Pentium 4 wkracza do zastosowań korporacyjnych. W niedalekiej perspektywie zastąpi Pentium III.

Słabnący popyt mobilizuje producentów do jeszcze większego tempa rozwoju technologii. Duża część przemysłu informatycznego wiąże nadzieję z nowymi plat- formami: systemem Windows XP oraz procesorami Itanium i Pentium 4.

W zastosowaniach korporacyjnych wzrost wydajności mikroprocesorów ma niewielkie znacznie. Dla osób podejmujących decyzje o zakupach PC i serwerów, ze względu na konieczność ochrony wcześniej poczynionych inwestycji, najważniejsze są zmiany sprzętowe i programowe wprowadzone w nowych układach. Analitycy rynku słusznie przewidują, że najtrudniejszym zadaniem dla producentów będzie przekonanie osób kierujących działami informatycznymi do szybkiej implementacji nowych Windows i procesorów Intela.

Szybkie PC, wolne serwery

W przypadku Pentium 4 dla PC polityka Intela jest jasna Đ nowa seria procesorów ma jeszcze przed końcem roku stać się dominującym elementem komputerów sprzedawanych na masowym rynku detalicznym, wypierając sprzęt wyposażony w Pentium III. Realnym dowodem tej strategii są dotychczasowe i oczekiwane obniżki cen Pentium 4, a także pojawienie się chipsetów, obsługujących pamięci SDRAM (Intel 845) oraz DDR SDRAM (VIA i inni producenci), które umożliwiają rezygnację z instalacji drogich pamięci Rambus.

Jednocześnie Intel zapewnia, że produkcja Pentium III i Celeron będzie kontynuowana. Ich odbiorcami zostaną przede wszystkim przedsiębiorstwa, chcące utrzymywać jeszcze przez pewien czas jednolite platformy sprzętowe. Można więc oczekiwać, że spadek cen Pentium III i Celeron będzie ograniczony do minimum dyktowanego przez konkurencję ze strony producentów tanich układów AMD i VIA oraz stopniową transformację linii produkcyjnych na wytwarzanie procesorów nowych generacji.

Inaczej kształtuje się sytuacja w dziedzinie procesorów dla stacji roboczych i serwerów. Tutaj transformacja przebiega łagodniej.

Ostatnio Intel wprowadził układ Xeon 2 GHz, przeznaczony dla dwuprocesorowych stacji roboczych. Na początku przyszłego roku powinny pojawić się układy Xeon 2,2 GHz dla serwerów wieloprocesorowych, a następnie 64-bitowy McKinley - następca Itanium (pierwszego z serii IA-64). Warto zwrócić uwagę na zmianę nazewnictwa procesorów, która może wywołać pewne zamieszanie. Nowe układy Xeon są już specjalnymi wersjami Pen-tium 4, przeznaczonymi dla serwerów i stacji roboczych; starsze procesory tej klasy nazywają się Pentium III Xeon.

W opublikowanych przez Intela planach rozwoju procesorów dla różnych segmentów rynku warto zauważyć, że w I poł. 2002 r. Pentium III znikają z rubryki "procesory klasy desktop" (Celeron pozostaje w kategorii "najtańszych modeli"). Jako procesory dla stacji roboczych Intel wymienia tylko Pentium 4, Xeon i Itanium. Stacje robocze wyposażone w Pentium III i Pentium III Xeon (dwuprocesorowe) znikną z oferty. Firma przewiduje wprowadzenie kolejnych Pentium III dla serwerów, ale będą to tylko wersje dla najtańszego sprzętu klasy podstawowej (entry).

Pentium 4 najpóźniej trafi do sprzętu przenośnego. Dopiero w I połowie 2002 r. pojawi się Pentium 4 dla notebooków, ale - według planów Intela Đ nawet wtedy w notebookach ma dominować Pentium III-M (nowa generacja PIII wytwarzanych w technologii 0,13 µm). Pentium 4 Mobile będą instalowane w najdroższych laptopach; do modeli popularnych nie trafią wcześniej niż pod koniec 2002 r.

Arapahoe, Infiniband - konkurencja czy współpraca?

W tym roku powinny się pojawić pierwsze implementacje interfejsu nowej generacji Infiniband, który ma zastąpić złącza PCI, SCSI, a ponadto ułatwić budowę skalowalnych systemów wieloprocesorowych. Zanim jednak Infiniband znalazł praktyczne zastosowanie, pojawiła się nowa zbliżona koncepcja - Arapahoe.

Arapahoe to szeregowy interfejs PCI, którego podstawy opracował Intel (wcześniej nazywano go interfejsem trzeciej generacji - 3GIO). Zamiast jednak rozwijać własną koncepcję, zdecydowano się na współpracę z firmami Compaq, Dell, IBM i Microsoft w ramach tzw. Arapahoe Work Group. Wstępne założenia nowego interfejsu grupa robocza przekazała organizacji PCI SIG - PCI Special Interest Group. Przy jednogłośnym wsparciu ponad 20 znanych firm należących do PCI SIG (m.in. 3Com, Adaptec, AMD, Hewlett-Packard i NEC) założenia zostały przyjęte i prawdopodobnie w II kwartale 2002 r. będzie opublikowana ostateczna specyfikacja PCI 3.0 (Arapahoe/3GIO/szeregowy PCI).

Czy Arapahoe będzie konkurencją dla Infiniband, a może również dla USB 2.0 lub IEEE 1394 (FireWire)? Niestety, na razie nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Implementacja Arapahoe nastąpi prawdopodobnie dopiero w 2004 r. Brak na razie szczegółowych informacji o nowym złączu. Wiadomo tylko, że ma to być interfejs szeregowy, na poziomie systemu operacyjnego zgodny z dotychczasowym standardem PCI i zapewniający sześciokrotnie większą szybkość transmisji sięgającą 6,6 GB/s (planowana przepustowość Infiniband to 6 GB/s).

Jak wynika z wcześniej dostępnych informacji o technologii Intel 3GIO, złącze ma wykorzystywać 1, 2, 4, 8, 16 lub 32 przewody transmisyjne, zależnie od wersji. Przepustowość każdej linii (206 MB/s) będzie co najmniej 12-krotnie większa niż w najwydajniejszej obecnie równoległej wersji PCI-X (1,1 GB/s - 64 linie o szybkoś-ci transmisji ok. 17 MB/s każda). Oznacza to wydajność 0,2-6,6 GB/s dla złącza PCI 3.0, wykorzystującego 1Đ32 przewodów. Inaczej niż w złączach równoległych, transmisja danych przez szeregowy Arapahoe nie wymaga synchronizacji sygnałów.

Zdaniem Intela, PCI 3.0 będzie stosowany w komputerach biurkowych, serwerach PC, notebookach i niektórych urządzeniach sieciowych, a Infiniband w dużych serwerach i klastrach. Zaletą Infiniband ma być przede wszystkim skalowalność i stabilność.

Wątpliwość budzi też zależność między Arapahoe a interfejsami USB i IEEE 1394 (FireWire). Według Intela, Arapahoe będzie obsługiwał wewnętrzną szynę danych i służył do wymiany danych, m.in. z kartami graficznymi i sieciowymi, natomiast zewnętrzne złącza, jak USB, będą współpracować z urządzeniami peryferyjnymi. Jednak przedstawiciele innych firm sugerują, że implementacja PCI 3.0 może zapewnić również funkcje typu hot-plug (dołączanie/odłączanie urządzeń bez zamykania systemu), co stanowiłoby bezpośrednią konkurencję dla USB i FireWire - umożliwiłoby uproszczenie konstrukcji komputerów i obniżenie ich ceny przez uniknięcie konieczności instalowania wielu różnych interfejsów.

AMD wraz z układami Athlon, przeznaczonymi dla komputerów wieloprocesorowych, wprowadziła technologię HyperTransport - zaawansowaną szynę danych o wysokiej wydajności. Zdaniem niektórych specjalistów, jest to konkurencja wobec Arapahoe. Przedstawiciele AMD, która poparła koncepcję rozwoju nowego złącza na forum PCI SIG, twierdzą natomiast, że PCI 3.0 nie będzie zagrożeniem dla HyperTransport.

Zmiana gniazd Pentium 4

Płyty główne i procesory Pentium 4 są oferowane w dwóch wersjach wykorzystujących gniazda 423 lub 478, które różnią się liczbą wyprowadzeń oraz możliwością skalowania częstotliwości układów. Oba systemy mogą współpracować z chipsetami: i845 (obsługuje pamięci SDRAM) i i850 (Rambus). Warto jednak wiedzieć, że złącze 423 jest wycofywane z produkcji. Pierwotnie zostało ono wprowadzone wraz z pierwszymi modelami Pentium 4. Jak przyznają przedstawiciele Intela, podczas opracowywania jego konstrukcji popełniono błąd, który uniemożliwia współpracę złącza z modelami procesorów o częstotliwościach większych niż 2 GHz. Dlatego też Intel został zmuszony do zmiany architektury gniazda, polegającej na zwiększeniu liczby uziemionych wyprowadzeń. W ten sposób powstało gniazdo 478.