MRP II dla pokornych
- Czesław Stachowiak,
- 10.02.1997
"Poruszając w niniejszym referacie sprawę harmonizacji pracy, starałem się zwrócić szczególną uwagę tylko na momenty ekonomiczne, czysto materialne. Wskazałem na dwa rodzaje harmonii, mianowicie na harmonię w ustroju organizmu, czyli doboru, i na harmonię w działaniu. Te dwa rodzaje harmonii dotyczą wszystkich czynników pracy zbiorowej, a więc maszyn, urządzeń i ludzi. Ale jest jeszcze trzeci rodzaj harmonii, dotyczący tylko czynnika ludzkiego, który niestety nie daje się ująć w wykresy ułatwiające harmonizację. Jest to mianowicie harmonia duchowa, która powinna łączyć wszystkie jednostki ludzkie, współpracujące w jednym zbiorowym organizmie, jakim jest każdy zakład wytwórczy" - Profesor Karol Adamiecki - cytat z referatu pt. "Harmonizacja jako jedna z głównych podstaw organizacji naukowej", wygłoszonego przez autora w lipcu 1924 r. na I Międzynarodowym Kongresie Naukowej Organizacji w Pradze.
"Poruszając w niniejszym referacie sprawę harmonizacji pracy, starałem się zwrócić szczególną uwagę tylko na momenty ekonomiczne, czysto materialne. Wskazałem na dwa rodzaje harmonii, mianowicie na harmonię w ustroju organizmu, czyli doboru, i na harmonię w działaniu. Te dwa rodzaje harmonii dotyczą wszystkich czynników pracy zbiorowej, a więc maszyn, urządzeń i ludzi. Ale jest jeszcze trzeci rodzaj harmonii, dotyczący tylko czynnika ludzkiego, który niestety nie daje się ująć w wykresy ułatwiające harmonizację. Jest to mianowicie harmonia duchowa, która powinna łączyć wszystkie jednostki ludzkie, współpracujące w jednym zbiorowym organizmie, jakim jest każdy zakład wytwórczy" - Profesor Karol Adamiecki - cytat z referatu pt. "Harmonizacja jako jedna z głównych podstaw organizacji naukowej", wygłoszonego przez autora w lipcu 1924 r. na I Międzynarodowym Kongresie Naukowej Organizacji w Pradze.
Myślę, że swoisty rodzaj pychy właściwej człowiekowi stanowi pierwotną przyczynę nieudanych projektów komputeryzacji dużych firm z wykorzystaniem standardowych pakietów klasy MRP II.
Pokora człowieka w stosunku do obiektywnych praw rządzących materią ożywioną i nie ożywioną to fundament jego istnienia. Uczy się on jej już od momentu pierwszego samodzielnego oddechu. Jedno z pierwszych słów: "baach" i łzy towarzyszą poznawaniu negatywnych efektów prawa ciążenia. Ta pokora względem obiektywnie działających praw bardzo się człowiekowi opłaca. Potrafi on bowiem ujarzmić je i zmusić do służenia sobie, konstruując, na bazie wiedzy o tych prawach, potrzebne mu narzędzia, maszyny i inne dobra.
Zupełnie inny jest stosunek człowieka do praw społecznych. Potrafi on w swojej pysze tworzyć organizację, opierając się na tzw. chciejstwie, wbrew własnej wiedzy na temat praw nią rządzących, nie wyciągając wniosków z negatywnych konsekwencji ich nieprzestrzegania. Sygnały o samobójczym charakterze tego typu działań, wynikające z posiadanej przez niego wiedzy na temat obiektywnie działających praw społecznych, są zagłuszane przez niego coraz nowymi teoriami, mającymi na celu usprawiedliwienie ludzkiego chciejstwa. Dotyczy to zarówno zjawisk w skali makro, jak i mikro. Próba tworzenia gospodarki socjalistycznej wbrew prawom rynkowym to jeden z takich przykładów.
Systemy klasy MRP II - szansa na ujarzmienie prawa harmonii
Współtwórca nauki o organizacji pracy, prof. Karol Adamiecki, widząc olbrzymie marnotrawstwo spowodowane nieprzestrzeganiem prawa harmonii w działalności przemysłowej, zaproponował współczesnym graficzną metodę analizy i harmonogramowania procesów przemysłowych, znaną i stosowaną pod nazwą Cyklogramów Adamieckiego. Stosowanie tego nowoczesnego (w stosunku do ówczesnych możliwości w zakresie przetwarzania informacji) sposobu ujarzmiania prawa harmonii powodowało najczęściej wielokrotny wzrost wydajności pracy.
Ewolucja wymogów rynkowych i skomplikowanie współczesnych procesów przemysłowych zaowocowało wzrastającymi stratami (głównie ukrytymi w zapasach) wynikającymi z niemożności praktycznego wykorzystania prawa harmonii. Rozwój środków i metod do przetwarzania informacji oraz dorobek praktyczny i naukowy w zakresie zarządzania procesami przemysłowymi umożliwił sprostanie temu wyzwaniu.
Znaczenie zbioru zasad zarządzania przedsiębiorstwem MRP II, opublikowanego przez amerykańskiego organizatora produkcji - Manufacturing Resource Planning dobrze oddaje tytuł wydanej przez niego w 1981 r. książki "MRP II - Odblokować potencjał produkcyjny Ameryki".
Zakłada się, że wdrożenie zasad MRP II poprawia wynik finansowy przedsiębiorstwa poprzez przyspieszenie krążenia kapitału pracującego, dzięki realizacji sprzedaży przy zmniejszonych zapasach (surowców, produkcji w toku, wyrobów gotowych), przez lepsze wykorzystanie majątku produkcyjnego oraz czasu i kwalifikacji pracowników.
Ma to nastąpić głównie w wyniku zastosowania kroczącego planowania i kontroli realizacji planów jako podstawowej metody zarządzania procesami sprzedaży produkcji i zaopatrzenia oraz kształtowania warunków do realizacji tych procesów.
Stosowanie tej metody pozwala zintegrować zarządzanie firmą w zakresie strategicznym na szczeblu dyrekcji, z zarządzaniem ww. procesami w zakresie operacyjnym na poziomie kierownictwa firmy oraz z obsługą realizowanych procesów na szczeblu wykonawczym przez pracowników funkcjonalnych firmy w kontekście rzeczywistego przebiegu tych procesów i zewnętrznych - przede wszystkim rynkowych uwarunkowań firmy.
Metoda MRP II - wyrażając się językiem prof. Karola Adamieckiego, ma więc na celu ujarzmienie prawa harmonii w zakresie działania. Metoda ta zakłada, że przedsiębiorstwo kształtuje warunki do przebiegu realizowanych w nim procesów zgodnie z trzema podstawowymi prawami, na których opiera się naukowa organizacja pracy: prawem podziału (A. Smitha) i związanym z nim prawem koncentracji - specjalizacji oraz prawem harmonii.