Wśród usług dodatkowych telefonii komórkowej SMS odniosła największy sukces. Statystyki operatorów wskazują, że rzeczywistość znacznie przerosła wszelkie prognozy. Na zyski z tego typu usług komórkowych z zazdrością patrzą operatorzy linii stacjonarnych, próbując wprowadzać podobne rozwiązania do swoich sieci.

Zgodnie z definicją podaną w standardzie 3GPP usługa SMS jest sposobem przesyłania przez sieci komórkowe GSM/UMTS informacji tekstowej, o rozmiarze ograniczonym do 160 znaków, między terminalami mobilnymi MS (Mobile Station). Przekaz krótkich wiadomości SMS do drugiego użytkownika systemu nie dokonuje się bezpośrednio, lecz wymaga uczestnictwa centrum obsługi wiadomości SC (Service Center), odpowiadającego za ich dostarczenie do adresata. Działa ono również jako pamięć buforowa do ich przechowywania przez z góry ustalony przez operatora czas (maks. do kilku dni, w zależności od operatora). Konieczność stosowania bufora wiadomości wynika z faktu, że przekaz komunikatów między użytkownikami nie przebiega w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że wiadomość po jej wysłaniu z terminalu jest pamiętana gdzieś w infrastrukturze sieciowej.

Wiadomości SMS są standardowo przekazywane specjalnym kanałem sygnalizacyjnym (odrębnym od pozostałych kanałów głosowych), zaprojektowanym do sterowania trafikiem mobilnym i przystosowanym do wolnej transmisji danych. Transmitowane w nim informacje nie zależą więc od użytkowania pozostałych kanałów rozmównych, a więc od rzeczywistego obciążenia kanałów głosowych sieci komórkowej. Przesyłanie wiadomości SMS nie jest również związane z zestawianiem komórkowego połączenia rozmównego lub danych (HSCSD, GPRS) między abonentami. Centrum wiadomości przechowuje dane SMS odrębnie i niezależnie od przekazów rozmównych oraz samo zajmuje się wyszukaniem i dostarczeniem ich adresatowi - bez zakłócania podstawowej aplikacji głosowej telefonii komórkowej.

Niewielka szybkość przesyłania wiadomości SMS wcale nie jest zdefiniowana jednoznacznie i zależy od kilku czynników: skonfigurowania kanałów sygnalizacyjnych przez operatora sieci komórkowej GSM, przeznaczenia dostępnych kanałów oraz szybkości podkładowej. Oznacza to, że u każdego operatora komórkowego może mieć nie tylko inną wielkość, ale także zmieniać się dynamicznie wewnątrz jednej sieci. Od strony użytkownika należy przyjąć, że jeden komunikat SMS zawierający dokładnie 160 użytkowych znaków 7-bitowych ASCII (zakodowanych na 140 oktetach, czyli bajtach informacyjnych pakietu) nie będzie transmitowany częściej niż co 1,5 s, a wielokrotnie - znacznie rzadziej. Czas przekazu SMS w dużej mierze zależy od szybkości podkładowej kanału sygnalizacyjnego (zwykle 9,6 kb/s) oraz jego zajętości.

Wyróżnia się dwa modele przekazywania komunikatów SMS jako: wiadomość nadaną przez użytkownika ruchomego MS do centrum obsługi (dalej centrum dostarcza ją innemu adresatowi sieci komórkowej lub stacjonarnej) oraz wiadomość dostarczaną przez centrum obsługi SC do adresata mobilnego, w wyniku jej wcześniejszego odebrania od innego użytkownika ruchomego lub z innego źródła (teleks, telefaks, e-mail, WWW, inne). Wielkość, forma i sposób tworzenia, kodowania i zapisu informacji SMS są określone specyfikacją ETSI GSM 03.38 v. 7.0.0.

W zależności od realizowanych funkcji wiadomości SMS dzieli się obecnie na cztery klasy, oznaczane od 0 do 3. Klasa 0 odnosi się do wiadomości przesyłanych z sieci bezpośrednio na ekran aparatu komórkowego. Operatorzy używają jej do różnych sygnalizacji wewnętrznych (informacja o poczcie głosowej, w serwisach informacyjnych 777 czy informowania o stanie konta). Klasa 1 jest zarezerwowana do transmisji wiadomości przeznaczonych dla telefonu komórkowego, takich jak: logo, dzwonki czy melodie. Przesyłanie w klasie 2 stosuje się w klasycznej transmisji wiadomości tekstowej SMS do karty identyfikacyjnej SIM (Subscriber Identity Module) abonenta, klasa 3 dotyczy zaś przekazów do innych urządzeń dołączanych do telefonu komórkowego za pośrednictwem kabla.