Praktycznie wszystkie duże firmy posiadają już wyrafinowane systemy zabezpieczeń systemów IT. Firmy informatyczne przypuściły więc szturm na rynek MSP. Dzięki temu małe i średnie firmy mogą przebierać w ofertach uszytych dokładnie na ich miarę.

Nieustanny wzrost liczby potencjalnych zagrożeń spowodował, że dbanie o bezpieczeństwo przestało być jedynie dobrą praktyką, a zaczęło być koniecznością. Na firmowe systemy dybią twórcy wirusów, hakerzy, spamerzy, zwyczajni złodzieje, a nawet konkurencja. Paradoksalnie małe i średnie przedsiębiorstwa są bardziej narażone na ataki niż duże firmy. Pomimo tego, że korporacje - właściciele znanych marek - są atrakcyjniejszymi celami ze względów marketingowych, dzięki większym nakładom na bezpieczeństwo są w stanie należycie się zabezpieczyć. Często nad ich bezpieczeństwem czuwa zespół gruntownie wyszkolonych specjalistów. W małych firmach IT zajmuje się tym zwykle jeden informatyk, na dodatek zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy. Typowe środowisko informatyczne niedużej firmy stwarza hakerom ogromne pole do popisu.

Z myślą o MSP

Niewielkie budżety małych i średnich firm na informatykę sprawiają, że bezpieczeństwo rzadko traktowane jest priorytetowo. Na dodatek dotychczas systemy bezpieczeństwa dla przedsiębiorstw, np. antywirusowe czy antyspamowe, były opracowywane z myślą o organizacjach posiadających własny dział IT. Przez to ich utrzymywanie i zarządzanie wiązało się ze stosunkowo wysokimi kosztami. Wymagało także dużej wiedzy specjalistycznej, często związanej ze szkoleniami. Małe i średnie firmy traktowane były jak duże organizacje. Spotykają się bowiem z takimi samymi zagrożeniami. Oferta dla małych i średnich firm polegała więc jedynie na zmniejszeniu liczby kupowanych licencji. To dlatego ochrona ograniczała się zwykle do systemów działających na komputerach biurkowych poszczególnych użytkowników.

Od pewnego czasu dostawcy systemów zabezpieczeń zmienili podejście. Nie da się ukryć, że skłoniło ich do tego nasycenie rynku dużych firm. Obecnie praktycznie wszyscy dostawcy posiadają w ofercie rozwiązania dopasowane do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw. Gwarantują one szybką i łatwą instalację, a także uproszczoną konfigurację i zarządzanie. Często oferowane są w niższej cenie.

Pakiet problemowy

Oferta dostępna na rynku jest bardzo szeroka. Obejmuje nie tylko proste systemy antywirusowe, ale także zintegrowane rozwiązania. Oferta producentów wyraźnie ewoluuje właśnie w kierunku systemów łączących wszystkie niezbędne funkcje. W ich skład wchodzą mechanizmy wykrywające oprogramowanie szpiegowskie (spyware i adware), filtry treści, a także bardziej zaawansowane technologie, jak zapory firewall czy technologie przeciwdziałające próbom włamań do sieci firmy. Pakiety zabezpieczają także serwery pocztowe, skanując przychodzącą pocztę nie tylko pod kątem wirusów w załącznikach, ale także spamu.

W skład pakietów wchodzą także bardziej zaawansowane narzędzia przeznaczone do zarządzania firmowym bezpieczeństwem, spotykane dotychczas w rozwiązaniach przeznaczonych dla dużych firm. Przykładem może być McAfee ProtectionPilot.

Umożliwia on redukcję ilości zadań administracyjnych przez centralne zarządzanie i instalowanie uaktualnień dla wykorzystywanego w firmie oprogramowania. Administratorzy mogą szybko sprawdzić, czy znajdujące się pod ich opieką środowisko IT nie zostało zainfekowane, oraz określić, które systemy muszą zostać uaktualnione. Scentralizowane mechanizmy kontroli pozwalają np. - w przypadku epidemii wirusowej - na błyskawiczne zainstalowanie aktualizacji w całej sieci lokalnej.

Magiczny kuferek

Dobrze przyjętym na rynku produktem są wyspecjalizowane urządzenia, tzw. appliance. Według IDC w latach 2004-2009 sprzedaż urządzeń do ochrony przesyłania wiadomości w Europie Zachodniej będzie rosła w tempie 62% rocznie. Oferują je praktycznie wszyscy dostawcy, także te firmy, które dotychczas zajmowały się wyłącznie produkcją oprogramowania (m.in. Symantec i Check Point). Główną zaletą tego typu rozwiązań jest ograniczenie wymagań związanych z wdrożeniem, konfiguracją i zarządzaniem. Wspólną ich cechą jest też to, że są to systemy sprzętowo-programowe przeznaczone do wykonywania - w odróżnieniu od komputerów lub serwerów - ograniczonego zakresu funkcji. Najszerszą i najszybciej rozwijającą się kategorią tego typu sprzętu są systemy zabezpieczeń łączące funkcje zapory firewall, modułu VPN, systemu detekcji lub zapobiegania włamaniom oraz modułu antyspamowego i filtru treści.

We wrześniu na rynek trafi przeznaczone właśnie dla małych i średnich firm urządzenie F-Secure służące do uruchamiania w firmie bezpiecznej poczty elektronicznej. F-Secure Messaging Security Gateway X200 będzie posiadać - poza funkcjami platformy komunikacyjnej - zaporę ogniową oraz mechanizmy antywirusowe i antyspamowe.

Urządzenia specjalizowane mają oczywiście wady i zalety. Z jednej strony ich architektura jest zoptymalizowana do wydajnego wykonywania określonych zadań, z drugiej mają często ograniczone możliwości uaktualnienia, co może prowadzić do konieczności wymiany całego sprzętu. Jedną z najczęściej podkreślanych zalet rozwiązań typu appliance jest możliwość łatwej i szybkiej instalacji oraz konfiguracji. Nie są to oczywiście cechy bezpośrednio związane ze specjalizacją urządzeń, ale ich architektura z reguły jest tak zaprojektowana, aby ograniczyć wymagania związane z zarządzaniem.

Nie tylko wirusy

Niebezpieczeństwa nie ograniczają się wyłącznie do wirusów i włamań. Źródłem problemów może być przypadkowy - lub specjalnie sprowokowany - zanik zasilania, który może spowodować uszkodzenie sprzętu, utratę danych lub okresową niedostępność systemu dla jego użytkowników. Ochrona przed takimi zagrożeniami polega na stosowaniu zasilaczy awaryjnych podtrzymujących pracę systemów o znaczeniu krytycznym dla firmy, np. centralnych serwerów, urządzeń sieciowych czy serwerów internetowych. Staje się to niezwykle istotne wraz z popularyzacją handlu internetowego czy telefonii VoIP. Tradycyjny system telefoniczny wykorzystuje własne zasilanie, niezależne od lokalnej sieci energetycznej. Implementacja VoIP powoduje uzależnienie funkcji telekomunikacyjnych od działania serwerów i samej sieci.

Warto pamiętać, że nawet najlepszy system ochrony nie daje 100-proc. gwarancji bezpieczeństwa. Ochrona polega na minimalizowaniu ryzyka. Dlatego ostatnią linię ochrony stanowią systemy umożliwiające wykonywanie kopii zapasowych. Chronią nie tylko przed utratą danych, ale pozwalają także na szybkie odtworzenie środowiska IT.