Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System SA, strategiczna spółka skarbu państwa, przeczy potocznemu mniemaniu, że firmą państwową nie da się porządnie (czyli tak jak firmą prywatną) zarządzać. Spółka zarządza aktywami o wartości około 5 mld zł i realizuje program inwestycyjny o wartości ponad 8 mld zł do 2014 roku, który ma wreszcie umożliwić prawdziwą dywersyfikację dostaw gazu. Przychody firmy w roku 2011 wyniosły 1,53 mld zł, zaś zysk prawie 400 mln zł.

System przesyłowy obejmuje ponad 9,7 tys. km gazociągów wysokiego ciśnienia, 15 tłoczni, 56 węzłów i 970 punktów wyjścia. Firma zatrudnia ponad 2 tys. osób. Należy do niej spółka Polskie LNG SA, która buduje terminal skroplonego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu. By nad tym wszystkim zapanować, system informatyczny musi obejmować zarówno funkcjonowanie gazociągów, jak i działalność poszczególnych jednostek terytorialnych spółki. "Zaawansowane systemy informatyczne są niezbędne w procesie planowania rozbudowy systemu przesyłowego. Ułatwiają kontrolę i raportowanie stanu wykonania inwestycji. Wspomagają remonty i eksploatację systemu przesyłowego. Wreszcie zapewniają łączność i wymianę danych pomiędzy rozrzuconymi po kraju jednostkami terytorialnymi" - wyjaśnia Marcin Gronowski, dyrektor zarządzający Gaz-System.

Nie można także zapominać o fundamentalnych zadaniach operatora, czyli sterowaniu przesyłem gazu i monitorowaniu pracy systemu przesyłowego (Krajowa Dyspozycja Gazu). To wymaga stosowania specjalistycznego oprogramowania - systemu dyspozytorskiego SCADA.

SAP w akcji

Dobrze zarządzana firma nie może się obejść bez poprawnego zdefiniowania procesów. "Tylko w ten sposób mogliśmy świadomie wybrać system ERP i nie dać sobie narzucić przez dostawcę jego utartych schematów myślenia. To my wiemy lepiej, jak działa nasza firma" - wspomina wdrożenie systemu SAP Grzegorz Stępniak, dyrektor pionu informatyki Gaz-System. Wdrożenie trwało 18 miesięcy. Prowadząca je firma S&T, mając w ręku precyzyjną mapę procesów, wykazała, że SAP jest elastycznym systemem. Zdaniem Grzegorza Stępniaka często jednak dostawcom jest na rękę opowiadać, że firma musi się dostosować do "zaszytych" w SAP procesów, byle nie wychodzić poza sztampowe rozwiązania.

SAP zastąpił stare oprogramowanie, w którym ciężko było uzyskać na bieżąco agregowane informacje. Pokonywały one mozolną drogę od oddziału firmy, poprzez odpowiedni pion w centrali, aż na biurko prezesa. Kierownictwo firmy liczy, że teraz uprości się sposób uzyskiwania informacji strategiczno-operacyjnych - o wskaźnikach, stanach i miernikach realizacji planów działania, czy też ułatwiających ocenę stanu dopasowania obecnej struktury organizacyjnej do oczekiwań współczesnego rynku. "Nie ukrywam, że szybszy dostęp do dobrej informacji zarządczej umożliwi optymalizację wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa. Dopiero z początkiem stycznia 2012 system rozpoczął swoją prawdziwą pracę, więc zagregowane dane obejmujące wszystkie obszary dopiero się tworzą. Za rok będziemy mogli ocenić, czy jakość danych i dostęp do nich rzeczywiście ułatwia nam pracę zarządczą" - ocenia Marcin Gronowski.

Nowością we wdrożeniu systemu klasy ERP było wykorzystanie na szeroką skalę szkolenia e-learningowego. Objęto nim ok. 700 osób w ciągu trzech miesięcy. Przeprowadziła je warszawska firma Tomorrow. "Szkolenia były przygotowane przez profesjonalny zespół naszych pracowników i konsultantów. Opierając się na faktycznych przypadkach, opracowaliśmy setki scenariuszy szkoleniowych, które znalazły zastosowanie podczas warsztatów i, jak się okazało, również w późniejszej pracy" - dodaje Gronowski.

Z informatyka konsultant

Grzegorz Stępniak na pytanie, jak najlepiej określić jego 70-osobowy zespół, odpowiada, że ludzie parają się konsultingiem. "Nie zajmujemy się technologią. Doradzamy biznesowi, jak zarządzać informacją" - tłumaczy. Nie wyklucza, że z czasem najbardziej powtarzalne funkcje zostaną oddane w outsourcing.

Marcin Gronowski nie mówi "nie" outsourcingowi, byle firma nie utraciła swojej wiedzy (niekontrolowany wypływ informacji) ani zdolności do radzenia sobie z problemami IT (specyfika rynkowa), przy zachowaniu minimalnego poziomu zatrudnienia własnego. O pełnym outsourcingu usług IT nie ma mowy. "Sama obsługa wewnętrzna spółki powinna być realizowana przez podlegających naszym standardom i wymogom pracowników" - tłumaczy Marcin Gronowski. Spółka musi dbać o nich, ułatwiając im specjalizację i profesjonalizację w ramach obsługi wewnętrznej firmy. "Oferujemy bogaty program szkoleń zawodowych, rozwijających dotychczasowe umiejętności i zapewniamy możliwość zdobywania przez naszych pracowników czasem kosztownych certyfikatów, które zwiększają ich przydatność dla firmy, ale - z czego zdajemy sobie sprawę - podwyższają również ich wartość rynkową" - dodaje Marcin Gronowski.

Oko na infrastrukturę

Po wdrożeniu SAP nadchodzi czas na projekt paszportyzacji. Chodzi o przygotowanie jednolitego w skali całej spółki narzędzia służącego do dostarczania wiarygodnych i aktualnych informacji o danych technicznych i eksploatacyjnych obiektów oraz urządzeń gazowych, ich fizycznym umiejscowieniu, zależnościach pomiędzy nimi. Paszportyzacja ułatwi prowadzenie dokumentacji technicznej ewidencjonowanych obiektów oraz planowanie i ewidencję czynności eksploatacyjnych prowadzonych na sieci przesyłowej.

Wśród pozostałych korzyści z paszportyzacji - charakterystycznego narzędzia wszystkich operatorów infrastruktury - wymienia się weryfikację terminowości i prawidłowości wykonywania przeglądów wymaganych przepisami prawa (legalizacje, badania Urzędu Dozoru Technicznego). Poza tym chodzi o wspomaganie prowadzenia uzgodnień projektowych, a także o prowadzenie analiz sieciowych i obliczeń.