Rok 2008 był przełomowy, dostarczając narzędzia i standardy potrzebne do szybkiego wdrażania sieci bezprzewodowych w firmach. Radiowe sieci WLAN odgrywają coraz większą rolę w przedsiębiorstwach, a czynnikiem stymulującym ich dynamiczny rozwój stał się standard IEEE 802.11n Draft 2. Ten trend przyczyni się do popularyzacji rozwiązania VoWLAN (Voice over WLAN).

Aplikacje biznesowe dla dużych przedsiębiorstw, działające w ramach rozwiązań Unified Communications, coraz częściej są kojarzone z rynkiem mobilnej telefonii biznesowej - udostępnianej zarówno na terenie firmy, jak i poza nią. Jej popularność rośnie z każdym rokiem. Dostawcy zapewniają rozwiązania z funkcjonalnością poziomu PABX (IP PABX) w telefonach komórkowych nawet wtedy, gdy ich użytkownik znajduje się w strefie GSM/GPRS/HSPA/UMTS, a więc poza zasięgiem lokalnej sieci Wi-Fi (podstawowa WLAN).

Firma badawcza Frost & Sullivan prognozowała, że do roku 2010 ok. 15% wszystkich wdrożeń infrastruktury telefonii biznesowej będzie znajdowało się poza biurem przedsiębiorstwa. Przy okazji wdrożeń pozabiurowych, bardziej widoczna stała się potrzeba stosowania specjalizowanych aplikacji do efektywnego zarządzania infrastrukturą mobilną. Obecnie pracownicy wykonujący swoją pracę przy biurku muszą współpracować z tymi, znajdującymi się na zewnątrz firmy, lub nadzorującymi inne robocze stanowiska pracy, bądź z czasowo przebywającymi w innych obiektach przedsiębiorstwa. Statystyki pokazują, że w większości organizacji mobilni pracownicy aktywni wewnątrz firmy (jako tzw. nomadzi) mogą stanowić nawet 80% wszystkich zatrudnionych.

Sieci WLAN na dobre wkroczyły do przedsiębiorstw, gdzie korzystając z protokołu IP, już obsługują ważne aplikacje biznesowe. Specjaliści twierdzą jednak, że po wprowadzeniu na rynek dopracowanych rozwiązań 802.11n (obecnie mamy jedynie Draft 2) będzie można przesyłać dane z podstawową szybkością 100 Mb/s, a nawet 170 Mb/s, co radykalnie zmieni nastawienie użytkowników do komunikacji mobilnej. Chociaż standard ten ma być ostatecznie zaakceptowany w 2009 r., producenci już oferują rozwiązania 802.11n (Draft 2) wspierające funkcje, dzięki którym mobilna obsługa nawet żywotnych dla firmy aplikacji biznesowych staje się prostsza. Część tego pasma radiowego zajmuje dzisiaj przekaz głosu VoIP przez sieci WLAN, który przebiega w dwóch konkurencyjnych rozwiązaniach: za pośrednictwem jednosystemowych (single mode) telefonów Wi-Fi wyposażonych w procedurę VoIP, bądź z udziałem telefonów dwusystemowych (dual mode) - działających zarówno w sieciach radiowych WLAN (VoWi-Fi), jak i komórkowych GSM czy UMTS.

Dlaczego VoWLAN?

Wykorzystanie technologii VoIP w stacjonarnych sieciach IP istotnie obniżyło koszty ponoszone przez firmy na rozmowy telefoniczne. W rozwiązaniach lokalnych transmisja głosu za pomocą sieci opartych na serwerach z protokołem IP stopniowo wypiera zakładowe centrale PABX. Nadal jednak została zachowana podstawowa funkcja tworzenia połączenia głosowego pomiędzy dwoma komputerami sieci LAN, ale także między komputerem i tradycyjnym telefonem analogowym przez bramę komunikacyjną VoIP. Pełną mobilność pracownikom firmy udostępnia jednakże dopiero integracja usługi VoIP z siecią WLAN, która to funkcja zdecydowanie rozszerza obszar zastosowań.

Utrzymanie maksymalnej efektywności przedsiębiorstwa wymaga, aby pracownicy mobilni znajdujący się na terenie zakładu na bieżąco dysponowali połączeniami online z krytycznymi aktywami firmy, obejmującymi m.in.: zasoby, istotne procesy, wiedzę i działanie systemów zakładowych. To samo dotyczy zatrudnionych w firmie konsultantów czy kooperantów - po zapewnieniu im bezpiecznego (z punktu widzenia przedsiębiorstwa) dostępu do lokalnych informacji firmowych. Taki dostęp i bezpieczeństwo zapewnia dzisiaj technologia WLAN, oparta głównie na rozwiązaniach Wi-Fi - w założeniu przeznaczonych do transportu danych, a obecnie także i głosu VoWLAN.

Przenośne i jednosystemowe telefony VoWLAN (działające wyłącznie w jednej sieci radiowej, np. Wi-Fi) umożliwiają komunikację z użyciem protokołu IP poprzez węzeł dostępowy AP - zarówno z kablową siecią komputerową LAN przedsiębiorstwa, jak i zakładową centralą telefoniczną IP PABX bądź abonentami publicznego systemu telefonii stacjonarnej PSTN. Oferują one wszystkie zalety komunikatorów typu VoIP wywodzących się ze środowiska stacjonarnego, a więc: bezpłatne rozmowy wewnątrz sieci WLAN firmy, darmowe połączenia na zewnątrz przez sieć pakietową, bezpłatny kontakt z internetem czy niskotaryfową komunikację z użytkownikami innych sieci publicznych (PSTN).

Terminale dwusystemowe

W zakresie usług głosowych łatwo zauważyć podobieństwo w korzystaniu z rozwiązań komórkowych (takich jak GSM czy UMTS) w porównaniu z przekazami głosowymi transmitowanymi przez radiowe sieci WLAN. Narzuca się więc pytanie: czy w ramach jednostki organizacyjnej (np. w przedsiębiorstwie) istnieje potrzeba jednoczesnego korzystania zarówno z klasycznych sieci komórkowych, jak i WLAN? Okazuje się, że tak.

Sieci komórkowe są bowiem przeznaczone przede wszystkim do obsługi wielu użytkowników, rozproszonych w różnych lokalizacjach. Nie są natomiast przystosowane do penetrowania sygnałem radiowym budynków biurowych, gdzie w wyniku wzmożonego tłumienia ścian słabnie sygnał radiowy, czasami nawet do całkowitego jego zaniku. Sieć komórkowa była projektowana do realizacji połączeń głosowych w przestrzeni otwartej - bez możliwości szybkiego transportu danych i zarządzania wewnątrzbudynkowym ruchem, który do multimedialnej obsługi potrzebuje wielu małych komórek radiowych.

Inne atrybuty mają sieci radiowe WLAN. Z założenia umożliwiają pracownikom szybki dostęp do szeroko pojętych tekstowych i multimedialnych danych bądź ich natychmiastową wymianę z innymi stosunkowo niewielkimi grupami roboczymi. Zawsze za pośrednictwem protokołu IP oraz bez stosowania kabli - z użytkownikami znajdującymi się w tym samym pomieszczeniu lub w niedalekiej odległości od radiowego punktu dostępowego AP (Access Point).

Jednakże, ani powszechnie dostępne sieci komórkowe, ani usługi oferowane w sieciach WLAN (Wi-Fi) nie są samodzielnie w stanie w pełni zaspokoić rosnących oczekiwań większości użytkowników mobilnych. Wymagania te mogą spełnić dopiero sieci zintegrowane, których przykładem są aplikacje VoWLAN. Podobnie jak sieci komórkowe mogą dostarczać również usługi dodatkowe, ukierunkowane przede wszystkim na obsługę abonenta mobilnego, wyposażonego w pojedynczy (jednosystemowy lub dwusystemowy) terminal przenośny z jednym numerem własnym oraz platformę zintegrowaną z siecią komórkową, z korporacyjną WLAN i dającą połączenia z siecią publiczną (np. PSTN). W firmie pracownik mobilny korzysta z aplikacji Vo-WLAN, a poza zasięgiem sieci może komunikować się tradycyjnie przez sieć komórkową.

Według Frost & Sullivan podaż jednosystemowych telefonów VoWLAN będzie narastać do 2010 r., kiedy prawdopodobnie zdominują one rynek amerykański; w 2009 r. ma być ich dwukrotnie więcej niż konkurencyjnej wersji terminali dwusystemowych WLAN/GSM. Z kolei Infonetics Research przewiduje, że obroty na rynku telefonów Wi-Fi będą rosnąć do 2009 r. w tempie co najmniej 100% rocznie (od 2005 r. wzrost średnio o 116%, a w 2009 r. zamkną się kwotą 3,7 mld USD). Zdaniem Infonetics, zapotrzebowanie na dwusystemowe telefony przenośne pracujące w trybie dual-mode (GSM/Wi-Fi) będzie w ciągu najbliższych lat szybko rosnąć, podczas gdy zainteresowanie telefonami Wi-Fi zacznie maleć. Pierwsze miejsce na liście największych producentów telefonów Wi-Fi w ubiegłym roku zajmowała firma SpectraLink, a kolejne przypadły Cisco i Motoroli.