Polkomtel SA zbudował sieć telefoniczną opartą na technologii Voice over IP, telefonach działających w sieci komputerowej i programowej centrali pracującej na serwerze Windows NT.

Operator sieci komórkowej Plus GSM jest pierwszą w Polsce firmą, która zdecydowała się na wykorzystanie na dużą skalę technologii programowej centrali telefonicznej i telefonów IP komunikujących się za pomocą protokołu H.323. Firma po raz trzeci zastosowała już technologię przesyłania głosu sieciami pakietowymi (jedno z zastosowań opisywaliśmy w CW 43/98), tym razem budując rozwiązanie Voice over IP, w którym cały, odrębny system telefoniczny oparto na programowej centrali Cisco MCS 7830 pracującej na platfor- mie Windows NT. Współpracuje z nią 110 aparatów telefonicznych Cisco Selsius włączonych bezpośrednio do sieci lokalnych w różnych oddziałach firmy w całym kraju. Komunikacja między aparatami a centralą zlokalizowaną w siedzibie Polkomtela w Warszawie odbywa się za pośrednictwem sieci rozległej opartej na protokole IP.

Wygrana walkowerem

System telefoniczny oparty na technologii Voice over IP jest wykorzystywany wyłącznie do celów wewnętrznych i nie umożliwia dzwonienia poza firmę. "Jednym z podstawowych założeń przyjętych przy wyborze rozwiązania było zbudowanie alternatywnego systemu komunikacji głosowej, który nie miałby nic wspólnego z tradycyjnymi systemami telekomunikacyjnymi. Tylko to gwarantowało poprawną pracę nawet wtedy, gdyby z powodu problemu roku 2000 przerwały działanie inne urządzenia telekomunikacyjne" - mówi Piotr Machowski, kierownik Działu Transmisji Danych. Choć Polkomtel do celów komunikacji wewnętrznej wykorzystuje sieć opartą na centralach Nortela, to - budując alternatywną sieć głosową przy użyciu transmisji pakietowej - chciał uniezależnić się od ewentualnych nieprzewidzianych, mimo przeprowadzonych testów, efektów ubocznych problemu roku 2000 wpływających na rozwiązania telekomunikacyjne.

"O przedstawienie propozycji pełnego rozwiązania telefonicznego opartego na technologii Voice over IP zwróciliś-my się do sześciu głównych dostawców rozwiązań telekomunikacyjnych. Chociaż każdy z nich chwali się posiadaniem takiego produktu w swojej ofercie, to tylko jeden z nich mógł dostarczyć działające rozwiązanie przed końcem 1999 r." - mówi Mirosław Bielicki, dyrektor Departamentu Infrastruktury Informatycznej. Firma Cisco Systems zaproponowała centralę telefoniczną MCS 7830, opartą na oprogramowaniu Call Manager, oraz aparaty telefoniczne Selsius, włączane bezpośrednio do sieci komputerowej obsługującej protokół IP (rozwiązanie to opisywaliśmy w CW 25/99).

Na wybór rozwiązania Cisco złożyły się także inne czynniki. "Rozwiązanie Cisco było jedynym spośród rozważanych przez nas rozwiązań Voice over IP, które umożliwia dwóm rozmówcom prowadzenie rozmowy poprzez telefony głośno mówiące bez wzajemnego zagłuszania się. Telefony Selsius to jedyne znane nam aparaty umożliwiające cyfrową transmisję głosu w trybie full-duplex, a nie semi full-duplex" - wyjaśnia Mirosław Bielicki.

110 telefonów Selsius pracuje w 22 ośrodkach Polkomtela. Większość znajduje się w warszawskich biurach firmy. Telefony włączane są bezpośrednio do sieci komputerowej, w której automatycznie przez serwer DHCP jest im przydzielany numer IP. Konfigurację telefonu wykonuje się automatycznie, po podłączeniu do sieci komputerowej. Później można go już wpinać w dowolnym miejscu sieci korporacyjnej i nadal będzie on miał ten sam numer wewnętrzny i będzie oferował ten sam zestaw funkcji.

Korzyści wiele

"W firmie takiej jak nasza, mającej szybką sieć rozległą, opartą na protokole IP, i oddziały wymagające sprawnej komunikacji w wielu miejscach kraju, komunikacja Voice over IP przynosi ogromne korzyści. Podstawową jest możliwość instalacji centrali telefonicznej tylko w jednym miejscu sieci IP i zrezygnowania z wielu rozproszonych PBX-ów, których zastosowanie jest niezbędne przy tradycyjnej telefonii. To znacznie obniża koszty infrastruktury telekomunikacyjnej i ułatwia zarządzanie" - mówi Mirosław Bielicki. I choć telefon Selsius kosztuje ok. 20% więcej niż porównywalny tradycyjny cyfrowy aparat telefoniczny, to oszczędności wynikające z zastosowania jednej centrali Voice over IP zamiast kilkunastu PBX-ów są ogromne. "Telefon Voice over IP działa tak samo jak tradycyjny telefon, przez co jego użytkowanie nie stanowi bariery technologicznej dla użytkowników" - mówi Mirosław Bielicki.

Według zapewnień Cisco, pojedynczy silny serwer Call Manager jest zdolny obsłużyć ok. 2000 telefonów. "Jest to liczba porównywalna z aktualną liczbą wewnętrznych abonentów Polkomtela" - stwierdza Piotr Machowski. Wskazuje on również inne korzyści wynikające z zastosowania Voice over IP, m.in. możliwość podłączenia telefonów bezpośrednio do sieci komputerowej (nie jest potrzebna instalacja dedykowanego okablowania telefonicznego), a także wyeliminowanie ręcznego przełączania kabli w centralnej szafie dystrybucyjnej każdorazowo przy przeniesieniu telefonu.

Wady?

Polkomtel zbyt krótko używa nowej technologii, by przedstawiciele firmy mogli mówić o wadach. "Ewentualne minusy wychwycimy przy normalnym użytkowaniu tego rozwiązania. Od rezultatów tych testów w środowisku produkcyjnym będzie zależeć, czy wdrożymy tę technologię w szerszym zakresie. Na razie zapowiada się ona obiecująco" - wyjaśnia Mirosław Bielicki.

Obecnie pracująca w Polkomtelu centrala Cisco to dedykowany serwer klasy PC z systemem Windows NT 4.0, dostarczony w "bezobsługowym" pudełku oznaczonym nazwą Cisco MCS 7830. "Urządzenie to jest już skonfigurowane i nie przewidujemy problemów w jego pracy" - mówi Piotr Machowski. Rozważa on jednak możliwość instalacji oprogramowania centrali na standardowo stosowanych w firmie serwerach Dell lub HP w konfiguracji podnoszącej bez- awaryjność.

Przedstawiciele Polkomtela przekonani są o potencjale technologii Voice over IP. "Voice over IP oparte na protokole H.323 jest tym dla tradycyjnego świata telekomunikacji, czym komputery klasy PC były kilkanaście lat temu dla świata mainframe'ów. Pozwolą zmienić zamknięte i wzajemnie niekompatybilne rozwiązania telekomunikacyjne w otwartą platformę udostępniającą standardowe interfejsy programistyczne" - konkluduje Piotr Machowski.