Coraz szybszy rozwój sieci Internet i używanie jej do przekazywania, manipulacji, wizualizacji i publikowania informacji, zwrócił na siebie uwagę wielu instytucji, a w szczególności bibliotek. Zapewnianie i ułatwianie dostępu do wszelkiego rodzaju wiadomości jest przecież ich zadaniem, a Internet wydaje się być narzędziem do tego stworzonym. W ostatnim czasie powstało wiele projektów mających na celu utworzenie cyfrowych bibliotek o globalnym zasięgu, które spełniałyby zadania przeznaczone dotychczas dla bibliotek tradycyjnych.

Projekt Informedia Digital Video Library zajmuje się rozwijaniem nowych technologii, służących do przeszukiwania i udostępniania zasobów cyfrowych bibliotek wideo. Początkowo kolekcja będzie zawierać 1000 godzin filmow, udostepnionych przez partnerow tego projektu - WQED, Fairfax Co. VA School's Electronic Field Trips oraz kursy edukacyjne British Open University wyprodukowane przez BBC. Zainteresowane tym przedsięwzięciem są również współpracujące Digital Equipment Corp., Bell Atlantic, Intel Corp. i Microsoft, które dla tego celu udostępniły swoje produkty. Biblioteka ta będzie zainstalowana na Winchester Thurston School w Pittsburgu, w USA.

Więcej informacji na ten temat można uzyskać pod adresem:http://fuzine.mt.cs.cmu.edu/im/informedia.html

UC Berkeley's Digital Library zajmuje się głównie problemem zarządzania wirtualną biblioteką. Ponieważ w przyszłości biblioteka jako pośrednik między osobą udostępniającą materiały onýline, a użytkownikiem straci swoje miejsce bytu, potrzebny jest wydajny system zarządzajacy. Zorganizowanie w pełni zautomatyzowanego systemu do indeksowania, składowania i przekazywania informacji wydaje się być jednym z poważniejszych problemów. Również przystosowanie inteligentnego interface dla użytkownika, który byłby w stanie posortować tekst, filmy i obrazy, a potem bez problemu odtworzyć je bez używania dodatkowych aplikacji jest przedmiotem badań.

Stworzono już prototyp takiej biblioteki, w której można znaleźć informacje na temat środowiska naturalnego ze szczególnym uwzględnieniem stanu Kalifornia:http://http.cs.berkeley.edu/`wilensky

Warto zapoznać się również z następujacymi inicjatywami:

Alexandria Digital Library -http://alexandria.sdc.ucsb.edu/ - zajmuje się szczególnie tworzeniem i zarządzaniem bibliotekami zwierającymi wszelkiego rodzaju informacje graficzne - głównie mapy i zdjęcia.

The Illinois Digital Library Project -http://www.grainger.uiuc.edu/dli - zawiera kolekcje artykułów z magazynów i czasopism technicznych.

University of Michigan Digtal Library Project -http://www.sils.umich.edu/UMDL/HomePage.html - kolekcja materiałów poświęconych geografii, geologi, fizyce, astronomii etc.

Warte odnotowania jest rownież manuskrypt Anglo-Saksońskiego opowiadania z XI wieku, który został poddany obróbce cyfrowej skanerem z rozdzielczością 2000x3000 pikseli, co zapewnia jego doskonałą jakość. Przyponijmy, że podstawowy tryb rozdzielczości karty VGA to 640x480.

Nie można tutaj zapomnieć oczywiście o Bibliotece Kongresu amerykańskiego -http://www.loc.gov - która w swoich zbiorach przechowuje ponad 210000 różnych przedmiotów.

Coraz więcej katalogów w tradycyjnych bibliotekach, jest udostępnianych poprzez Internet, co znacznie ułatwia z nimi pracę. Również biblioteki w Polsce wydają się podążać w tym samym kierunku i miło jest nam odnotować, że istnieje już kilka katalogów dostępnych online, m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim (telnet fridge.bj.uj.edu.pl), Uniwersytecie Warszawskim oraz na Uniwersytecie Gdańskim. Do wszystkich dostępnych katalogów można przejść z indeksu UJ komenda /remote.

Katalogi te oparte sa na systemie VTLS, ale spora część komend i instrukcje są w języku polskim.

Czy więc wizja Cyfrowej Biblioteki, z której w taki sam sposób będą mogli korzystać uczniowie w Gdańsku, Londynie, Kairze czy Seattle jest realna? Myślę, że przytoczone powyżej przykłady świadczą o tym jak najbardziej i jest to już tylko kwestia kilku lat.

Bartosz Biernatowski (Monitor Sieciowy 9/95 http://www.gumbeers.elka.pg.gda.pl/WA)