Często nie zdajemy sobie sprawy, jak mocno obraz tworzącego się na naszych oczach świata jest ukształtowany przez rozpowszechnione za sprawą środków masowego przekazu wizje autorów Trzeciej fali oraz marketingowe działania przedstawicieli przemysłu teleinformatycznego.

Nie uświadamiamy sobie, w jak wielu przypadkach są to wizje nieprawdziwe, utrudniające wręcz właściwą ocenę sytuacji i podejmowanie odpowiednich decyzji.

Próbuje to pokazać w książce Zatruta studnia Edwin Bendyk. Jego zdaniem nasze możliwości poznania współczesnego świata są bardzo ograniczone przez utrwalone w kulturze zachodnioeuropejskiej schematy i stereotypy myślowe, nie przystające już do rzeczywistego obrazu zjawisk. Dzieje się tak m.in. za sprawą mitologizowania roli nauki i techniki.

Autor zestawia efekty rozwoju technik informacyjnych i komunikacyjnych z szeroką panoramą dokonujących się na całym świecie procesów społecznych, cywilizacyjnych, kulturowych, ekonomicznych i politycznych. Stara się pokazać związki między, zdawałoby się bardzo odległymi, sytuacjami, takimi jak zmiany w Europie Środkowo-Wschodniej po rozpadzie bloku wschodniego, wojna wirtualna, ruch meksykańskich zapatystów, wspólnota twórców Linuxa i innych programów o otwartym kodzie, stosunek Kościoła do nauki, walka z chorobą szalonych krów w Wlk. Brytanii, funkcjonowanie Internetu i wiele innych zjawisk, z którymi mamy na co dzień do czynienia, ale nie zawsze potrafimy odczytać ich właściwe znaczenia i uwarunkowania.

Edwin Bendyk nie ocenia w prosty, jednoznaczny sposób efektów zastosowania najnowszych technologii i efektów funkcjonowania nowoczesnej nauki. Wskazuje natomiast wyraźnie problemy, jakie w wyniku ich rozwoju pojawiają się w różnych obszarach funkcjonowania społeczeństwa. Zwraca uwagę, jak często świat nie jest przygotowany do ich skutecznego rozwiązania, gdyż nie wypracował jeszcze adekwatnych narzędzi intelektualnych, koniecznych do ich zrozumienia. Stosując stare stereotypy myślowe, nie zauważamy np. że rozwiązania naukowe nie mogą być skuteczne w każdej sytuacji, gdyż nauka, próbując rozwiązać jedne problemy, tworzy inne. Taka sytuacja rodzi lęk, który często niszczy możliwości działania współczesnego człowieka.

Autor zachęca do rzetelnej, krytycznej dyskusji nad rzeczywistymi problemami współczesnego świata. Książka ma być inspiracją do aktywnego wysiłku myślowego w celu znalezienia odpowiadających złożoności współczesnych zjawisk modeli opisu świata i niepoprzestawania na ich interpretacji w kategoriach utartych schematów i banałów, takich chociażby jak społeczeństwo informacyjne.

Edwin Bendyk, „Zatruta studnia”. Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2002