Pożytki z katastru

Budowa Zintegrowanego Systemu Katastralnego - łącznie z powszechną taksacją nieruchomości - pochłonie ok. 2 mld zł.

Budowa Zintegrowanego Systemu Katastralnego - łącznie z powszechną taksacją nieruchomości - pochłonie ok. 2 mld zł.

Potocznie słowo kataster kojarzy się wyłącznie z podatkiem od wartości nieruchomości, błędnie zwanym podatkiem katastralnym. "Przed tym należy się bronić na wszelkie możliwe sposoby. Aspekt fiskalny to jeden z wielu elementów Zintegrowanego Systemu Katastralnego" - dowodzili uczestnicy konferencji System katastralny, której organizatorem był tygodnik Computerworld.

Nie zmienia to faktu, że wśród 400 uczestników naszej konferencji połowę zainteresowała przede wszystkim Integrująca Platforma Elektroniczna (IPE-C) jako sposób na integrację danych geodezyjnych i ewidencyjnych z kilku źródeł. Byli to zwłaszcza samorządowi geodeci i informatycy. Druga połowa uczestników katastralnej konferencji Computerworld skupiła się na pożytkach z korelacji ewidencji podatkowej i ewidencji gruntów. Byli to przedstawiciele samorządowych wydziałów finansowych, wśród nich skarbnicy miejscy i gminni.

Wnioski z niedoszłej likwidacji

Pożytki z katastru
Dla Jerzego Albina, prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii oraz głównego geodety kraju, wystąpienie na konferencji Computerworld było pierwszym po uchylonym przez prezydenta wyroku, który dotyczył likwidacji sprawowanego przezeń urzędu. W grudniu 2003 r. miał być zlikwidowany GUGiK zamiast Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Prezydent nie podpisał jednak ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, w której znalazł się punkt o likwidacji GUGiK. Nazajutrz po konferencji premier Leszek Miller zdymisjonował prof. Marka Bryxa, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i prezesa UMiRM, który forsował likwidację GUGiK pod wpływem lobby budowlanego.

Z tym większą uwagą warto prześledzić wnioski głównego geodety kraju z tej kilkumiesięcznej politycznej przepychanki. Jerzy Albin uważa, że główny geodeta kraju powinien być odpowiedzialny za całość spraw związanych z prowadzeniem systemu katastralnego w Polsce. Gdy tak się stanie, przedłoży wówczas rządowi program tworzenia systemu katastralnego, zawierający propozycje unormowań prawnych, działań organizacyjnych i sposobu finansowania.

Pożytki z katastru
Jego zdaniem należy również podjąć decyzję, jakie służby i gdzie umiejscowione w strukturach państwa będą tworzyły, prowadziły, aktualizowały i udostępniały dane katastralne. "W większości państw Unii Europejskiej kataster jest prowadzony przez służby rządowe lub specjalną służbę katastralną" - wyjaśnia Jerzy Albin. Wskazuje wyraźnie, aby - w ramach dostosowania prawa i organizacji do Unii Europejskiej - polski kataster był prowadzony przez administrację rządową z głównym geodetą kraju na czele.

Jerzy Albin opowiada się za scentralizowanym zasobem geodezyjnym (czytaj: ograniczeniem roli samorządu powiatowego w tej materii).

"Należy wzmóc kontrolę nad kompletowaniem, utrzymywaniem i udostępnianiem - publicznym i komercyjnym - danych pochodzących z zasobu geodezyjnego, które stanowią cenną własność skarbu państwa i są warunkiem sprawnego administrowania" - twierdzi. Główny geodeta kraju postuluje powierzyć kierowanej przezeń instytucji nadzór i kontrolę nad bazami danych katastralnych, usankcjonować współpracę między odpowiednimi instytucjami, posługującymi się danymi z ksiąg wieczystych, a także uściślić sposób wykorzystywania danych katastralnych do celów podatkowych.

Jerzy Albin chciałby również upowszechnić wykorzystywanie danych katastralnych w celu przeciwdziałania tworzeniu systemów dublujących się, nieaktualnych i niekompletnych. Wreszcie - jego zdaniem - "kataster powinien być traktowany jako element dziedzictwa kulturowego, który może być istotnym wkładem Polski do dorobku Unii Europejskiej".

Kierunek: podatek od wartości nieruchomości

W połowie lutego br. przetransferowano do postaci cyfrowej 100 tys. Ksiąg Wieczystych (tzw. Nowa Księga Wieczysta). W ocenie Rafała Czubika, byłego dyrektora Departamentu Ogólnopolskich Rejestrów Państwowych i Informatyzacji Resortu Sprawiedliwości, który pełnił funkcję koordynatora komponentu II w ramach programu PHARE, środki PHARE 2003 pozwolą na całkowite zinformatyzowanie zasobu Ksiąg Wieczystych.

Z kolei Grzegorz Nowecki, dyrektor Departamentu Podatków Lokalnych i Katastru w Ministerstwie Finansów, opowiedział o doświadczeniach z prac nad komponentem III programu PHARE: korelacji ewidencji podatkowej z ewidencją gruntów. W Bytomiu zanotowano 9-proc. wzrost wpływów podatków od nieruchomości dzięki oprogramowaniu przygotowanemu przez S&T i gliwicki ISPiK. W Wejherowie podobnie. Płock - który od lat szczycił się świetną sytuacją finansową - chwali się prawie 10-proc. wzrostem przychodów z tego tytułu. Poznań natomiast mówi o wzroście rzędu 1%, co i tak daje milion złotych dodatkowych przychodów. Poznańscy samorządowcy zwracają jednak uwagę, że najważniejsze w korelacji obu ewidencji nie są efekty fiskalne, lecz uporządkowanie rejestrów i wychwycenie istotnych sprzeczności między nimi.

W roku 2004 do budowy IPE przystąpią kolejne 43 powiaty.

Wydatki na kataster

Na modernizację katastru wydano ogółem: w 1999 r. - 42 mln zł, w 2000 r. - 71 mln zł, w 2001 r. - 74 mln zł, a w 2002 r. - 102 mln zł. Istotnym źródłem finansowania tego zadania jest Państwowy Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym, z którego na ten cel wydatkowano odpowiednio: 4 mln zł, 11 mln zł, 19 mln zł i 40 mln zł. W roku 2002 na prace związane z katastrem przeznaczono ze wszystkich możliwych źródeł 102 mln zł. Taka kwota wydatkowana co roku pozwoliłaby zakończyć realizację budowy bazy danych katastralnych za ok. 18 lat. Widać więc wyraźnie, że finansowanie wyłącznie ze środków budżetowych nie pozwoliłoby na dokończenie budowy Zintegrowanego Systemu Katastralnego w zadowalającym tempie i terminie.

W świetle dotychczasowych analiz i praktyki wdrożeniowej szacuje się, że bezpośrednie koszty zakończenia prac nad katastrem (w cenach aktualnych) wyniosą ok. 2 mld zł. Przyznanie tej kwoty oznaczałoby zakończenie modernizacji dzisiejszej ewidencji gruntów i budynków, tj. pełną informatyzację danych katastralnych w jednolitym systemie. Koszt ten obejmuje również przeprowadzenie powszechnej wyceny nieruchomości (PTN), która będzie stanowić podstawę do naliczania podatku od wartości nieruchomości (ad valorem).

Źródło: GUGiK

Kataster nieruchomości

Do roku 2010 zasoby ewidencyjne zostaną uzupełnione brakującymi danymi dotyczącymi gruntów, budynków i lokali oraz zostaną doprowadzone w całości do postaci cyfrowej.

  • Grunty - 32,5 mln działek; dane obejmują 100% powierzchni kraju, dane opisowe są przetwarzane w 100% w postaci cyfrowej, dane geometryczne natomiast mają postać cyfrową tylko dla ok. 85% obszarów miejskich i 35% obszarów wiejskich

  • Budynki - 14,9 mln obiektów; dane geometryczne obejmują ok. 70% budynków, zaś informacje opisowe ok. 10% budynków

  • Lokale - 6,3 mln samodzielnych lokali; dane opisowe obejmują ok. 10% lokali, danych graficznych na ogół brak
Źródło: GUGiK

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200