Realizacja systemów pamięci masowych wkracza obecnie w nową fazę. Zapotrzebowanie na szybkie skalowanie, równoległy dostęp do tych samych zasobów przez wiele serwerów - często oddalonych od macierzy dyskowych - oraz zapotrzebowanie na pracę aplikacji, korzystających z pamięci masowych non stop, wymuszają praktyczną realizację koncepcji sieci SAN, wdrażanie urządzeń NAS, rozwiązań backupu bez angażowania serwerów i innych technologii, które jeszcze przed kilkoma laty uchodziły za futurologię. Aby skutecznie poruszać się po gąszczu rozwiązań, jakie wkrótce trafią na rynek, konieczne jest zrozumienie, co kryje się pod hasłowymi nazwami, którymi już obecnie zasypują klientów producenci.

Storage Area Network (SAN)

Storage Networking Industry Association (SNIA), organizacja grupująca producentów systemów pamięci masowych, definiuje termin SAN jako sieć, której podstawowym zadaniem jest przesyłanie danych między systemami komputerowymi a pamięciami masowymi, jak również bezpośrednio między poszczególnymi urządzeniami pamięci masowych. Na sieć SAN składa się podstawowa fizyczna infrastruktura komunikacyjna, oprogramowanie, które zarządza sposobem realizacji komunikacji, a także urządzenia, takie jak serwery i pamięci masowe bezpośrednio włączone do tej sieci. Termin SAN jest często kojarzony z dedykowanymi sieciami, w których jest realizowana blokowa transmisja danych (sieć stanowi swego rodzaju magistralę I/O), a nie tradycyjna transmisja plików.

Dosyć ścisłą definicję sieci SAN podaje firma analityczna Enterprise Storage Group, specjalizująca się w problematyce pamięci masowych, która termin SAN używa wymiennie z terminem networked storage. Firma ta uważa, że sieci SAN czy też inne formy sieci pamięci masowych sprowadzają się do istnienia dedykowanej sieci łączącej najczęściej serwery z pamięciami masowymi, z wykorzystaniem różnych technologii sieciowych (obecnie jest to zazwyczaj Fibre Channel), gdzie dane są przesyłane zarówno w trybie blokowej transmisji danych, jak i z wykorzystaniem klasycznych mechanizmów dostępu plikowego.

Network Attached Storage (NAS)

SNIA definuje NAS jako te pamięci masowe bądź urządzenia typu appliance, które po włączeniu do klasycznej sieci komputerowej LAN udostępniają dane za pośrednictwem systemów plikowych - w sposób analogiczny do serwerów udostępniających pliki komputerom klienckim.

Urządzenie typu NAS może wykorzystywać własne wbudowane nośniki danych (np. dyski), jak również pełnić rolę interfejsu pomiędzy siecią LAN a siecią SAN i podłączonymi do niej macierzami. Wtedy też urządzenie NAS staje się częścią sieci SAN.

Zaletą urządzeń NAS jest to, że "rozmawiają" one z serwerami i klientami sieciowymi z wykorzystaniem w pełni znanych im protokołów dostępu do plików, np. Network File System (NFS) oraz Common Internet File System (CIFS). Urządzenia NAS interpretują polecenia i w zależności od sposobu pracy zamieniają je na polecenia I/O, realizowane za pomocą wewnętrznej magistrali (gdy urządzenie NAS jest jednocześnie macierzą dyskową), lub przekazują te polecenia do dedykowanych macierzy włączonych do sieci SAN, np. z wykorzystaniem Fibre Channel.

Jednocześnie urządzenia NAS nie ograniczają się wyłącznie do obsługi interfejsu Ethernet. Mogą one również dostarczać usługi dostępu plikowego za pośrednictwem magistrali InfiniBand, IP oraz Fibre Channel. W idealnym środowisku jedno urządzenie obsługuje wiele różnych interfejsów, udostępniając dane równocześnie z wykorzystaniem wielu protokołów.