Program dla architektów

Programy przeznaczone do projektowania architektonicznego są zwykle albo bardzo drogie, albo mają dość wygórowane wymagania sprzętowe: stacje robocze Silicon Graphics czy Macintoshe. Te zaś, które "zadowalają się" zwykłym sprzętem PC są z reguły "dodatkami budowlanymi" do innych programów CAD. Prezentujemy polski program, który powstał z myślą o potrzebach rodzimych architektów, najczęściej nie dysponujących ani wyszukanym sprzętem komputerowym, ani też wyraźnym nadmiarem gotówki. Aplikacja ta nazywa się ArchiDraw i zgodnie z twierdzeniem jej twórców, z powodzeniem umożliwia sporządzanie porządnej dokumentacji, czego zwykle brak jest w zachodnich rozwiązaniach.

Programy przeznaczone do projektowania architektonicznego są zwykle albo bardzo drogie, albo mają dość wygórowane wymagania sprzętowe: stacje robocze Silicon Graphics czy Macintoshe. Te zaś, które "zadowalają się" zwykłym sprzętem PC są z reguły "dodatkami budowlanymi" do innych programów CAD. Prezentujemy polski program, który powstał z myślą o potrzebach rodzimych architektów, najczęściej nie dysponujących ani wyszukanym sprzętem komputerowym, ani też wyraźnym nadmiarem gotówki. Aplikacja ta nazywa się ArchiDraw i zgodnie z twierdzeniem jej twórców, z powodzeniem umożliwia sporządzanie porządnej dokumentacji, czego zwykle brak jest w zachodnich rozwiązaniach.

Jak twierdzi jeden z twórców pakietu ArchiDraw inż. arch. Rafał Szczepański: "...przeciętny polski architekt nie ma w zasadzie dostępu do legalnej wersji jakiegokolwiek programu, z kilku powodów: po pierwsze z uwagi na cenę aplikacji i konieczność zakupu stosunkowo dobrego sprzętu, jakiego wymaga oprogramowanie zachodnie, a po drugie dlatego, że dostępne na naszym rynku produkty są zbyt odległe w swoich procedurach od sposobu myślenia polskiego architekta. Rynek polski bowiem, w sensie projektowania architektonicznego, ma swoją specyfikę i żaden z producentów oprogramowania, do tej specyfiki nawet nie próbuje się zbliżyć."

Co i jak?

Z geometrycznego punktu widzenia, idea programu ArchiDraw oparta jest na definicji przestrzeni w rzutach. Podstawą jest edytor graficzny autorstwa dr inż. Jacka Kardasiewicza, stosowany w oprogramowaniu dużych centrów obróbki mechanicznej. Znajdował on dotychczas zastosowanie głównie w mechanice konwencjonalnej i jest z powodzeniem stosowany przez wiele firm w Europie Zachodniej.

W architekturze - program ten wykorzystuje mapy, które po wczytaniu muszą być zwektoryzowane np. do formatu DXF. Aplikacja ta bowiem sama definiuje wszystkie struktury przestrzenne, operując elementami zawartymi w bibliotece lub w zbiorze domyślnych parametrów. Wszystkie elementy stolarki, ściany i warstwy, okapy, węgarki i nadproża ustawione na rzucie, tworzą strukturę przestrzenną, która jest wykorzystywana w późniejszej fazie. Pozwala na automatyczne utworzenie dowolnego przekroju i dowolnej elewacji projektowanego budynku. (Nie nazywa się tego 3D, albowiem nazwa ta jest zastrzeżona dla wizualizacji przestrzennej.) ArchiDraw przenosi przy tym i zachowuje atrybuty elementów. Program potrafi przeprowadzać dodatkowe obliczenia, ma w tym celu wbudowany interpretator Basica, zaś dla dużych zadań może wykorzystywać napisany w języku C kompilator Basica.

Działanie

System działa na zasadzie opracowań: przypomina po trosze regał z opracowaniami, jedna teczka - jedno opracowanie, a odpowiedni podprogram umożliwia przegladanie teczek. Każda z nich ma swoją organizację wewnętrzną. Ze względu na wygodę użytkownika i dla uniknięcia bałaganu w "teczkach", wszystkie rysunki rzutów i elewacje muszą mieć zdefiniowane nazwy.

Biblioteki

W ArchiDraw, do wykorzystania mamy cały szereg programów pomocniczych, które umożliwiają użytkownikowi np. przygotowanie pewnych elementów wg własnego uznania. Są to programy uwzględniające normy materiałowe. Oto przykłady:

Ściany - projektant może złożyć z dostępnych materiałów dowolną przegrodę (ścianę), podać grubość i policzyć jej lokalny współczynnik przenikalności cieplnej. Następnie wprowadzić ją do biblioteki i używać w dowolnym opracowaniu. Cieka cechą programu jest to, że ściana może być opisana (wyspecyfikowana) w taki sposób, jakby była gotowym elementem, natomiast w rzucie, zostanie narysowana w staniesurowym. W dodatku inteligentny kursor pokazuje nie tylko oś, lecz także stronę, na którą grubość ściany ma być odłożona.

Stolarka - w ArchiDraw oddzielny podprogram służy do opracowania stolarki okiennej i drzwiowej. Architekt może dobrać elementy do koncepcji budynku. Standardowo w bibliotece jest typoszereg firmy Thermoplast, ale to nie musi być regułą. W momencie wybrania danego schematu stolarki, pojawia się menu, prezentujące wszystkie wielkości, łącznie z kodem opisującym sposób otwierania i typem katalogu. Druga możliwość to korzystanie z szeregu rastrowego. Słowo "raster" w typoszeregu rastrowym wiąże się z tym, że cena danego okna jest skwantowana co 10 cm długości, natomiast żadne długości nie są narzucone.

Edycja

Główne menu zawiera cały szereg pozycji przeznaczonych do realizacji konkretnych zadań. Zgodnie z polską procedurą, rysowanie rzutów należy rozpocząć od wyrysowania osi. Z menu można wybrać jakąś siatkę, o wyszczególnionych wymiarach. Można także zdefiniować własne wymiary siatki. W Polsce, generalnie obowiązuje moduł trzydziestkowy (co jest zasługą Le Corbusiera, a dokładniej jego słynnego rysunku "Modulor"). Siatkę w dowolny sposób można modyfikować poprzez dostawienie osi ukośnej, łuku itp. Do obsługi dużych rysunków służy moduł, pozwalający na zdefiniowanie szeregu ponumerowanych operacyjnych okienek podglądowych. Edytor ma wbudowane narzędzia ułatwiające rysowanie i projektowanie. W celu przyspieszenia wykonywania funkcji, wiele z nich ma swoje odpowiedniki na klawiaturze. Zamiast poszukiwać kursorem myszy odpowiedniego okienka, wystarczy nacisnąć odpowiedni klawisz.

Rysowanie

Po wybraniu elementu z biblioteki (np. okna), od razu do menu wchodzą jego parametry montażowe: szerokość, wysokość i luz montażowy. Mimo swego wyglądu, cały rysunek nie jest tylko formą graficzną; okno czy parapet nie jest tylko prostokątem, narysowanym na ekranie, jest elementem ze swoimi właściwościami i swoimi wymiarami.

Stropy

Po "rozpięciu" na rzucie wielokąta i zdefiniowaniu struktury wewnętrznej stropu (np. z biblioteki), należy zadać wysokość, na jakiej dany strop ma się znajdować. Po zakończeniu tych czynności należy wydać polecenie wyrysowania "wieńca", czyli miejsca przecięcia stropu z przegrodami pionowymi (ścianami). Wieniec będzie widoczny tylko na pionowych przekrojach budowli.

Dachy

Konstrukcję rozpoczynać należy od zdefiniowania rzutu płaskiego dachu, na którym muszą być zaznaczone wszystkie krawędzie. Następnie wybiera się z biblioteki odpowiednią wielowarstwową strukturę dachowej połaci. Podprogram realizujący zadanie skonstruowania dachu wyposażono w półautomatyczny mechanizm uzgadniania płaszczyzn i urealniania wymiarów geometrycznych dachu.

Schody

Do ich projektowania służy specjalna procedura obliczeniowa. Zawiera ona mechanizm kalkulacyjny, pozwalający na rozliczenie biegu schodów. Parametry można wstawiać samemu, albo komputer wyliczy dany parametr na podstawie innych. Po dokonaniu obliczeń, można przystąpić do rysowania biegu. W tym celu wystarczy wydać polecenie rysowania i odpowiedni punkt referencyjny na stropie.

Wyposażenie wnętrz

Oprócz elementów wyposażenia, zawartych w bibliotece, użytkownik może sam zdefiniować dowolne elementy i umieścić je w dowolnym miejscu. Można sporządzać opisy np. statystykę danej kondygnacji: kod i nazwa pomieszczenia, rodzaj posadzki, powierzchnia. Program zawiera także dość dobrze rozbudowany, własny edytor tekstu.

Wymiarowanie

Wszelkie wymiarowanie musi się odnosić do przedniej powierzchni ścian, a nie do ich osi. ArchiDraw wymiaruje zgodnie z Polską Normą Rysunkową, czego nie robi żaden z dostępnych na rynku programów.

Specyfiką Polskiej Normy Rysunkowej jest m.in. to, że przekrojone na rysunku ściany muszą być pogrubione od środka.

Program nie wymiaruje automatycznie, ale odpowiednia opcja znacznie ułatwia wymiarowanie "ręczne". Specjalne okna służą do wizualizacji wymiarowania. Elementy, które będą punktami referencyjnymi należy wskazać kursorem, a następnie wpisać odpowiednią liczbę. Możliwe jest wymiarowanie w postaci pojedynczych linii wymiarowych, jak również łańcuchów i listew wymiarowych, bądź sposobem "od jednej bazy". Można także wpisywać tekst zamiast liczb. Edytor zawiera 330 funkcji graficznych, a jego część architektoniczna zawiera ponad 120 zadań.

Diagnostyka błędów

Ten podprogram działa na gotowych, utworzonych automatycznie rysunkach. Wykrywa i identyfikuje błędy logiczne popełnione przez użytkownika. Tekstowe opisy błędów wraz z błędnym obiektem, zapisywane są automatycznie w osobnym pliku, którego nazwa pozwala łatwo zidentyfikować odpowiedni rzut, zawierający błędy. Wyszukiwania błędów można dokonać na ekranie komputera albo na wydruku zbioru "diagnostycznego".

Zapis na dysku

Podczas zapisu rzutu na dysku, program generuje ikonę, rodzaj "naklejki" na teczkę zawierającą rysunek. W trakcie zapisu program dokonuje wewnętrznej kompresji pliku. Po sporządzeniu całej dokumentacji, użytkownik może dokonać kompresji zewnętrznej całego projektu, za pomocą programu PKZIP. Oba rodzaje kompresji zmniejszają objętości plików o 75% - 85%.

Komunikacja ze światem wykonawców

Drukowanie - rysowanie. Archidraw wyposażono w kilka programów, które służą do wyprowadzania rysunków na ploter albo drukarkę. Format rysunku można wybrać z menu albo zdefiniować własny: poprzez podanie mnożnika (skali) zlecić skalowanie automatyczne lub podać marginesy otaczające rysunek. Program umożliwia wykorzystanie 256 warstw architektonicznych, z czego 6 przeznaczono dla szkiców. Przed wysłaniem warstw na urządzenie zewnętrzne istnieje możliwość takiego oznaczenia części z nich, aby nie zostały wydrukowane.

W przypadku korzystania z drukarki, należy wybrać właściwy driver lub jego odpowiednik, a następnie określić właściwy tryb pracy, który będzie zależał od parametrów użytej drukarki.

Wykorzystując ploter, wystarczy zdefiniować jego parametry na podstawie dokumentacji. Oprogramowanie pomocnicze pozwala ustawić wszelkie niezbędne parametry plotera, łącznie z gniazdami pisaków, ustaleniem zera czy kroku podstawowego (szybkości rysowania). Można nawet używać oddzielnego pisaka do opisywania tekstu wymiarów. Ostatnią z dostępnych opcji jest wybór języka graficznego programowania plotera.

Wymagania sprzętowe

Wymagania tego programu nie są wygórowane: wystarczy IBM PC/AT z procesorem 80286 i 640 kb RAM oraz ok 10 MB wolnego miejsca na dysku stałym i monitor monochromatyczny. Konfiguracja dla pracy nad większymi projektami pwinna być jednak bogatsza: procesor 386 lub 486, koprocesor, 4 MB RAM i dysk stały o pojemności 100 MB. Wskazany jest także kolorowy monitor o dużej rozdzielczości z kartą SVGA 1024 x 768 punktów. Do kompresji plików użytkownik powinien zaopatrzyć się w programy PKZIP i PKUNZIP.

Podsumowanie

ArchiDraw w zasadzie jest w stanie zaspokoić zawodowe wymagania typowego architekta. Jest programem przeznaczonym dla polskiego użytkownika, stąd wszystkie polecenia i cała komunikacja z programem odbywa się po polsku. Sama obsługa programu jest stosunkowo prosta, a polecenia zrozumiałe. Dla początkujących użytkowników przewidziano specjalną wersję "modularną" programu. Wyboru należy dokonać w trakcie instalacji. W wersji modularnej, użytkownik zmuszony jest wykonywać projekt po kolei i począwszy od szkicu przejść kolejne fazy, aż do zapisu gotowego projektu na dysku. Użytkownik zaawansowany używać będzie oczywiście, wersji zintegrowanej, w której tego typu ograniczenia nie istnieją. Obsługę wspomaga dodatkowo sufler - "help kontekstowy", który wyjaśnia znaczenie każdej wskazanej kursorem w menu funkcji. Na uwagę zasługuje także obszerna i porządnie edytorsko wydana instrukcja obsługi, zawierająca w pierwszej części katalogi wszystkich funkcji organizacyjnych i rysunkowych. W miejscach mogących wzbudzać niejasności dodano wyczerpujące uwagi praktyczne. W załączonych 8 Appendixach umieszczono m.in. alfabetyczny spis poleceń programu, funkcji dostępnych z klawiatury, spis komunikatów błędów, a także spis materiałów w bibliotekach i wreszcie szczegółowy opis wewnętrznego edytora tekstów.

Należy podkreślić że ArchiDraw jest jedynym programem, który jest w stanie opracować dokumentację techniczną projektowanych budowli, zgodnie z Polską Normą Rysunkową.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200