Na Zachodzie akceptacji kart kredytowych odmawia bardzo niewiele dużych organizacji handlowych i małe sklepy spożywcze. Te ostatnie z uwagi na koszt z tym związany - banki żądają zbyt wysokiej i niemożliwej dla nich do opłacenia marży (2,5-6% wartości transakcji).

Funkcjonowanie całego systemu operacji dokonywanych przy pomocy kart wymaga zaangażowania co najmniej 4 partnerów. Pierwszym z nich jest bank, prowadzący rachunek klienta - bank wystawcy karty. Drugim musi być posiadacz karty, wykorzystujący ją w swoich transakcjach finansowych. Trzeci partner w tym łańcuszku to sprzedawca usług na rzecz posiadacza karty. Ostatnim ogniwem łańcucha jest bank skupujący dowody dokonania transakcji, który gwarantuje zapłatę za transakcje poprawne.

Karta bankowa

Nazwa w potocznym znaczeniu dotyczy wszystkich rodzajów kart, które wspomagają obieg pieniędzy. Po standaryzacji ma ona postać plastikowego prostokąta o wymiarach 85.7 x 54.0 mm. Na powierzchni karty umieszczony jest z reguły znak identyfikacyjny wystawcy, dane identyfikacyjne jej posiadacza (personalizacja), których zakres i sposób wizualizacji zależy od rodzaju karty. Najbardziej rozpowszechnione są karty ze ścieżką magnetyczną, na której zakodowane są szczegółowe dane dotyczące wystawcy karty i rachunku jej posiadacza.

Karty bankowe używane są głównie przy: wypłatach pieniędzy w oddziałach banku, dokonywaniu płatności w placówkach handlowo-usługowych i wypłatach gotówkowych za pomocą automatów bankowych ATM (Automated Teller Machine), czyli innymi słowy bankomatów.

Bankomat

jest to urządzenie bezpośrednio obracające gotówką (wypłacające ją lub biorące w depozyt). Musi ono spełniać wiele wymogów, które zminimalizują możliwości oszustw i pomyłek. Musi być także niezawodne. Ze względu na lokalizację instalacji, bankomaty można podzielić na dwie grupy: urządzenia instalowane w pomieszczeniach:, poczekalniach, hallach banków czy innych instytucji oraz urządzenia przeznaczone do instalowania w miejscach bardziej odludnych, takich jak dworce, stacje metra czy nawet ulice, np. w dzielnicach handlowych. Maszyny instalowane na ulicach zą zbudowane w sposób, umożliwiający umieszczenie całego urządzenia w ścianie budynku i udostępnienie klientom jedynie pulpitu bankomatu.

Sercem bankomatu jest komputer; sprawna, o wysokiej wydajności jednostka, która potrafi zapewnić sprawną, szybką obsługę ekranu, nadzorować komunikację z bankiem macierzystym oraz obsłużyć mechaniczne systemy wydawania i deponowania pieniędzy. Należy przy tym dodać, że kwoty mogą być wypłacane w kilku nominałach. Ponadto, pozbawiony operatora system musi być wyposażony w specjalne narzędzia do eliminacji operacji niedozwolonych, a także, w przypadku "zawieszenia się" systemu operacyjnego mieć możliwość restartu komputera oraz ponownego załadowania systemu operacyjnego i niezbędnych aplikacji. Obecnie bardzo często taki komputer wyposażony jest w procesor 386SX i system operacyjny OS/2. Na dysku stałym, z reguły o pojemności 20 MB zapisany jest system operacyjny, aplikacje i niezbędne do ich obsługi graficzne obrazy ekranu. Bardzo często bankomat wyposażony jest także w interfejs dźwiękowy, "podpowiadający" użytkownikowi czynności, których wykonanie jest niezbędne do poprawnej obsługi transakcji. Komunikacja z bankiem macierzystym odbywa się z reguły przez łącze RS 232C lub modem. Ponadto, bankomat wyposażony jest w 40- kolumnową, samoładującą papier drukarkę, która po dokonanej transakcji drukuje jej wynik, a wydruk wysuwa przez szczelinę w pulpicie klienta.

Wygląd pulpitu klienta zależy od rodzaju bankomatu i zakresu świadczonych przez niego usług. Dla przykładu bankomat NCR 5684 model uliczny wyposażono w 10-calowy ekran monitora CRT (Cathode Ray Tube) o podwyższonej jasności, aby obraz był czytelny nawet w jasny, słoneczny dzień. Z obu jego boków znajduje się 8 klawiszy funkcyjnych, umożliwiających wybór odowiedniej opcji z dostępnego menu. Czytnik kart, wyposażony we własny silniczek, przechwytuje kartę w chwilę po włożeniu jej w otwór i wprowadza ją w głąb urządzenia. Teraz klient musi wprowadzić swój numer identyfikacyjny PIN (Personal Identification Number). Do tego celu służy klawiatura numeryczna. (Bankomaty ICL, na klawiszach, poza wizualnymi znakami, mają dodatkowo umieszczone znaki alfabetu Braille'a, co ułatwia korzystanie z bankomatów niewidomym.) Na podstawie PIN, skojarzonego z informacją zakodowaną w karcie, komputer dokonuje całkowitej deszyfracji danych klienta i umożliwia mu dokonanie operacji na jego koncie. Po dokonanej operacji informacja o niej zostanie w sposób zakodowany zapisana na karcie klienta, a bankomat wypłaci żądaną gotówkę i zwróci kartę. W przypadku jakichkolwiek przekłamań, trzykrotnego podania niewłaściwego PIN lub po sprawdzeniu przez komputer, że karta o tym numerze jest właśnie zastrzeżona, bankomat przerywa operację informując klienta, a zakwestionowaną kartę zatrzymuje.

Bankomaty są urządzeniami masywnymi, mającymi już swoim wyglądem zniechęcić włamywaczy do nielegalnych operacji gotówkowych. Wyposażone są ponadto w alarmowe systemy przeciwwłamaniowe informujące o tym nie tylko najbliższe otoczenie, ale także swoją jednostkę macierzystą. Bankomaty ICL wyposażono w specjalne, ukryte przyciski pozwalające niepostrzeżenie uruchomić alarm pracownikowi serwisowemu, zmuszanemu siłą do otwarcia obudowy.

Informacje identyfikujące kartę bankową są najczęściej zapisane na pasku magnetycznym w formie zakodowanej. Jest to niestety łatwe do skopiowania na inny pasek, co zwiększa szanse złamania sposobu kodowania informacji o klientach i dostępie do ich kont (sposób kodowania jest najbardziej chronioną tajemnicą bankową). Banki bardzo często ukrywają fakt złamania ich kodu w obawie utraty wiarygodności i same pokrywają wynikające z tego straty. Niedawno z USA doniesiono o fałszywym bankomacie, niczym pozornie nie różniącym się od normalnego. Wypłacając pieniądze, zbierał informacje o numerach identyfikacyjnych klientów (PIN) i kopiował zawartości ich pasków magnetycznych.

Konieczność stałego połączenia telekomunikacyjnego z bankiem macierzystym jest główną przyczyną dość wysokich kosztów tego typu usług bankowych. Banki życzą sobie za to od 2,5 do 6% wielkości transakcji.

Inteligentne karty

Systemem konkurencyjnym dla kart magnetycznych jest system inteligentnych kart procesorowych (smart cards, karty procesorowe, chip-cards).

Spośród całej rodziny kart inteligentnych, w bankowości wykorzystuje się tylko te, które wyposażone są w procesorowe mechanizmy blokujące dostęp do informacji zawartych w ich elektronicznych układach pamięciowych. Wymiarami odpowiadają zunifikowanym kartom bankowym. Są to procesory 8-bitowe, działające w specjalnym systemie operacyjnym COS (Chip Operating System), napisanym w asemblerze - dla oszczędzenia miejsca w pamięci karty. Złamanie kodu kart procesorowych jest mniej prawdopodobne niż w przypadku kart magnetycznych, albowiem nie znając kodu dostępu, nie można skopiować ich zawartości, a odgadywanie kodu "na ślepo", już po kilku (przeważnie 4) próbach prowadzi do trwałego zablokowania dostępu do pamięci. Karta taka staje się do niczego nieprzydatna. Cały obszar pamięci może być podzielony na 32 katalogi, a dostęp do każdego z nich może być zabezpieczony przez 7-8 haseł. Wraz z rozwojem technologii tego typu kart, wzrastać będzie ilość bankowych usług zintegrowanych. Dzięki możliwości podziału pamięci na kilka niezależnych obszarów i niezależnym sposobom ich kodowania, pojedyncza karta będzie mogła spełniać kilka ról: być kartą debetową, kredytową, kluczem do otwierania elektronicznego zamka w domu czy też podręczną kartoteczką medyczną. Rozwój submikronowych technologii półprzewodnikowych spowoduje zapewne udoskonalenie kart tego typu i obniżenie ich ceny. Bankowcy szacują, że chociaż koszt karty procesorowej jest wyższy 10-15 razy od karty magnetycznej, to koszt jej eksploatacji jest o połowę niższy.

Używanie kart procesorowych w operacjach bankowych, pozwala złągodzić nieco warunki bezpieczeństwa, jakimi otaczane muszą być transakcje. Bankomaty, które wykorzystują inteligentne karty procesorowe, nie muszą mieć połączenia on-line z bankiem macierzystym przy każdej transakcji, właśnie z powodu dosyć dużego stopnia zabezpieczenia danych zawartych w kartach. Fałszywych bankomatów strzec się jednak muszą wszyscy...