Sun Microsystems jest wciąż światowym liderem w unixowych stacjach roboczych oraz RISC'owych procesorach, wyprzedzając w tym zakresie Hewlett-Packarda, IBM i Digitala. Dominację tę zawdzięcza głównie uproszczeniu zasad pozyskiwania licencji na architekturę SPARC. Skorzystało z niej wielu producentów, spośród których warto wymienić: Solbourne, Tandon, CompuAdd, Opus systems, Seiko Instruments oraz Tatung Science and Technology.

SPARCstation 10

Cztery modele SPARCstation 10 oparte są na procesorach SuperSPARC lub Viking. Model 30 jest wyposażony w jeden procesor 32 MHz, RAM od 32-512 MB, twardy dysk 424 MB, cztery złącza SBus oraz grafikę do wyboru: grayscale, kolor, GX, GX+ (z akceleratorem), GS lub GT. Model 41, który użytkowaliśmy w redakcji przez miesiąc, ma identyczną konfigurację, dysponuje jednak szybszym procesorem (40 MHz). Model 52 może mieć do dwóch procesorów (45 MHz), a model 54 - do czterech. Oba modele oferowane są z RAM od 64-512 MB, twardymi dyskami 1-26 GB, 4 złączami SBus i grafiką GX. Poza tym wszystkie modele moją wbudowany 16-bitowy port audio.

Procesory jako moduł SPARC, podłączone są do płyty głównej poprzez złącze MBUS. Czteroprocesorowy model 54 składa się z dwóch 2-procesorowych modułów, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby dwa moduły podłączyć do modeli 30 czy 41.

Skalowalność

Większość upgrade'ów typu SPARC-to-SPARC polega na prostej wymianie jednej z płyt montażowych. Przejście z nie-SPARC'owych systemów wymaga wymiany płyty głównej.

Oprogramowanie

Wszystkie modele SPARCstation 10 są sprzedawane z systemem operacyjnym Solaris 1.1. Solaris jest oparty na trzywarstwowej architekturze składającej się z: Poziomu Podstawowego (SunOS i ONC), Środowiska Programisty (OpenWindows) i Środowiska Użytkownika (Open Look i DeskSet). Podstawowym składnikiem Solaris 1.0 jest SunOS 4.1.1, który jest oparty na UNIX V.3.2 z rozszerzeniem BSD 2.0. Podstawowym składnikiem Solaris 2.0 jest nowy SunOS 5.0, oparty na UNIX SVR4 z własnymi, dodatkowymi rozszerzeniami umożliwiającymi wieloprocesorowość i wielowątkowość. Solaris 2.0 zawiera także rozszerzenia do sieci ONC, rozproszone oprogramowanie usługowe, ulepszoną wersję OpenWindows oraz rozszerzone o nowe aplikacje interfejsy użytkownika OpenLook i DeskSet. Jednocześnie SunSoft wprowadził wersję Solaris 2.0 na pecety, która wymaga jednakże bardzo zaawansowanej konfiguracji.

Solaris 2.0 jest zgodny z Solaris 1.1 na poziomie kodu źródłowego, co oznacza, że aplikacje napisane w wersji 1.1 wystarczy rekompilować pod 2.0, aby móc z nich efektywnie korzystać. Nowy system operacyjny wymaga jednakże od administratorów systemu pewnych modyfikacji na poziomie kodu źródłowego aplikacji, które zostały napisane pod SunOS 4.1.

SPARC station 10 jest nakierowany zarówno na obsługę działalności gospodarczej, jak i przemysłu w zakresie CASE, modelowania i symulacji finansowych, EDA (Electronic Data Design) i MCAD (Mechanical Computer-Aided Design). Do chwili dzisiejszej powstało ponad 4 tys. aplikacji, z których niestety tylko część jest przeznaczona do obsługi biznesu, na którym Sunowi bardzo zależy.

Strategia produkcyjna

Strategia produkcyjna Suna polega na wyłącznym wykorzystywaniu procesorów SPARC w dostarczanych systemach i promowaniu ich otwartości, dopasowywaniu ich do obsługi działalności gospodarczej oraz tworzeniu nowoczesnych technologii.

Obroty Suna znacznie wzrosły od czasu, gdy skoncentrował swoją uwagę wyłącznie na architekturze SPARC. Powody tej decyzji były oczywiste - nadzór nad rozwojem technologii własnego procesora w krótkim czasie zapewnił ich skalowalność (systemy SPARC umożliwiają proste przejście od tanich stacji roboczych "na biurko" do kosztownych serwerów), binarną kompatybilność (aplikacje napisane na jednej stacji roboczej lub serwerze mogą być bez żadnych poprawek uruchomione na innej) oraz wydajność (SPARC a jeszcze bardziej SuperSPARC znacznie przewyższa inne procesory CISC'owe i RISC'owe pod względem efektywności uruchamiania aplikacji).

Jak można było przewidzieć, Sun jest członkiem SPARC International. Jest to niedochodowa, niezależna organizacja utworzona w 1989 r., której zadaniem jest definiowanie standardów dla architektury SPARC oraz testowanie sprzętu i oprogramowania opartego o SPARC w celu ustalenia zgodności z przyjętymi standardami. Aktualnie zrzesza ona ponad 200 członków. W czerwcu 1990 r. Sun przekazał jej logo i znak handlowy SPARC, aby wzmocnić "otwarty" obraz SPARC'a w oczach opinii światowej.

Sun szczególne sukcesy w porównaniu z innymi dostawcami RISC'owych stacji roboczych odnosi w sprzedaży systemów do obsługi działalności gospodarczej. Zadecydowała o tym konkurencyjność cen oraz łatwość z jaką dowolni producenci mogą uzyskać licencję na użytkowanie architektury SPARC. Ten drugi czynnik przyczynił się do zwiększenia konkurencji, co w efekcie wpłynęło na obniżenie cen, a także zdjął odium "ślepej uliczki" w jaką klienci boją się wejść, gdy mają do czynienia z jedynym producentem. Większa liczba niezależnych producentów sprzętu przyczyniła się także do większego zainteresowania architekturą SPARC producentów oprogramowania.

Do czasu wejścia na rynek SPARCstation 10, Sun nie miał dobrych notowań w wyścigu benchmarkowym (MIPS, SPECmarks). SPARCstation 10 wysunął go jednak na czołowe miejsce, gdyż był pierwszym wieloprocesorowym systemem na biurko (Sun uważa, że także najszybszym) oraz pierwszą stacją roboczą z wbudowanymi możliwościami ISDN (Integrated Services Digital Network).

Sun ma nadzieję, że SPARCstation 10 już wkrótce ustali standard stacji roboczych. Mimo że jest oparty na całkowicie nowatorskim, superskalarnym chipie SuperSPARC, wyprodukowanym przez Texas Instruments, jest w 100% kompatybilny z wcześniejszymi modelami i dlatego umożliwia korzystanie z tego samego oprogramowania.

Od połowy 1992 r. w powyższej linii udostępniono wieloprocesorowość, która zwiększa przepustowość potrzebną w wielowątkowości, oprogramowaniu obiektowym i aplikacjach multimedialnych. Zintegrowany ISDN SPARCstation 10 pozwala jednocześnie użytkownikowi na połączenie komputera i telefonu w jeden system.

Porównanie

Na rynku osobistych stacji roboczych SPARCstation 10 rywalizuje z unixowymi stacjami roboczymi takimi jak: Compaq Deskpro 486/33M, IBM RS/6000 model 220 i HP Apollo 9000 Series 700 modele 705 i 710. Na rynku stacji roboczych dedykowanych zastosowaniom CAD głównymi konkurentami Suna są Hewlett-Packard i IBM.

Strategia marketingowa

Sun ogniskuje swoje wysiłki na RISC'owej architekturze SPARC, która po raz pierwszy pojawiła się w 1987 r. SPARC został uznany za standard przemysłowy w wyniku silnych powiązań Suna z kluczowymi klientami i dostawcami oprogramowania oraz zakupom licencji przez wielu producentów sprzętu.

Ponieważ istnienie silnej konkurencji doprowadziło do obniżenia cen stacji roboczych, a tym samym i zysków, Sun podobnie jak IBM, Apple i inni zwrócił się w kierunku bardziej dochodowego biznesu jakim jest rynek oprogramowania. Jednym z przejawów tego kierunku są systemy operacyjne Solaris 2.0 i Solaris 2.1. Poza tym Sun przeniósł na pecety optymalizator kompilatorów - SPARCompiler - oraz 32-bitowy pakiet zintegrowany SPARCworks.

Pozycja rynkowa

Mimo że rynek stacji roboczych jest stosunkowo niewielki, to jego gwałtowny wzrost wzbudził zainteresowanie również nowych dostawców.

Ostatnie badania marketingowe wskazują, że Sun w 1992 r. umocnił swoją pozycję na rynku systemów unixowych kosztem HP i Digital Equipment. IBM także zwiększył swoje udziały, ale działa na tym rynku od niedawna. Sun, HP i Digital w 1992 r. łącznie opanowały dwie trzecie rynku. IBM, Intergraph i Silicon Graphics także odgrywają ważną rolę, ale udziały każdego z nich nie przekraczają 10% światowych obrotów. Co więcej stacje robocze Silicon Graphics i Intergraph są bardzo wyspecjalizowanymi produktami z przeznaczeniem raczej dla przemysłu niż do obsługi działalności gospodarczej.

Nie wolno także zapominać, że w porównaniu ze światem Intela, Unix, a w szczególności SPARC, stanowią bardzo mały wycinek rynku komputerowego, mimo że jego wzrost jest stosunkowo szybki: użytkowników stacji roboczych SPARC jest mniej niż milion w porównaniu z dziesiątkami milionów użytkowników pecetów, a dostępnych aplikacji 4 tys. w porównaniu z ponad 40 tys. na pecety. Co więcej, taki gwałtowny wzrost rynku unixowego nie będzie trwał wiecznie, gdyż użytkownicy zaczną stawiać pod znakiem zapytania konieczność przechodzenia na systemy RISC'owe i Unixowe, gdy tylko procesory Intela osiągną ich wydajność. Sun dominuje więc w niewielkim obszarze całego rynku komputerowego i przyszły wzrost obrotów jest więcej niż wątpliwy.

Docelowe rynki

Sun pierwotnie dedykował swoje systemy zastosowaniom inżynierskim i naukowym. Rynek ten przyczynił się do wczesnych suksesów Suna i pozostaje główną dziedziną jego zainteresowań do dzisiaj. W poszukiwaniu nowych klientów Sun zwrócił swoją uwagę na obsługę działalności gospodarczej, co przyczyniło się do wydatnego wzrostu obrotów firmy. Powyższy rynek stanowi w tej chwili ponad 30% obrotów firmy i jest najszybciej rozwijającym się sektorem na rynku stacji roboczych.

Rynek osobistych stacji roboczych

Na rynku osobistych stacji roboczych Sun rywalizuje z typowymi dostawcami pecetów takimi jak: IBM, Compaq i Dell, jak również z tradycyjnymi dostawcami systemów unixowych. Compaq uważa, że użytkownicy końcowi nie potrzebują systemów typu RISC/UNIX na biurko. Jednakże Sun dowodzi, że wysokość jego obrotów na tym rynku zadaje kłam temu twierdzeniu. Złożoność Unixa w coraz mniejszym stopniu przeraża potencjalnych klientów ze względu na graficzny interfejs użytkownika. Jedyny problem Suna sprowadza się do braku wystarczającej liczby programów dla biur i dlatego Sun stara się zachęcić bardziej niezależnych dostawców software'u do przenoszenia swoich aplikacji na architekturę SPARC.

Ostatnio producenci pecetów dali jasno do zrozumienia, że chcą opanować rynek osobistych stacji roboczych. Stało się to możliwe dzięki przerzuceniu pomostu między technologiami CISC i RISC za pomocą mikroprocesorów i486 oraz i586. Nie wolno jednak zapominać, że możliwości DOS'a znacznie ustępują możliwościom Unixa, co jeszcze długo pozwoli systemom SPARC pozostać na pozycji lidera.

Główni konkurenci

Uznanie architektury SPARC za standard przemysłowy stanowi realną groźbę dla głównych dostawców stacji roboczych, takich jak Hewlett-Packard i IBM. Ci i inni dostawcy, próbują wobec tego opracować różnorodne strategie, aby urwać Sunowi nieco klientów.

Jedną z takich prób, które nie zdały egzaminu, była inicjatywa ACE. Digital, Compaq, MIPS Computer Systems i inne firmy próbowały ustalić standard dla systemów RISC'owych opartych o procesory Intela i MIPS'a, co pozwoliłoby użytkownikom pecetów na proste przejście na systemy unixowe. Jednak zbyt wielu dostawców sprzętu, widząc tylko swoje partykularne interesy, nie mogło dojść do porozumienia w kluczowych sprawach, co przesądziło o rozwiązaniu się ACE.

Hewlett-Packard. W chwili obecnej najpoważniejszym konkurentem Suna jest Hewlett-Packard ze stacjami roboczymi i serwerami opartymi na architekturze PA-RISC. HP jest dostawcą o dobrej reputacji dotyczącej jakości produktów i usług. Oferuje szeroki wachlarz systemów poczynając od pecetów a kończąc na minikomputerach. Jego podejście nie jest jednak tak "otwarte", jak Suna. HP zachowuje pełną kontrolę nad architekturą PA-RISC, ale nie udziela na nią licencji tak ochoczo, jak czyni to Sun. To powstrzymuje rozwój konkurencyjnych systemów opartych na ich procesorze. Na dodatek systemy operacyjne Suna są dostępne zarówno na platformie RISC'owej i Intel'owskiej, a HP nie.

IBM. Nie mniejsza konkurencja zagraża Sunowi ze strony IBM i jego coraz bardziej popularnej linii stacji roboczych oraz serwerów RS/6000, o której pisaliśmy w CW 29/106. IBM nie wykazywał poważnego zainteresowania rynkiem unixowym, ale w międzyczasie zmienił zdanie i jest teraz zagrożeniem dla każdego. Z drugiej strony Sun całkowicie poświęcił się Unixowi i SPARC'owi i ciągle umacnia w tym zakresie swoją pozycję. Nie bez znaczenia jest również to, że SPARC'owe stacje robocze są znacznie tańsze od IBM RS/6000.

Digital Equipment. Główny do tej pory, konkurent Suna, Digital Equipment ze swoją stacją roboczą DECstation, spuścił nieco z tonu. Digital był jednym z założycieli ACE, ale jego interesy stały się sprzeczne z interesami inicjatywy, gdy wprowadził konkurencyjny procesor RISC'owy Alpha.

Alpha, w przeciwieństwie do procesorów SPARC, jest procesorem 64-bitowym. Digital planuje na jego bazie zbudować przyszłościowe stacje robocze. Niestety, OSF/1, system operacyjny dla procesorów Alpha, nie będzie dostępny na starszych modelach DECstation (oparte na procesorze MIPS DECstation używają systemu operacyjnego Ultrix). Potencjalni klienci wstrzymują się wobec tego z podjęciem decyzji o zakupie do czasu, gdy nie pojawią się stacje robocze oparte na procesorze Alpha.

Co dalej

Obroty Suna z końcem roku finansowego (czerwiec br.) wzrosły o 20% osiągając rekordowy poziom 4,3 mld USD z jednoczesnym spadkiem stopy zysku o 10% (157 mln USD w porównaniu ze 173 mln w roku ubiegłym). Niepodważalne są osiągnięcia firmy w zakresie stacji roboczych na biurko. Jednak otwartość systemów komputerowych spowodowała, że stacje robocze stały się artykułem powszechnego użytku i Sun nie może dłużej liczyć na to, że jego najważniejsi klienci będą kupowali stacje wyłącznie od niego. Świadczy o tym zatrzymanie się wzrostu jego udziałów w światowym obrocie stacjami roboczymi (30%). Klienci bardziej się teraz martwią o to, by mieć coraz szybszy sprzęt, niż o to u kogo go kupią.

Jeśli Sun chce cokolwiek osiągnąć na rynku systemów klient/serwer, na którym mu bardzo zależy, to musi znacznie ulepszyć linię serwerów, która w tej chwili pozostawia wiele do życzenia. Chodzi tu zarówno o integrację systemów, jak i jakość serwisu. Dowodem tego jest spadek jego udziałów na światowym rynku serwerów z 36 do 33%. Sun zamierza co prawda usprawnić swoje produkty poprzez wprowadzenie 64-bitowego procesora SPARC oraz ulepszoną wersję Solarisa (2.3), ale czy to wystarczy do utrzymania wiodącej pozycji - nie wiadomo.