Urzędy skarbowe ponownie rozpoczęły batalię przeciwko firmom IT, tym razem chodzi o zwrot niezapłaconego podatku VAT od sprzedaży licencji na oprogramowanie.

Urząd Kontroli Skarbowej w Katowicach od prawie dwóch lat prowadzi w Softbanku kontrolę. Dotyczy ona dokonanych przez tę firmę w latach 1998 -2001 transakcji polegających na sprzedaży licencji oprogramowania. Dotąd urząd wydał jedynie decyzje dotyczące 1998 r. Warszawska firma utworzyła w 2003 r. "na poczet potencjalnego ryzyka podatkowego" rezerwy w wysokości 4 mln zł. Nieoficjalnie mówi się, że roszczenia urzędu skarbowego mogą sięgnąć nawet 10 mln zł.

Pod koniec marca br. Softbank otrzymał od inspektora Kontroli Skarbowej protokół z kontroli skarbowej. "Zawiera on opis ustaleń faktycznych dokonanych w toku czynności kontrolnych przeprowadzonych w firmie, ale bez ich oceny prawnej" - twierdzą przedstawiciele firmy w komunikacie z kwietnia br. Niepokój firmy - jak również całej branży - wzbudza jednak niedawna decyzja Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie olsztyńskiej firmy Etos.

Niepokojący precedens

Urząd Kontroli Skarbowej w Olsztynie w 2001 r. nakazał firmie Etos zapłacić 160 tys. zł z tytułu nieodprowadzonego podatku VAT. Dotyczyło to sprzedaży licencji Microsoftu w ramach umów MOLP. Firma odwołała się do NSA, który dopiero po dwóch latach - w kwietniu 2003 r. - zdecydował, że sprawę musi rozpatrzyć rozszerzony, siedmioosobowy skład sędziowski. Ten zaś uznał w listopadzie 2003 r., że olsztyński urząd kontroli skarbowej miał prawo zażądać zapłaty VAT za sprzedaż oprogramowania Microsoftu.

"Największy żal mamy nie do urzędu kontroli skarbowej, lecz Naczelnego Sądu Administracyjnego, który nie chciał wniknąć w to, co tak naprawdę sprzedawaliśmy. Sądu nie interesowało nawet to, że licencje kupowaliśmy i sprzedawaliśmy bez VAT-u. Dlatego wnieśliśmy o kasację wyroku" - opowiada Andrzej Tłowiński, prezes firmy Etos. "Jeśli jednak - jak twierdzą sędziowie NSA - źle zrobiliśmy, to podobnie źle robiła cała Polska" - dodaje.

To zaś może oznaczać, że urzędy kontroli skarbowej zaczną kwestionować transakcje firm informatycznych dotyczące obrotu licencjami z lat ubiegłych. Do marca 2002 r. były one bowiem zwolnione z opodatkowania 22-proc. VAT, ponieważ były traktowane jako usługa. Jedynie oprogramowanie sprzedawane na nośniku było uznawane za obrót towarem. Wówczas należało odprowadzać VAT. Wyrok NSA w sprawie firmy Etos był na tyle nieprecyzyjny, że daje możliwość niekorzystnej - dla firm IT - jego interpretacji.

Wraca zagrożenie

Branża informatyczna obawia się, że decyzje urzędów kontroli skarbowej nakazujące zapłacenie nieodprowadzonego VAT-u mogą doprowadzić do upadku wielu spółek IT. Dotyczy to zwłaszcza małych i średnich firm, dla których kwoty kilkuset tysięcy złotych mogą stanowić o być albo nie być. Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji zwróciła się do Michała Kleibera, ministra nauki i informatyzacji, z prośbą o interwencję w Ministerstwie Finansów w sprawie nieuzasadnionego opodatkowania sprzedaży licencji Microsoftu typu MOLP podatkiem VAT za okres do marca 2002 r. "Izba obawia się, że nagłe obciążenie firm informatycznych dużymi sumami z tytułu tego prawnie wielce wątpliwego podatku może doprowadzić do skutków podobnych do tych, jakie miały miejsce w przypadku zakwestionowania przez urzędy skarbowe zwolnienia z VAT-u komputerów dla MEN (sprawa JTT Computer i Optimusa)" - głosi stanowisko PIIiT.

Sprawa VAT-u od obrotu licencjami nie dotyczy tylko sprzedaży rozwiązań Microsoftu (szacowanych na kilkaset mln zł rocznie), ale także SAP czy Oracle. Zważywszy na to, że obrót licencjami sięga w Polsce 500-700 mln zł rocznie, kwota niezapłaconego VAT-u mogłaby sięgnąć ponad kilkuset milionów złotych, których zwrot mogłyby nakazać urzędy skarbowe.