Technologie z rodziny xDSL zapowiadają dużą przepustowość transmisji przy wykorzystaniu standardowego okablowania telefonicznego.

Nowoczesna technologia cyfrowego dostępu abonenckiego xDSL (Digital Subscriber Line) cieszy się w Europie coraz większą popularnością i jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się technologii szerokopasmowego dostępu na najniższym poziomie sieci telekomunikacyjnych. Niestety, jej walory nie są jeszcze powszechnie dostrzegane w Polsce - choć niektóre firmy podejmują już nieśmiałe działania, zmierzające w kierunku jej popularyzacji.

Mimo że na rynku dostępnych jest wiele specyfikacji definiujących różne odmiany cyfrowego dostępu abonenckiego (HDSL, ADSL, CDSL, RADSL i VDSL), w Polsce najpopularniejsze są tylko dwie z nich - HDSL (High Digital Subscriber Line) i ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line). Pierwsza z nich wykorzystywana jest tam, gdzie konieczna jest duża prędkość transmisji w obu kierunkach łącza, ADSL zaś - tam, gdzie przepustowość w stronę abonenta jest bardzo duża, ale komunikacja od strony abonenta w kierunku firmy dostarczającej usługi może być znacznie mniejsza. ADSL jest więc odpowiedni do realizowania abonenckiego dostępu do Internetu (zazwyczaj więcej informacji z Internetu jest pobierane niż wysyłane) oraz multimedialnych usług w sieciach telewizji kablowej (gdzie kanał zwrotny ma funkcję wyłącznie kontrolną - pozwala przesłać informację o wyborze dokonywanym przez użytkownika).

HDSL

Podstawową zaletą technologii DSL jest możliwość jej zastosowania praktycznie w każdym miejscu, gdzie występuje standardowe okablowanie telefoniczne. Jednocześnie technologia ta ma dosyć istotne ograniczenia związane z długością linii komunikacyjnej (między klientem a najbliższą centralą telefoniczną), toteż DSL cieszy się rosnącą popularnością w dużych miastach, gdzie dostęp do nowych linii telefonicznych (lub innych linii komunikacyjnych) jest ograniczony, a firma znajduje się niedaleko centrali telefonicznej i ma duże wymagania pod względem przepustowości. Najstarszym standardem DSL jest SDSL (Symmetric Digital Subscriber Line), zapewniający przepustowość 384 Kb/s w obu kierunkach przesyłania danych. Standard ten nie jest już stosowany - zamiast niego jest wdrażana technologia HDSL. Łącze HDSL realizowane jest na zwykłym okablowaniu telefonicznym (skrętka miedziana) i umożliwia transmisję 784 Kb/s w obu kierunkach lub 1544 Kb/s bądź 2048 Kb/s jednokierunkowo. Jeśli wymagana jest komunikacja dwukierunkowa z przepustowością 2 Mb/s, to konieczne jest zastosowanie podwójnej skrętki miedzianej.

W zależności od zastosowanego okablowania (wielkości jego przekroju) łącze HDSL może się rozciągać na odległość 4-10 km.

ADSL

Tych użytkowników, którzy są raczej odbiorcami informacji i danych niż ich nadawcami, powinna zainteresować technologia ADSL. Chociaż pod względem konstrukcyjnym jest ona niemal identyczna, jak HDSL (transmisja odbywa się po pojedynczej skrętce miedzianej), to maksymalna przepustowość w jedną stronę wynosi obecnie 8 Mb/s. W drugą jednak stronę użytkownik może korzystać tylko z kanału 64 Kb/s (docelowo 640 Kb/s). Podobnie jak w HDSL, szybkość transmisji zależy m.in. od długości kabla, jego właściwości i zakłóceń pochodzących od urządzeń telekomunikacyjnych.

Istnieje także kilka odmian systemu ADSL. Najstarsza wersja - ADSL-1 - pozwala na transmisję do abonenta z szybkością 1,5 Mb/s po łączach nie dłuższych niż 5,5 km. Wersja ADSL-2 umożliwia osiągnięcie szybkości przekazu 3 Mb/s na odległość 3,7 km. Najszybciej działającym z dotychczasowych systemów (6-8 Mb/s) jest ADSL-3. Jednak umożliwia on transmisję na odległość nie większą niż 2,5 km.

Łącze ADSL wyposażone jest również w dodatkowy kanał analogowy dla podstawowej usługi telefonicznej.

Dla ubogich i dla bogaczy

Inną praktycznie nie znaną w naszym kraju wersją standardu z serii DSL jest CDSL. Jest on przeznaczony dla klientów indywidualnych, którzy nie stawiają zbyt dużych wymagań pod kątem przepustowości linii komunikacyjnej. Oferuje on transmisję z szybkością 1 Mb/s w kierunku abonenta i 128 Kb/s w stronę przeciwną. Zaletą tego rozwiązania, szczególnie przydatną użytkownikom indywidualnym, jest możliwość jednoczesnej transmisji danych i głosu bez konieczności stosowania dodatkowych przystawek abonenckich.

Bardziej ekskluzywną wersją DSL jest VDSL (Very High Digital Subscriber Line), który do realizacji transmisji wykorzystuje okablowanie światłowodowe. W zależności od wybranej technologii, odległości, rodzaju okablowania itp. przepustowość łącza komunikacyjnego w kierunku abonenta wynosi 12,96-60 Mb/s. W drugą stronę komunikacja odbywa się z szybkością 2-20 Mb/s.

DSL czy ISDN?

Technologia ADSL wymieniana jest jako podstawowy konkurent dla bardziej popularnego w Europie standardu ISDN. Jednak ISDN o podstawowej przepustowości 128 Kb/s (w standardzie 2B+D) ma jedną istotną zaletę - jest to technologia dostępu komutowanego, zestawianego dynamicznie z wybranym numerem. Transmisja z wykorzystaniem ADSL wymaga posiadania stałego łącza, zestawionego "na sztywno" z firmą oferującą usługi telekomunikacyjne. Takie rozwiązanie może wybrać tylko taka firma, która sama nie zamierza oferować serwisów internetowych (przepustowość łącza ADSL z jej strony w kierunku sieci globalnej jest bowiem znacznie ograniczona).

ADSL promowany jest coraz częściej jako technologia umożliwiająca szybki dostęp do Internetu. Prawda jest jednak taka, że ADSL gwarantuje użytkownikowi przepustowość do najbliższego węzła Internetu - dalej wszystko zależy od przepustowości kolejnych łączy, stopnia ich wykorzystania itp. ISDN - mimo swej ograniczonej przepustowości - może więc oferować transmisję wystarczająco szybką, by dostarczyć użytkownikowi te same informacje, pochodzące z Internetu w tym samym czasie co ADSL.