Pierwsze wzmianki na temat architektury IA-64 pojawiły się w połowie lat 90. Produkcja protoplasty Itanium - procesora Merced początkowo miała się rozpocząć pod koniec 1998 r. Intel i współuczestniczący w projektowaniu IA-64 Hewlett-Packard wiązały z nim wielkie nadzieje. W zamierzeniach Intela procesory z serii IA-64 miały mu umożliwić podbój lukratywnego rynku wydajnych serwerów unixowych, na którym silną pozycję miał Sun Microsystems z procesorem SPARC.

Nadzieja w następcy

Nadzieje wiązane z Itanium wynikają z zastosowania w nim architektury EPIC, umożliwiającej wielopotokowe przetwarzanie równoległe, i dużej pamięci podręcznej. Wzrost wydajności przetwarzania ma być zauważalny zwłaszcza w operacjach zmiennoprzecinkowych, np. w zastosowaniach inżynierskich i multimedialnych.

Gdyby Intelowi udało się wprowadzić Itanium na rynek zgodnie z planem, niewątpliwie uzyskałby dużą przewagę nad konkurencją. Tymczasem jego rywale - Sun i IBM zdołali wyrównać dystans. Z tej właśnie przyczyny Intel przekonuje, że prawdziwym przełomem będzie dopiero kolejny model procesora z serii IA-64 - McKinley, którego premiera planowana jest na pierwszą połowę 2002 r.

Serwery od zaraz, aplikacje za chwilę

Seryjna produkcja procesora Itanium rozpocznie się w czerwcu br. Pierwsze egzemplarze będą produkowane w technologii 0,18 mikrona. Będą taktowane zegarem o częstotliwości 733-800 MHz. Serwery i stacje robocze wykorzystujące nowy układ można zamówić już dziś. Dell oferuje 4-procesorowy serwer PowerEdge 7150. Od czerwca nowy procesor znajdzie się w ofercie IBM (nowy eServer x380 mieszczący 4 procesory i stacja robocza Z Pro). Urządzenia z Itanium trafią także do oferty Hewlett-Packarda. Na początku III kwartału firma zaoferuje serwery RX 4610 (4-procesorowy) i RX9610 (16-procesorowy) oraz 2-procesorową stację roboczą i2000. Intel liczy, że do końca roku procesory Itanium znajdą się w urządzeniach ok. 35 producentów.

Popularność nowej platformy będzie jednak zależeć nie od sprzętu, lecz dostępności aplikacji. A na te trzeba poczekać. Na Itanium można wprawdzie uruchamiać istniejące aplikacje 32-bitowe, jednak zwiększenie wydajności nie będzie znaczące. Przedłużające się prace nad procesorem zniechęciły producentów oprogramowania do pośpiechu. W efekcie, w momencie premiery będzie istniało jedynie kilkadziesiąt aplikacji, mogących wykorzystać możliwości Itanium. Według przedstawicieli Intela, do końca roku ich liczba wzrośnie do 400.