Kilku dostawców rozwiązań open source oferuje bezpłatne narzędzia w ramach licencji GNU, których kod źródłowy można sprowadzić z Internetu.

Jeżeli w budżecie IT brakuje pieniędzy, a ma się pewne doświadczenie w programowaniu i czas, który można poświęcić na dostosowywanie i utrzymywanie własnych narzędzi sieciowych, to jedno z trzech testowanych narzędzi open source może doskonale nadawać się do tego celu.

Te bezpłatne narzędzia zarządzania i monitorowania efektywnie i dokładnie rozpoznają serwery, klienty, przełączniki i inne urządzenia. Wyświetlają mapę rozpoznanych węzłów, kontrolują problemy połączeń i powiadamiają o nich. Alarmy wysyłane są pocztą elektroniczną lub SMS-em.

W niektórych przypadkach automatycznie rozwiązują problem drogą restartu programu, uruchomienia skryptu lub przełączenia na program zewnętrzny. Dostarczają raporty pokazujące kondycję sieci, środki używane w zadanych przedziałach czasowych i przewidywane trendy, które mogą pomóc w planowaniu rozwoju sieci.

Narzędzia te, oprócz tego, że są niezawodne, bezpieczne i łatwe w użyciu, są też łatwe do rozbudowy za pośrednictwem programowania dostosowującego.

W testach sprawdzono narzędzia Zenoss Core firmy Zenoss, Hyperic HQ - Hyperic i GroundWork Monitor firmy GroundWork OpenSource.

GroundWork Monitor

W przeciwieństwie do pozostałych dwóch produktów bezpłatnie sprowadzany produkt open source do monitorowania i zarządzania siecią firmy GroundWork Open Source, o nazwie GroundWork Monitor, jest rozwiązaniem podstawowym i pozbawionym wielu mechanizmów. Nie testowano komercyjnej edycji GroundWork Monitor Professional (16 tys. USD za roczną subskrypcje), ani też GroundWork Monitor Small Business (dla mniej niż 50 urządzeń - 8 tys. USD rocznie), które według zapewnień producenta mają lepszy interfejs użytkownika, a także możliwość tworzenia raportów SLA oraz obsługi szerszego zakresu urządzeń.

GroundWork Monitor jest podstawowym rozwiązaniem do monitorowania i zarządzania sieci. Chociaż brakuje mu wielu mechanizmów monitorowania, takich jak dokładne rozpoznawanie urządzeń i serwerów w sieci, a także bardziej wymyślnych możliwości ustawiania progów, jakie można znaleźć w Zenoss Core i Hyperic HQ, to jednak potrafi wykrywać problemy i powiadamiać o nich administratora. GroundWork Monitor może wysyłać alarmy za pośrednictwem poczty elektronicznej i SMS. Rozwijanie szczegółów dotyczących uszkodzeń sieci, zdarzeń i danych historycznych w interfejsie użytkownika wymaga kilku kliknięć.

Interfejs użytkownika, oparty na przeglądarce, jest prosty i niezachwycający, ale zapewnia wyświetlanie stanu w czasie rzeczywistym, danych historycznych oraz list uszkodzeń pozwalających na lokalizację problemów.

GroundWork Monitor pozbawiony jest całkowicie mechanizmów naprawczych, jakimi dysponują Zenoss Core i Hyperic HQ, pozwalających na automatyczne rozwiązywanie problemów, np. przez usuwanie plików, przeładowanie serwera lub restart usługi Windows.

W teście rozszerzenie funkcjonalności narzędzia drogą programowania - o możliwość kwerendowania jednostki Nokia D50 DSLAM - okazało się dość łatwe do wykonania: kodowanie i testowanie zajęło kilka dni. GroundWork Monitor to pewnego rodzaju kompendium różnorodnych przedsięwzięć open source, w tym Nagios, Gandlia, RRDtool, Nmap, Sendpage i MySQL.

GroundWork Monitor pracuje na platformach Red Hat Linux\Enterprise, Suse Linux Enterprise Server i CentOS. Dokumentacja online jest skromna i brak w niej wyjaśnienia wielu projektowych podejść programistycznych zastosowanych w GroundWork Monitor. Narzędzie instaluje się w czasie krótszym niż godzina. Można nawet uzyskać wersję ładowalną z CD-ROM.