Urządzenia jedno- bądź dwudyskowe zaspokajają domowe potrzeby wielbicieli multimediów, mogą też zastąpić serwer w bardzo małej firmie. Jednak w firmach nieco większych trzeba pomyśleć o macierzy pozwalającej na zainstalowanie czterech dysków (SATA o rozmiarze terabajta już dawno nie są mrzonką) i dającej możliwość spięcia ich w RAID.

Ogromną zaletą NAS-ów jest możliwość wykonywania snapshotów (obraz woluminu), czyli błyskawicznego zapisywania stanu woluminu na określoną chwilę. Oczywiście nie chronią one przed uszkodzeniem nośnika (są przecież wykonywane na tych samych dyskach), ale za to chronią przed usunięciem czy też zmianą danych. Z doświadczenia autora ponad 90% przypadków odwoływania się do kopii zapasowych to odzyskiwanie danych skasowanych bądź nadpisanych przez użytkownika. Dla takich sytuacji snapshoty wydają się idealnym rozwiązaniem. Są wykonywane szybko i zwykle dużo łatwiej odzyskać z nich dane. Często mogą to zrobić sami użytkownicy.

Poniżej dzielimy się wrażeniami z testów dwóch macierzy obsługujących cztery dyski SATA: NSA-2400 firmy Zyxel oraz ReadyNAS NV+, produkt Infrant Technologies - firmy przejętej niedawno przez Netgear.

Obydwa urządzenia są zarządzane przez przeglądarkę internetową.

Zyxel NSA-2400

Jako pierwsza trafiła do nas macierz NSA-2400. Na wstępie należy pochwalić kreator konfiguracji urządzenia. Poprowadzi nas przez cały proces i właściwie po przejściu wszystkich ekranów kreatora będziemy mieli przyzwoicie skonfigurowaną macierz. Dobrze też oceniamy menu urządzenia - jest intuicyjne i łatwo jest za jego pomocą zarządzać macierzą. Niestety obciążenie macierzy (np. przez kopiowanie na nią kilkuset megabajtów w małych plikach) poważnie wydłużyło czas oczekiwania na odświeżenie się strony, należy więc liczyć się z utrudnieniem w zarządzaniu urządzeniem w warunkach produkcyjnych.

Prócz lokalnej bazy użytkowników możemy dodać urządzenie do domeny i autoryzować dostęp przez Active Directory. Za pomocą NSA-2400 możemy udostępniać foldery dla systemów Windows (poprzez CIFS). Możemy też łatwo uruchomić serwer ftp (zezwalając bądź zabraniając dostępu anonimowego). Zainstalowane dyski możemy skonfigurować w RAID 0, 1, 5 oraz 10. Urządzenie wyposażone jest w trzy porty USB, do których możemy przypiąć dodatkowe zewnętrzne dyski. Szkoda, że producent nie zaoferował udostępniania w ten sposób również drukarek. W przypadku NSA-2400 możemy wykonać obraz woluminu ręcznie, bądź zdefiniować ich robienie co określoną liczbę dni, tudzież tygodni (tu możemy wybrać dni tygodnia dla zadania). Możemy też zadać wykonywanie snapshotów w odstępach miesięcznych.

Niestety Zyxel nie zapewnił łatwego dostępu do snapshotów. Dostępne na nich operacje to tworzenie, usuwanie i przywracanie stanu macierzy na chwilę wykonywania obrazu. Co więcej, przywrócenie stanu woluminu z określonej chwili usunie wszystkie obrazy wykonane później. Zdecydowanie brakuje w NSA-2400 możliwości łatwego i szybkiego dostępu do danych historycznych zachowanych przez snapshoty bez naruszania aktualnych danych. Według zapewnień producenta funkcjonalność ta zostanie uruchomiona w którymś z najbliższych firmware'ów.

Kopie zapasowe zasobów macierzy możemy wykonywać albo na specjalnie przygotowany w tym celu dysk zewnętrzny (sformatowany jako typ woluminu backup), albo na drugą macierz z tym samym firmware. Opcje planowania dla kopii zapasowych są identyczne jak dla obrazów woluminu. Dla backupu możemy wskazać pliki i foldery, podobnie w razie potrzeby odtwarzania danych. Okazuje się, że kopie zapasowe generowane przez macierz są archiwami tar, w przypadku kompresji dodatkowo skompresowane gzipem.

Niestety rozwinięcie listy plików do odtworzenia z archiwum kilkuset megabajtów trwało bardzo długo. Zdecydowanie wygodniej i szybciej jest porzucić menu urządzenia, znaleźć właściwy (patrzymy na nazwę katalogu odpowiadającą nazwie zadania backupu i na datę utworzenia pliku) plik tar albo tgz i skorzystać z jakiejś aplikacji do archiwizowania. My użyliśmy do tego celu darmowego programu 7z. Zyxel oferuje wraz ze swoją macierzą oprogramowanie Genie Backup, za pomocą którego użytkownicy mogą wygodnie archiwizować dane na macierz. Dostępna jest też wersja serwerowa, umożliwiająca archiwizowanie serwerów MSSQL i MS Exchange. Urządzenie (bez dysków) można kupić za ok. 1000 USD.