Co kryje się pod opcją Windows 2008 Sever Core, ograniczającą instalację do podstawowego, wybranego przez użytkownika, zestawu komponentów.

Najnowsza wersja Windows Server 2008 umożliwi m.in. pozbawienie go w zasadzie wszystkich elementów graficznego interfejsu użytkownika. Choć mogłoby się to wydawać anachronizmem, w praktyce jest to krok naprzód, gdyż nie zawsze jest potrzebne bardzo rozbudowane GUI. Główną rolą serwerowych systemów operacyjnych jest bowiem udostępnianie różnorakich usług użytkownikom w sieci komputerowej, czy to globalnej, czy też wewnętrznej. W tej sytuacji interfejs pozwalający kontrolować pracę serwera może zostać bez większych problemów ograniczony do niezbędnego minimum. Wprowadzając Windows Server 2008, Microsoft zdecydował się więc na udostępnienie nowego sposobu instalacji systemu, który w zasadzie sprowadza pracę z platformą Windows do poleceń konsoli. Warto zwrócić uwagę, co tak naprawdę kryje się pod opcją Sever Core oraz jakie są jej potencjalne zastosowania.

Architektura systemu

Server Core jest, rzecz jasna, oparty na rozwiązaniach zastosowanych w pełnej wersji Windows Server 2008. Ograniczona instalacja dysponuje minimalnym zestawem sterowników, koniecznym do poprawnego działania systemu operacyjnego. Posiada takie same jądro i wykorzystuje ten sam system plików co pełna wersja. Na wyższym poziomie architektury znajdują się niezbędne elementy, jak: sieć, RPC (Remote Procedure Call) czy komponenty bezpieczeństwa. Poza tym są też dostępne takie składniki infrastruktury serwera, jak: dziennik zdarzeń, liczniki wydajności, IPSec, licencjonowanie i co najważniejsze linia poleceń.

Podstawą zarządzania funkcjami Server Core są role serwera. Pozwalają one definiować, jakie usługi oferuje dana instalacja. Może to być m.in. serwer wydruku, serwer plików, DHCP, DNS, Active Directory i wiele więcej. To właśnie dobór odpowiednich ról będzie jednym z pierwszych zadań przy konfiguracji Server Core.

Możliwości oraz ograniczenia platformy

Server Core został bardzo mocno odchudzony w porównaniu z pełną wersją. Przykładowo, nie jest instalowana pełna lista sterowników drukarek i to nawet przy wyborze roli serwera wydruku. Odpowiedni sterownik trzeba zainstalować samodzielnie. Oprócz tego nie jest instalowana platforma .Net oraz Internet Explorer.

Według Andrew Heathera, Program Managera z Microsoft, odpowiedzialnego właśnie za opcję instalacji Server Core, dzięki temu średnia liczba niezbędnych w trakcie pracy systemu poprawek i aktualizacji możne zostać zmniejszona nawet o 60% w stosunku do pełnej wersji Windows Server. Choć jednak brak Windows Media, DirectX czy przeglądarki internetowej w takim systemie wydaje się czymś oczywistym, to już usunięcie możliwości uruchomienia kodu zarządzanego .Net niesie ze sobą bardzo poważne konsekwencje - nie będzie dostępny PowerShell, czyli bardzo rozbudowana powłoka, co jest dość istotnym ograniczeniem dla systemu opartego w większości na linii poleceń. Oprócz tego serwer WWW IIS 7 (Internet Information Services) uruchomiony na instalacji Server Core nie będzie zawierał wsparcia dla ASP.Net. Poważnym ograniczeniom podlegają też narzędzia tworzone dla Server Core. Nie mogą one oczywiście opierać się na platformie .Net oraz nie mają możliwości korzystania z GUI.

Wprawdzie podstawą pracy z Server Core jest linia poleceń, warto jednak wspomnieć, że użytkownik nie został całkowicie pozbawiony narzędzi graficznych - takie programy jak Notatnik, Menedżer zadań czy Regedit są cały czas dostępne w dotychczasowej postaci, z wyjątkiem dostępu do pomocy. Oczywiście, nieustanne zarządzanie infrastrukturą z linii poleceń nie zawsze może spełniać wymagania użytkownika. Dlatego też Microsoft umożliwił zdalne kontrolowanie Server Core za pomocą przystawek MMC, które są uruchomione na innym serwerze z interfejsem graficznym. Dodatkowo dostępny jest także komponent WS-Management, pozwalający kontrolować pracę serwera za pośrednictwem usług sieci WWW (Web Service). Umożliwia on zdalne wykonywanie komend linii poleceń. Niestety, jeżeli polecenia będą wymagały interakcji z użytkownikiem (np. wciśnięcia odpowiedniego klawisza), pojawią się problemy.

Wsparcie dla zdalnego zarządzania infrastrukturą zapewnia także PowerShell uruchomiony na innej maszynie, jeżeli wywołania będą opierać się na WMI (Windows Management Instrumentation). Oczywiście, można także tworzyć harmonogramy zadań, przykładowo dla wykonywania kopii zapasowych systemu. Nie występuje jednak możliwość zarządzania rolami serwera za pomocą zdalnego wywoływania poleceń, trzeba to wykonywać z poziomu maszyny docelowej, podobnym ograniczeniom podlega konfiguracja urządzeń czy sterowników. Jeśli chodzi o zarządzanie i współpracę z elementami sprzętowymi, to należy zauważyć, że Server Core będzie jednak zawierał wsparcie dla standardu Plug and Play.

Potencjalne zastosowania i prognozy rynkowe

Z całą pewnością pojawienie się Server Core jest dobrą i interesującą inicjatywą Microsoftu. Wynika ona z tego, że z jednej strony próbuje on odejść od wizerunku firmy, która buduje systemy wymagające dużych zasobów sprzętowych z bardzo rozbudowanym interfejsem graficznym, ale z drugiej poszerza swoją ofertę o produkt, wobec którego profesjonalni administratorzy nie pozostaną obojętni. Nie ulega wątpliwości, że Server Core może budzić różne odczucia od rozczarowania: brak .Net Framework, PowerShell czy ASP.Net, aż po zachwyt: możliwość uruchomienia serwera przy mniejszym zużyciu zasobów, ograniczenie liczby poprawek oraz zwiększenie poziomu bezpieczeństwa.

Najważniejszym zastosowaniem dla Server Core wydają się wyspecjalizowane serwery umieszczone w wewnętrznej sieci: kontrolery domen Active Directory, serwery wydruku, serwery plików itd. Wydaje się, że platforma aplikacyjna nie jest obecnie dobrym zastosowaniem dla tej ograniczonej instalacji Windows Server 2008. Ale jedna rzecz może budzić poważne wątpliwości. Na przykład Windows Vista jest sprzedawana w bardzo szerokiej gamie produktów, gdzie o cenie decyduje liczba dostępnych funkcjonalności, natomiast najprawdopodobniej Microsoft nie zamierza wprowadzić osobnej linii licencji dla Server Core. O ile trudno obecnie przewidzieć, jaki to będzie miało wpływ na sprzedaż samego Windows Server 2008, ale nie ulega wątpliwości, że taka polityka może spowodować ograniczenie liczby wdrożeń Server Core. Jeśli oczywiście okaże się, że skorzystanie z tej opcji nie będzie miało bezpośredniego przełożenia na cenę produktu.