Duże jest piękne

Komputery Atari ST mają znakomite monitory monochromatyczne SM124 i SM125. Ostry, kontrastowy i pozbawiony drgań obraz o rozdzielczości 640x400 w pełni kwalifikowałby je do zastosowań profesjonalnych, gdyby miały ekrany o większej powierzchni.

Komputery Atari ST mają znakomite monitory monochromatyczne SM124 i SM125. Ostry, kontrastowy i pozbawiony drgań obraz o rozdzielczości 640x400 w pełni kwalifikowałby je do zastosowań profesjonalnych, gdyby miały ekrany o większej powierzchni.

Istnieje kilka sposobów rozwiązania tego problemu. Firma Atari sprzedaje 19-calowy monitor SM194, który może wyświetlać pełną stronę A4. Niestety, niezbędna jest do niego specjalna karta sterownika do komputera Mega ST z TOS- em 1.4. Podnosi to koszt całkowity do ok. 3500 USD. Inny wielkoekranowy system bazujący na monitorze Wyse & Taxan z kartą MGE2 kosztuje ok. 2000 USD.

Titan Designs - brytyjska firma z Birmingham - idąc za hasłem reklamowym Atari "Power without the Price" ("Siła bez kosztów") rozwiązała ten problem wypuszczając na rynek kartę graficzną nazwaną Reflex Graphics Card. Kosztuje ona jedynie 400 USD i jest to obecnie najtańsza dostępna opcja tej klasy. Reflex Graphics Card jest płytką z obwodem drukowanym, dołączanym do szyny expansion bus Atari Mega ST. Można także otrzymać kartę do pozostałych komputerów serii Atari ST. W tym przypadku trzeba jednak wyciąć dużą dziurę w obudowie, by móc później podłączyć kable od monitora.

Na płytce znajdują się dwa dodatkowe porty monitora. Jeden jest standardowym 13-nóżkowym gniazdem monitora Atari ST, drugi - to 9-nóżkowe złącze typu D, identyczne z używanymi w monitorach komputerów typu PC. Standardowy monitor SM124 lub SM125 musi być podłączony do portu ST karty RGC.

Karta RGC wspomaga wyświetlacz ST własnym sterownikiem ekranu. Zastosowana w karcie kość TMS34061, opracowana przez Texas Instruments specjalnie do sterowania monitorów wysokiej rozdzielczości, pozwala programowo uzyskiwać różne tryby ekranowe, a dzięki temu współpracuje z monitorami o różnej rozdzielczości. Pamięć ekranu stanowi 128 kB bardzo szybkiej pamięci RAM. Dzięki takiej organizacji standardowej, szybko działającej pamięci ekranu Atari ST nie obciąża ekran dużej rozdzielczości. Szybkość tę można dodatkowo zwiększyć stosując blitter, jeżeli tylko płyta komputera na to pozwala. RGC skonstruowano z myślą o zminimalizowaniu problemów związane z istniejącym oprogramowaniem. Firma Atari już dawno ustaliła pewne ramy dla programistów, determinując rozmiary ekranu i jego rozdzielczość. Zatem RGC informuje GEM o zwiększonej powierzchni ekranu i każdy program, który trzyma się tych ustaleń, może pracować w trybie podwyższonej rozdzielczości.

GEM samodzielnie rozpoznaje zwiększoną rozdzielczość. Okna dialogowe, alertowe i wyboru plików nadal znajdują się w centrum zwiększonego ekranu. Okna GEM-u są automatycznie zwiększane do rozmiarów całego ekranu. Po ustawieniu opcji Show as Text w menu View, okna Desktopu wykorzystują szerszy ekran do wyświetlania zwiększonej liczby kolumn.

Przetestowano dużą część oprogramowania Atari i nie napotkano zbyt wielu problemów. Niektóre, bardzo dawno napisane programy stwarzają problemy z wymiarowaniem okien, natomiast nowsze współpracują z GEM bezproblemowo. Niefortunnie się składa jednak, że kłopoty dotyczą głównie programów graficznych. Wczesne wersje programów malarskich i rysunkowych często oczekują specyficznego dla nich formatu ekranu i w rezultacie nie pracują poprawnie. Większość nowych programów jest w pełni kompatybilna z kartą RGC.

Istnieje także grupa programów, które pracują bezbłędnie. Używają one jednakże tylko lewego górnego rogu dużego ekranu. Dotyczy to najstarszego oprogramowania i aplikacji nie gemowskich.

Tryby monitora

W rzeczywistości RGC zawiera dwa produkty w jednym: Display Enhancer (karta rozszerzająca do monitora) do standardowego monitora SM124/125 i karta sterownika dla dużych monitorów. Karta rozszerzenia dla SM124 oferuje dwa tryby pracy. Pierwszy polega na powiększeniu obszaru roboczego ekranu do 1024x496 pikseli, w którym cała szerokość strony A4 mieści się na ekranie.

Drugi tryb służy do pracy z tzw. przeplotem (interlace), który polega na dwukrotnym zwiększeniu liczby wyświetlanych poziomych linii na ekranie. W konsekwencji obraz jest budowany jak gdyby z dwóch obrazów: w pierwszym przebiegu wiązki elektronowej rysowane są linie nieparzyste, w drugim parzyste. W rezultacie otrzymujemy ekran z podwójną rozdzielczością pionową. Praca z przeplotem ma jednak istotną wadę. Zanim na ekranie pojawi się "drugi" obraz, pierwszy zdąży częściowo zniknąć. Na skutek tego ekran ma prawo trochę migotać. Specjalny monitor z luminoforem o wydłużonej poświacie pozwoli rozwiązać ten problem, ale w karcie RGC zastosowano rozwiązanie zastępcze. Niektóre ze standardowych wypełnień GEM (GEM fill) migocą bardziej od innych (zwłaszcza górny pasek okienek GEM-u). Sterownik (driver) karty wyłapuje takie migoczące wypełnienia i zastępuje je bardziej stabilnymi. Prowadzi to do pewnych skutków ubocznych, np. mora, ale faktycznie migotanie ulega eliminacji.

Pewną korzyścią z trybu z przeplotem jest to, co nazywa się ekranem wirtualnym. Monitor wyświetla wtedy tylko część większego obrazu zapisanego w mapie bitowej. Sterownik RGC umożliwia osiągnięcie rozdzielczości 1024x1024 z przeplotem. Ten tryb wymaga sterownika ekranu wirtualnego i kiedy mysz osiąga np. dół ekranu, wirtualny obraz jest przewijany w do dołu. Przewijanie (scrolling) ekranu wirtualnego jest całkowicie płynne i bardzo efektowne, zwłaszcza na dużym monitorze.

Monitor A4 firmy Samsung ma rozdzielczość ekranu 800x1008 pikseli. Dla użytkowników DTP jest to oczywisty wybór. Jeśli się go raz użyje, trudno będzie wrócić do małego ekranu SM124. Monitor A4 kosztuje 700 USD.

Monitor Hitachi Mono-Focus oferuje rozdzielczość 1024x870, albo 1024x1024 z przeplotem. Jego zaletą jest tzw. dynamiczne ogniskowanie, dzięki czemu obraz zachowuje jednakową ostrość zarówno w centrum ekranu jak i w jego rogach. Z ceną 1500 USD stanowi on największy wydatek wśród trzech opisywanych monitorów, za to spełnia najostrzejsze wymogi.

Monitor 19" Wyse Multisync pracuje z rozdzielczością 1024x1024 punkty. Jest to jedyny monitor o tej rozdzielczości z możliwością wyświetlania całego obrazu na ekranie. Jego koszt wynosi 1350 USD.

Jeśli ktoś stał się już właścicielem monitora o dużej rozdzielczości, innego od opisywanych wyżej, może także skorzystać z dużej rozdzielczości oferowanej przez RGC. Przy zamówieniu karty należy skontaktować się z Titan Design celem dobrania odpowiedniego sterownika.

Nowe oprogramowanie

Do sterowania kartą RGC służy specjalna kombinacja programu rezydentnego (desk accessory) i programu w folderze auto. Program z auto przechwytuje ekrany wyświetlane przez ST i kierowane do RGC, a program rezydentny dostarcza kilku użytecznych narzędzi pozwalających maksymalnie wykorzystać zalety karty.

Oprogramowanie RGC zawiera przyspieszacz myszy, który zwiększa jej prędkość nawet czterokrotnie. Jest to bardzo użyteczna opcja, jeśli zważymy, że powierzchnia ekranu obsługiwanego przez RGC jest blisko 6 razy większa od ekranu SM124. Innym użytecznym programem jest ściągacz ekranu (screen graber), który zapisuje cały ekran lub jego wybraną część w pliku *.IMG tak, że cały ekran może być zapisany bez względu na rozdzielczość, z jaką uruchomiona została RGC. Wyświetlanie wypełnień na ekranie w trybie przeplotu jest również kontrolowane przez program rezydentny.

Funkcje AES (Application Environment System - środowisko obsługi aplikacji) obsługi monitora gwarantują, że programy nigdy nie będą otwierać okien większych niż ekran. Jest to o tyle pomocne, że programy zapamiętują ostatnią pozycję okien i po zmniejszeniu rozmiaru ekranu okna są zawsze widoczne w całości.

Częścią sterownika RGC jest program do ustawiania rozdzielczości ekranu. Teoretycznie oprogramowanie procesora graficznego TMS umożliwia uzyskanie każdej rozdzielczości. Jednakże oprogramowanie RGC limituje to do pewnej ograniczonej liczby. Nowe oprogramowanie dodaje dwie nowe rozdzielczości do istniejących trybów oferowanych przez RGC: 1024x496 i 800x480 pikseli (oba tryby bez przeplotu).

Interesującą opcją jest możliwość zastosowania oprogramowania oferującego wielozadaniowość (multitasking). Ponieważ RGC używa swojej własnej pamięci (video RAM), można stosować oprogramowanie, które wyświetla dwa różne obrazy na dwóch monitorach.

Oto przykład, jak wielozadaniowość może ułatwić pracę. Uruchomiono nie najnowszy już program Virtuoso (muzyczny sekwencer) z kartą RGC i monitorem SM124, podczas gdy inny program wykorzystujący GEM pracował (na tym samym komputerze) na monitorze Hitachi A3. Na małym monitorze pracowano więc z programem muzycznym, a tworzone w nim nuty przesyłano do programu DTP, przystosowanego do składu nut.

David Encill i David Glasspole, twórcy RGC, pracują nad jej dalszymi usprawnieniami. Będzie to opcja pozwalająca na pełne wykorzystanie koloru z 2-, 4-, 8- lub 24-bitową grafiką i specjalnym procesorem przyspieszającym grafikę. Autorzy postawili sobie za cel osiągnięcie pełnej zgodności z istniejącym oprogramowaniem. Calamus SL lub PageStream na pewno będzie wart obejrzenia na kolorowym monitorze.

Ramka 1: Sterownik RGC jest zdolny generować następujące rozdzielczości na standardowym monitorze SM124 lub SM125 (niektóre z tych trybów wymagają dodatkowego 40 MHz zegara zainstalowanego na RGC za dodatkowe 13 USD): . 1024x800 z przeplotem 1024x960 z przeplotem 1024x496 bez przeplotu 800x480 bez przeplotu 736x480 bez przeplotu 640x480 bez przeplotu *800x600 bez przeplotu *1024x600 bez przeplotu . * - tylko monitor SM125

Wymienione niżej programy przetestowano z pozytywnym wynikiem z RGC przy rozdzielczości 1024x496 (bez przeplotu) oraz 1024x1024 (z przeplotem). . NeoDesk (2.05 i 3.01) NeoDesk CLI HyperDraw 1.0 TouchUp 1.56 Calligrapher Professional (2.21 i 2.23) Calligrapher Junior 2.23 That's Write (1.21 i 1.5) Protext 4.2 First Word Plus 2.25 Superbase Professional 3.01 Timeworks DTP 1.12 Data Manager Professional 1.1 CWord Writer 2.01 UniTerm HotWire 3.0 MultiDesk 1.8 MaxiFile 3.0 G+Plus (1.3 i 1.5) ACShell (2.05, 2.1 i 2.5) X-Boot 2.08 FastCopy 3 Atari HD Utilities 3.01 PageStream 1.82 Calamus 1.09N .

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200