Cytaty w Internecie

Prawo dopuszcza cytowanie fragmentów cudzej twórczości w ściśle określonych sytuacjach.

Każdy z nas robiąc zdjęcia, tworząc grafikę czy umieszczając w sieci swoje przemyślenia, w świetle prawa autorskiego traktowany jest jako twórca (autor). Jednocześnie, tworząc w Internecie, na naszych stronach czy blogach umieszczamy zdjęcia, obrazki i teksty autorstwa innych osób. Czy to legalne? Korzystanie z cudzych dzieł wymaga zgody ich twórców. Z drugiej strony - utwory to nie rzeczy, a prawo autorskie to nie własność.

W celu ochrony swobody twórczej w dziedzinie wypowiedzi artystycznej oraz w analizie i krytyce naukowej, stosuje się m.in. instytucję dozwolonego użytku. Jedną z jej najczęściej stosowanych form jest prawo cytatu.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o prawie autorskim: "Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem, prawami gatunku twórczości".

Jeśli więc opracowujemy własny utwór (np. stronę WWW) na zasadach i w celach opisanych powyżej, możemy nieodpłatnie (zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 34 Pr. Aut.) zacytować cudzą wypowiedź, fragment książki czy grafikę.

W utworach stanowiących samoistną całość

Art. 29 ust. 1 zezwala na umieszczanie cytatów jedynie w utworach stanowiących samoistną całość. Cytat może być wykorzystywany w każdym rodzaju twórczości, tj. w dziele literackim, utworze muzycznym, dziele audiowizualnym, czy też w utworze będącym stroną internetową, pod warunkiem, że stworzone dzieło będzie przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Zatem zamieszczenie w Internecie filmu lub zdjęcia z podpisem w rodzaju "Super", czy opatrzonego paroma linijkami nie mającego charakteru twórczego tekstu - nie mieści się w ramach prawa cytatu. I o ile w przypadku radia, telewizji czy prasy (nawet blogu, który został jako prasa zarejestrowany) zachowanie takie może być realizowane w ramach prawa przedruku, o tyle w przypadku szeregowych użytkowników Internetu działania takie uznać należy za nie objęte instytucją dozwolonego użytku publicznego. Niekiedy warunek korzystania z fragmentów cudzych dzieł jedynie w utworach stanowiących samoistną całość okazuje się nie być prosty do weryfikacji, ponieważ na świecie istnieją utwory składające się wyłącznie z cytatów.

I tak np. w serwisach internetowych takich jak "Youtube" znaleźć można wiele oryginalnych kompilacji utworów audiowizualnych będących bez wątpienia zestawieniem o charakterze twórczym. Stanowią one samoistny utwór powstały w chwili umieszczenia w nim cytatów. Wkład twórczy autora rozumiany jest tu jako umiejętne, oryginalne połączenie poszczególnych elementów całości lub opatrzenie ich komentarzem.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200