Brak standardów to jeden z głównych powodów słabego zainteresowania klientów supercienkimi serwerami.

Jeszcze dwa lata temu analitycy wróżyli supercienkim serwerom (blade server) wspaniałą przyszłość. Gartner przewidywał, że wartość tego segmentu rynku w 2006 r. sięgnie 1,6 mld USD. Firma IDC poszła jeszcze dalej i prognozowała, że do 2005 r. rynek ten będzie wart ponad 4,5 mld USD. Rzeczywistość okazała się dużo mniej różowa. Kompaktowe serwery wciąż stanowią margines rynku zarówno pod względem liczby sprzedanych urządzeń, jak i udziału w obrotach producentów.

Lista zarzutów

Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka. Wśród barier ograniczających sprzedaż supercienkich serwerów jest wymieniana m.in. stosunkowo wysoka cena rozwiązań, która - choć usprawiedliwiona kwotami wydanymi na rozwój i wciąż niewielką skalą produkcji - stawia pod znakiem zapytania rentowność tego typu rozwiązań dla klienta. Słabe wskaźniki zwrotu z inwestycji dotyczą zwłaszcza konfiguracji poniżej 10 serwerów, tymczasem rynek serwerów w ogóle rośnie symbolicznie. Nie bez znaczenia są także sceptycyzm i przywiązanie przedsiębiorstw do obecnie wykorzystywanych architektur - w większości przypadków "cienkie" serwery stelażowe o wysokości 1U w zupełności zaspokajają potrzeby, na hurtową wymianę większej liczby urządzeń i przeszkolenie personelu mało kto ma dziś budżet.

Największą przeszkodą w upowszechnieniu się nowej architektury serwerowej jest prawdopodobnie brak standardów budowy tego typu maszyn. Mimo że praktycznie wszystkie podzespoły są tworzone wg jednolitych norm przemysłowych, poszczególne rozwiązania różnią się między sobą znacząco. W efekcie zakup obudowy ("półki" w 19" szafie, w której są umieszczane "karty serwerowe") jednego dostawcy uniemożliwia klientowi zakup serwerów od innego.

Różnice dotyczą m.in. wymiarów kart (w jednych obudowach o szerokości 19" mieści się 8 kart serwerowych, w innych 10, a nawet 14), złączy wewnętrznych - w tym kart rozszerzeń, rozkładu funkcjonalności między karty serwerowe i obudowę (np. w jednych rozwiązaniach każdy serwer ma swój zasilacz, w innych zaś kilka zasilaczy umiejscowionych w obudowie obsługuje wszystkie serwery łącznie), a także oprogramowania zarządzającego. Takich kwestii są dziesiątki.

Komu naprawdę zależy

Producenci coraz częściej wspominają o konieczności standaryzacji niektórych elementów serwerów kompaktowych. We wrześniu 2003 r. pod auspicjami Intela powstała specjalna grupa inicjatywna, zrzeszająca największych dostawców, m.in. Della, HP, IBM. Jej celem jest wypracowanie wspólnych interfejsów API dla oprogramowania zarządzającego serwerami kompaktowymi, a także zaprojektowanie uniwersalnych obudów, w których można by umieszczać serwery różnych producentów. Pomimo wstępnych deklaracji, przedstawiciele największych koncernów nadal nie ustalili zakresu prac. O ile nikt nie ma wątpliwości co do konieczności stworzenia narzędzi do zarządzania serwerami blade, o tyle przedstawiciele niektórych firm zaczęli kwestionować celowość tworzenia standardu obudów.

Część analityków źle wróży powodzeniu jakiejkolwiek inicjatywy standaryzacyjnej, przynajmniej na tym etapie rozwoju rynku. W ich opinii, mimo głośnych deklaracji głównych producentów, większość z nich tak naprawdę nie jest przekonana do standaryzacji. "Po prostu wciąż nie zaistniała odpowiednia presja ekonomiczna, która mogłaby wymusić standaryzację" - mówi Jonathan Eunice z firmy analitycznej Illuminata. Otwarcie architektury oznaczałoby dopuszczenie do rynku mniejszych graczy, którzy nie zainwestowali w rozwój kompaktowych architektur tyle co duzi. Utrzymanie kontroli ma tym ostatnim pozwolić na szybszy zwrot z inwestycji.

Konflikt interesów najlepiej ilustruje reakcja na wypowiedź prezesa Della podczas ostatniej konferencji Oracle World. Michael Dell stwierdził wprost, że brak standaryzacji zaprowadzi branżę donikąd, czym zraził do siebie przedstawicieli IBM i HP. Oficjalnie jednak firmy nadal "współpracują". Analitycy przewidują, że mimo rozbieżności stanowisk wynikającej ze sprzecznych interesów i chwilowych niesnasek, wcześniej czy później standaryzacja musi się jednak rozpocząć.

Na własną rękę

Tymczasem każdy z graczy próbuje zdobywać rynek na własną ręką. Zamiast pozwolić innym firmom montować serwery w swoich obudowach, producenci są raczej skłonni oferować szerszą gamę rozwiązań dostosowanych do różnych potrzeb, niwelując - przynajmniej częściowo - presję konkurencyjną. HP oferuje 3 typy serwerów blade: proste (1-procesorowe), ukierunkowane na zastosowania typu serwer WWW, bardziej zaawansowane (2-procesorowe), stworzone z myślą o aplikacjach, oraz duże (4-procesorowe), przeznaczone dla serwerów baz danych. HP wykorzystuje procesory Intela oraz "niskoenergetyczne" układy firmy Transmeta.

Sun Microsystems ma w ofercie serwery zarówno z 64-bitowymi procesorami Sparc, jak i 32-bitowymi procesorami Intela. Ostatnio firma wprowadziła także serwery z procesorami AMD Athlon, zapowiadając kolejne modele z 64-bitowymi układami AMD Opteron. Wszystkie modele można montować w tych samych obudowach. W 2004 r. firma chce także wprowadzić na rynek specjalizowane serwery przeznaczone do budowy farm obliczeniowych wyposażone wyłącznie w złącza InfiniBand.

IBM oferuje serwery kompaktowe z 32-bitowymi procesorami Intela, a od niedawna także z 64-bitowymi układami Power PC G5. Oba modele można montować w tych samych obudowach. IBM stworzył także oddzielną linię serwerów BladeCenter T przeznaczoną dla operatorów telekomunikacyjnych.