Powstaniu protokołu IPv6 towarzyszyły wizje masowego stosowania adresacji IP. Kilka lat temu producenci z dumą przedstawiali urządzenia komunikujące się za pośrednictwem tego protokołu, poczynając od internetowych lodówek (samodzielnie zamawiających produkty, z wbudowaną przeglądarką i pocztą), kuchenek, po zegarki. Gdyby ta moda trwała, zapewne pojawiłyby się pierwsze obroże dla psa z identyfikatorem IPv6 (tylko jaki prefiks przeznaczyć dla czworonogów?). Po tym okresie szum medialno-marketingowy ucichł, a ewolucja IP dokonuje się... powoli.

Część producentów deklaruje powszechne wsparcie IPv6, inni zaś milczą na ten temat. Niektóre urządzenia sieciowe, mimo iż teoretycznie obsługują IPv6, w rzeczywistości mają z tym problemy. Pojawiają się pierwsze urządzenia dla użytkowników końcowych opatrzone metką IPv6 Ready.

Jedynym państwem, które zdołało zbudować ogólnokrajową sieć produkcyjną IPv6 jest Japonia. Wersja 6. protokołu funkcjonuje, poczynając od narodowej sieci szkieletowej, przez sieci dostawców, po użytkowników domowych. Japońscy lokalni ISP oferują już usługi DSL oparte wyłącznie na IPv6. W innych krajach istnieją tylko programy pilotażowe (warto zaznaczyć, że Polska także bierze udział w tym "wyścigu"). Pojawiają się również komercyjni dostawcy usług w Europie, np. NTT Communications. Firma przyznaje jednak, że istnieje małe zainteresowanie tymi usługami. Podobne usługi świadczy również Telia. Pod względem przydzielonych adresów przoduje kontynent europejski. Firmy prywatne nie odczuwają potrzeby szybkiej migracji do nowego środowiska IP.

Do większych projektów na świecie należą: europejski 6NET (3-letni projekt wykorzystujący pierwszą dedykowaną sieć IPv6), 6Bone oraz EUROSIX, azjatycki China Next Generation Internet Project (CNGI), czy Moonv6 - skupiający North American IPv6 Task Force, kilka uniwersytetów oraz armię USA.

Amerykańskie ministerstwo obrony zapowiada, że wszystkie jego sieci w tym roku będą przystosowane do IPv6 - kosztem 30 mld USD. Nowy protokół ma również znaleźć zastosowanie na polu walki, gdzie na potrzeby komunikacji muszą powstawać bezpieczne sieci ad hoc, służące wymianie danych w czasie rzeczywistym typu end-to-end, inaczej niż obecnie stosowane systemy komunikacji rozsiewczej.

Kiedy wdrażać?

Przejście na IPv6 jest nieuniknione. Nie jest to jednak proces natychmiastowy. Doświadczenia zdobyte podczas testowych implementacji z pewnością ułatwią i przyśpieszą przeniesienie tego protokołu do sieci produkcyjnej. Osoby wprowadzające IPv6 przyznają, że podczas wdrożeń występowały nieprzewidziane wcześniej problemy. Pojawiają się niezgodności sprzętu i oprogramowania z nowym protokołem, niezbędne może okazać się ich uaktualnienie. Wiedza ta pomaga w poprawnym zaplanowaniu późniejszych wdrożeń. Wdrożenie IPv6 było stopniowe i przebiegało dość sprawnie, poprzedzone było najpierw testami i rozpoznaniem, czy nie popsujemy działania istniejącej sieci i usług IPv4 - mówi Bartosz Gajda z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego (PCSS).

Implementacja klienta protokołu IPv6 dostępna jest niemal dla każdego aktualnego systemu operacyjnego. Wspierana jest już również przez znaczną część urządzeń sieciowych. Odpowiednie dodatki znajdują się także w większości środowisk programistycznych, zgodnie z zaleceniami Basic Socket Extensions for IPv6 [RFC 3493] oraz Advanced Socket API for IPv6 [RFC 3542].

Środowiska open source radzą sobie zdecydowanie lepiej z implementacją nowego protokołu. Obsługę IPv6 oferuje wiele popularnych programów, m.in. Sendmail, Postfix, OpenLDAP, Apache2, OpenSSH, BIND9, OpenH.323. Inne z kolei oferują łatki przystosowujące istniejące oprogramowanie, np. mySQL, postgreSQL, Samba.

IPv6 a sprawa polska

Jako najwcześniej zarejestrowany pTLA (pseudo Top Level Aggregation), bo już w maju 1999 r., wymieniany jest ICM Uniwersytetu Warszawskiego.

Testowa sieć 6Bone działa od 1996 r. Według kalendarium ICM, Polska dołączyła do niej w 1997 r. Obecnie w bazie whois sieci 6Bone znajduje się 90 sieci z Polski. Ma ona jednak coraz mniejsze znaczenie, ponieważ koniec jej funkcjonowania wyznaczono na 06/06/2006.

Europejska sieć naukowa Geant oferuje łączność IPv6 od października 2003 r. Należy do niej ogólnopolska Naukowo-Akademicka Sieć Komputerowa PIONIER, która również oferuje usługi IPv6. Coraz więcej ośrodków akademickich podłączonych do PIONIER-a uruchamia IPv6 we własnych sieciach miejskich.

Operator sieci PIONIER - PCSS (Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe) udostępnia kilka usług opartych na IPv6: www, anonymous ftp, news, DNS (na razie transport po IPv4) oraz nadawanie wysokiej jakości transmisji stacji radiowych (protokół IceCast). PCSS jest również pierwszym i dotychczas jedynym PoP (Point of Presence) sieci SixXS w Polsce (Tunnel Server). Udostępnia on IPv6 w tunelach IPv4. Jego dostępność ograniczona jest dla klientów edukacyjnych i naukowych sieci PIONIER.

Na 24 zarejestrowane polskie prefiksy IPv6 TLA (Top Level Aggregations), w Internecie widocznych jest 14, co lokuje nasz kraj na 9 miejscu. Wyprzedzamy m.in. kraje o znacznie lepiej rozwiniętej infrastrukturze IT, takie jak Szwecja czy Tajwan (według Ghost Route Hunter - SixXS - zobacz tabela). Nie jest to jednak odzwierciedlenie liczby sieci bądź użytkowników wykorzystujących IPv6.

Tworzona sieć IPv6 powinna mieć strukturę topologiczną podobną do istniejącej w sieciach IPv4. Lokalni dostawcy Internetu i firmy powinny uzyskiwać dostęp do produkcyjnej sieci IPv6 od np. sieci MAN bądź operatorów działających w danej okolicy. Pule adresów sTLA IPv6 w Polsce należą m.in. do: NASK, Internet Technologies Polska (GTS), NETIA, Crowley Data Poland, ATM SA, Era GSM, Internet Cable Provider, Aster City, WaveNet sp. z o.o., Millennium Communications oraz sieci miejskie (MAN): TASK (Gdańsk), OLMAN (Olsztyn), POZMAN (Poznań), CYFRONET (Kraków), BYDMAN, WASK (Wrocław), LODMAN (Łódź), ICM (Warszawa) - (z bazy whois RIPE).

Zalety IPv6

Ogromna liczba adresów IPv6 eliminuje potrzebę stosowania translacji adresów NAT (Network Address Translation). Teoretycznie możliwe jest przydzielenie 2128 ~ 3,4x1038 adresów, dzięki czemu każdy mieszkaniec Ziemi mógłby otrzymać ok. 1030 adresów. W IPv4 ich maksymalna liczba wynosi 2³² ~ 4,2 x10⁹. Każde urządzenie może korzystać z własnych globalnych, rutowalnych adresów. Likwiduje to wszelkie problemy związane z przesyłaniem przez NAT różnych protokołów, wrażliwych na zmianę nagłówka IP, jak np. IPSec czy VoIP. IPv6 umożliwia bezpieczną komunikację end-to-end, także mobilną (mobile IP) pomiędzy dwoma dowolnymi hostami. W nowym IP zrezygnowano z podziału na klasy, który marnotrawił znaczną część możliwych adresów.