Producentowi pakietu Crystal Reports (CR) udało się osiągnąć kompromis między bogatą funkcjonalnością a łatwością obsługi. Nowy Crystal Reports 8.5, służący do tworzenia skomplikowanych raportów, udostępnia projektantowi wirtualną kartkę, na której umieszcza się pola, w których są wyświetlane dane. Projektant raportu ustala format, stanowi zasady, wg których określone pole ma być ukryte lub wyróżnione. W raportach można osadzać nawet bardzo rozbudowane funkcje. Funkcje programuje się albo w Crystal Basicu, albo w języku zbliżonym do Visual Basic for Applications.

Różne źródła danych

Elastyczność pakietu ujawnia się również w przypadku doboru źródeł danych. Mogą nimi być bazy plikowe, systemy relacyjne, pliki tekstowe, nawet mało rozpowszechnione motory hurtowni danych, a także logi systemu operacyjnego, raporty systemów pocztowych czy serwerów Web. Oczywiście, dostępne są także ogólne interfejsy, np. ODBC czy ADO. W wersji Professional rozprowadzane są sterowniki ODBC Merant. Ponadto dostępne są specjalne słowniki metadanych, które w dużym stopniu ułatwiają "tekstowy" opis wartości w tabelach. CR dysponuje unikalnym mechanizmem łączenia danych, pochodzących z różnych źródeł, w jednym wyrażeniu podobnym do SQL. Niestety, motor nie zawsze może skorzystać z możliwości, jakie daje źródło danych, i dużą część operacji wykonuje komputer, na którym liczony (wyświetlany) jest raport.

CR pozwala łączyć raport i wykres, a także dysponuje pewnymi "gotowymi" schematami generowania raportów, np. tabela przestawna o niemal dowolnej liczbie kolumn i wierszy. Istnieje możliwość prezentowania danych, umieszczając je na wybranej mapie. Wykresy w CR 8.5 można w dużym stopniu dostosować do swoich potrzeb, przy czym nie można ich oprogramować w taki stopniu, jak danych tekstowych.

Usprawnieniem w CR 8.5 jest obsługa danych XML. Jeżeli XML ma być wykorzystywany jako źródło danych, to dla CR jest to dodatkowa tabela, którą należy dołączyć za pośrednictwem specjalnego sterownika ODBC. Ciekawym pomysłem jest możliwość zapisania raportu jako odpowiednio sformatowanego pliku XML. Można bez trudu przekształcić taki plik na inną postać i - co za tym idzie - tworzyć inne raporty, używając tylko np. języka XSLT.

Raportowanie

Zaletą pakietu jest rozbudowane API. Co ważniejsze, zachowywana jest zgodność wersji 8.5 z poprzednimi. W CR 8.5 można programować zarówno z wykorzystaniem podstawowego API, odwołującego się do motoru raportów, jak i specjalnej kontrolki OCX. Można też skorzystać z ciągle doskonalonego modelu obiektowego RDC, który pozwala zdefiniować raport czy dodać przed wyświetleniem nowe pola/warunki. W CR 8.5 usprawniono obsługę tzw. CDO, czyli specjalnego typu obiektów, przeznaczonych do ręcznego przekazywania danych źródłowych do raportu.

Brakuje niestety ułatwienia w dystrybucji niezbędnych bibliotek do wyświetlania raportów. Pakiet CR wykorzystuje wiele bibliotek i trudno, nawet posługując się dokumentacją, określić, jakie pliki są potrzebne.

Raporty CR można oglądać na kilka sposobów, np. wyświetlać je w specjalnych kontrolkach osadzanych w aplikacji lub umieszczanych na stronach WWW (jeśli klient wykorzystuje Internet Explorer). Można także automatycznie publikować raporty jako strony HTML. Crystal Reports eksportuje raporty do wielu formatów, w tym do RTF i PDF, które wiernie oddają sformatowanie raportu. Dostępny jest także mechanizm podglądania raportów za pośrednictwem przeglądarki DHTML. Crystal Reports to nie tylko narzędzie do tworzenia raportów, ale także część pakietu Crystal Enterprise, który pozwala za pomocą witryny Web zarządzać i częściowo tworzyć raporty.

Wersja 8.5 CR nie pracuje szybciej niż 8.0 na jednoprocesorowej maszynie. Firma Crystal Division twierdzi, że motor generowania raportów, używany także w Crystal Enterprise, lepiej niż wersje poprzednie wykorzystuje większą pamięć i kilka procesorów.

Licencjonowanie

W przypadku gdy Crystal Reports jest stosowany jako narzędzie do tworzenia raportów we własnej aplikacji, właściciel wersji Developer pakietu może rozprowadzać bazowe biblioteki, tak by raport był poprawnie wyświetlony i wyliczony. Crystal Division oferuje płatny moduł wykonywalny (runtime), który pozwala osadzać we własnych aplikacjach funkcje projektowania raportów. Niestety, nie jest dostępne środowisko w języku polskim.