekstowe identyfikujące przestępcę, opisujące rodzaj wyroku itp. W system wbudowano możliwość automatycznej kontroli zgodności wpisywanych danych z obowiązującymi przepisami. Dołączono także aplikację napisaną w MS Access, pozwalającą administratorowi na zmianę wbudowanych w rejestr reguł prawnych. System komputerowy CRS-u obsługuje następujące w czasie zmiany, np. opis grzywny w nowych i starych złotych. Obsługuje także instytucję zatarcia skazania.

Kopie bezpieczeństwa bazy danych wykonywane są za pomocą dzienników transakcji. Raz na tydzień tworzy się kopię całości bazy na taśmie DAT. System zabezpieczony jest przed nie uprawnionym dostępem na trzech funkcjonalnych poziomach - systemu operacyjnego, bazy danych oraz monitora transakcji. Możliwe jest przydzielenie użytkownikom przywilejów odpowiadających ich funkcjom służbowym. Linie dzierżawione od Polpaku zaliczają się do CUG (closed user group).